Türkiye elektrik enerjisi talebi istatistik analizi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 12030
- Danışmanlar: DOÇ.DR. ÖMER İNAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Enerji, Energy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
ÖZET İnsan hayatının temel ihtiyaçlarından birini teşkil eden enerji, dünya gündeminde canlılığını sürekli koruyan bir konu durumuna gelmiştir. Her işin yapılışın da mutlak surette enerjiye ihtiyaç duyulması, ister ener ji ithalatçısı, isterse enerji ihracatçısı olsun tüm ülkeleri yakından ilgilendirmektedir, özellikle petrol gibi stratejik öneme sahip olan enerji kaynaklarının, son kör fez krizinde olduğu gibi, kontrolden çıkması, gelişmiş bir çok batılı ülke başta olmak üzere, tüm dünya ülkelerini tedirgin etmiştir. Geçmiş yıllarda yaşanan petrol krizleri ve son olarak ortaya çıkan körfez krizi petrole dayalı enerji politikasının riskli bir yol olduğunu ortaya koymuştur. Bu itibarla enerjinin rasyonel kullanımı, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi gibi konularla ilgili çalışmalar hız kazanmıştır. Bu cümleden olarak özellikle güneş enerjisinden en iyi şekilde yararlanabilmesine yönelik yoğun çalışmalar devam etmektedir. Günümüzde güneş enerjisi ısıtma amacı ile kullanılmakta olup gelecek yıllarda ekonomik üretim yöntemlerinin geliştirilmesi ile elektrik enerjisi üretiminde de kullanılması planlanmaktadır. Elektrik enerjisi kullanımı kolay ve temiz bir yakıttır. Günümüzde tüketilen bir çok enerjinin çevre ve insan sağlığına zarar vermesi elektrik enerjisinin önemini artırmaktadır, öte yandan üretiminde hemen tüm birincil enerji kaynaklarının kullanılabilmesi, diğer enerji kaynaklarına karşı avantaj teşkil etmektedir. Tüketim yeri itibarı ile de çok geniş bir alana yayılmıştır, özellikle sanayi üretiminin vazgeçilmez bir girdisi olan elektrik enerjisi, bugün ülkelerin gelişme ve sosyal refah düzeylerinin bir ölçütü olarak görülmektedir. Ekonomik ve sosyal kalkınmaya paraleli olarak - 1 -enerji tüketimi, daha özel bir ifade ile elektrik enerjisi tüketimi artış kaydetmektedir, ülkemizde uzun yıllar kısıntı, kesinti ve frekans düşürme yolları ile talebin baskı altında tutulması, ekonomide büyük zararlara yol açmıştır. En pahalı enerjinin vaktinde, yerinde ve istenen miktarda bulunamaması olduğunun bu acı tecrübeler neticesi görülmesi, gelecek yıllarda aynı acıların tekrar yaşanmaması için, elektrik enerjisi sahasındaki yatırımlara hız verilmiştir. Bu sebeple son bir iki yıl da üretim kapasitesinde büyük artışlar sağlanmıştır. Netice olarak dün elektrik ithal ederken, bugün elektrik ihracatçısı bir ülke konumuna gelinmiştir. Bu çalışmamızda elektrik enerjisi talebinin çeşitli tahmin metod ve modelleri ile belirlenmesi amaç edinilmiştir. Çalışmamız üç ana bölümden müteşekkil olup birinci bölümde, enerji sektörü uluslararası ve ulusal boyutta incelenmiştir. Enerji sektörü içerisinde elektrik enerjisinin yeri ve önemine değinildikten sonra çeşitli gelişmişlik düzeylerindeki ülkelerin elektrik enerjisi ve Türkiye'nin bu ülkelerle mukayesesi yapılmıştır. Daha sonra ulusal boyutta üretim kaynakları ve tüketim yerleri itibari ile elektrik enerjisi talebinin gelişimi incelenmiştir. İkinci bölümde talep kavramı üzerinde durulduktan sonra, bir malın talebine tesir edebilecek değişkenler den söz edilmiştir. Bu bağlamda talebin fiyat ve gelir elastiklikleri nokta, yay ve çapraz elastiklik şeklinde ele alınmıştır. Yine bu bölümde talep tahmin metodları olarak momentler, en küçük "kareler ve ençok benzerlik yöntemleri hakkında bilgi