Dolmabahçe Sarayı'nda teşhirde bulunan bir grup halınınn teknik ve sanatsal özelliklerinin incelenmesi
To Examine the techical and artistic caracteristics of the exhibiting carpets in Dolmabahçe Palace
- Tez No: 130256
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELVAN ANMAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
ÖZET Dolmabahçe Sarayı, Osmanlı Padişahı Abdülmecid (1839-1861) tarafından istanbul'da Beşiktaş Sahili'nde, 1842-1856 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir. Saray, Osmanlı'nın son dönemlerinde Avrupa ülkeleri ile kurulan askeri, ticari ve kültürel ilişkilerin de etkisiyle tamamen Batı tarzında bir mimari, süsleme ve dekorasyonda yapılmıştır. Sarayın yapıldığı tarihlerde kullanılmak üzere alınan mobilyalar ve diğer dekorasyon unsurlarının büyük bölümü Dolmabahçe Sarayı'nın Avrupa tarzına uyması için genellikle Avrupa'dan satın alınmış veya bu ülkelere sipariş verilerek yaptırılmış ürünler oldukları görülmektedir. Sarayın mefruşat ihtiyacının büyük bölümü ise Hereke Fabrika-i Hümayunu'ndan karşılanmıştır. Saray içinde yer alan Mefruşat Dairesi'nde, Hereke kumaşları kullanılacak mekana göre tasarlanmış, renk ve desen özelliklerinin mekanın mimari süslemeleri ile bütünlük sağlamasına özen gösterilmiştir. Dolmabahçe Sarayı'nda kullanılan halıların da, yapının Avrupa tarzı bütünlüğünü bozmayacak şekilde tasarlanmış halıların bir çoğunun kullanıldıkları mekanların ölçülerine tam olarak oturmasından, mekanlarda kullanılan süslemeler ile uyumundan anlaşılmaktadır. Bu halılar içinde tamamen Batı tarzı motiflerle tasarlanmış Avrupa üretimi halılar ve Dolmabahçe sarayı süslemeleriyle, Avrupa halıları etkisinde yapılmış Hereke üretimi halılar bulunmaktadır. Sarayda bu halıların dışında II.Abdülhamid (1876-1909 ) döneminde üretilen Hereke ürünü“Gördeskâri”olarak adlandırılan, rumi ve Hatai grubu motiflerle süslü halılar oluşturmaktadır. Bu tip halıların dışında sarayda, Hereke'de üretilmiş çeşitli halılar ile Feshane, iran, Uşak, Gördes, Ladik halıları yer almaktadır. Yapılan çalışmada teşhirde bulunan 128 halıdan Halı seksiyonu tarafından (yöresel halılar haricinde) incelenmesine izin verilen 45 tanesinin, boyut, kalite, düğüm şekli, kullanılan malzeme gibi teknik özellikleriyle, kompozisyon şekli, motifleri ve kompozisyon planı gibi sanatsal özellikleri incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The Dolmabahçe Palace was built in Beşiktaş Bay, in istanbul by the Ottoman Sultan Abdulmecid (1839-1861) between 1842-1856. The palace was constructed in a western European style, in accordance with the military, economical and cultural ties. The architectural features and decorations show a different influence. The furniture and other decorative ornaments filling Dolmabahçe Palace were either bought from European or were ordered to be made in Europen countries. The furnishing needs of the palace were met by the“ Hereke Fabrika-i Hümayun”. In the“Mefruşat”department of the palace. The Hereke fabrics used in the palace were designed for this purpose, and their colour and design features were designed in harmony with the architectural features of the palace. The carpets that were used in the Dolmabahçe Palace were woven exactly to the dimensions of the palace rooms most of the carpets contain western style motifs which show a direct European influence. All the carpets