verilmiştir. Yaygın olarak kullanılan bir metod olması hasebiyle klasik en küçük kareler temel varsayımları ve bu varsayımların aksaması hallerinde çözüm çarelerinden kısaca bahsedilmiştir. Ayrıca talep tahmin modelleri hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra, bunlardan zaman serileri analizi ve regresyon modelleri üzerinde durulmuştur. - ii -Zaman serileri analizleri kısmında; unsurlarma ayırma, üstel düzeltme ve otoregresiv modeller hakkında bilgi verilmiştir. Regresyon modelleri kısmında tek ve çok değişkenli modeller ile yapısal ve daraltılmış modeller den söz edilmiştir. Uygulama kısmı olan üçüncü bölümde ise zaman serileri analizleri ve regresyon modelleri ile elektrik talep modelleri teşkil edilmiştir. Zaman serileri analizleri için Türkiye toplam elektrik talebinin unsurlarına ayırma modeli ile tahmini cihetine gidilmiştir. Böylece trend, mevsim ve konjonktürün elektrik talebine etkisi araştırılmıştır. Konut ticarethane, sanayi ve sanayi alt sektörleri için aylık verilerin mevcut olmaması dolayısıyla sadece trend denklemlerinin teşkili ile yetirilmiştir. üstel düzeltme modeli olarak Türkiye, sanayi ve konut-ticarethane sektörleri için karesel Üstel düzeltme modelleri teşkil edilmiştir. Otoregresiv modeller ise yine Türkiye toplam, sanayi ve konut-ticarethane sektörlerine uygulanmıştır. Regresyon modelleri ile talep tahmin denklemlerinin teşkilinde zaman serileri ve yatay kesit verileri kullanılmıştır. Zaman serileri ile Türkiye toplam, konut ticarethane, sanayi ve alt. grupları itibarı ile elektrik talebinin doğrusal ve çift logaritmik modelleri teşkil edilmiştir. Yatay kesit verileri için ise Türkiye top lam elektrik talebinin doğrusal ve çift logaritmik modelleri elde edilmiştir. Sonuç kısmında, uygulaması yapılan tahmin modellerinden elde edilen sonuçların kısaca yorumlaması yapılmıştır. - iii -
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Zaman serisi analizi ile yapay sinir ağları kestirimlerinin karşılaştırılması
Comparison of artificial neural network estimations with time series analysis
ÇİĞDEM SEDA USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İstatistikMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY KIROĞLU
- Fonksiyonel otoregresif model ile Türkiye elektrik talep tahmini
Forecasting Turkey electricity demand with functional autoregressive model
KERİME HENGİRMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İstatistikMarmara Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK BEYAZTAŞ
- Energy policy analysis with the Boğaziçi University energy modeling system Buems: Prospects for the diffusion of renewable energy technologies and utilization of domestic coal reserves in Turkey
Boğaziçi Üniversitesi enerji modellemeleri sistemi Buems ile enerji politikaları analizi: Türkiye'de yenilenebilir enerji teknolojileri ve yerli kömür kaynaklarının kullanımının incelenmesi
FAZLI İLKE YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiBoğaziçi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRKAN SELÇUK KUMBAROĞLU
- Yapay sinir ağları ile Türkiye elektrik piyasası fiyat tahmini
Electricity price forecasting in the Turkish market using artificial neural networks
AYLİN BÜYÜKMIHCI
- Statistical analysis of electricity energy consumption with respect to provinces in Turkey
Türkiye'deki elektrik enerjisi tüketiminin iller bazında istatistiksel analizi
MEHMET ÇAKMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
İstatistikOrta Doğu Teknik Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEYLAN YOZGATLIGİL
DOÇ. DR. ÖZLEM İLK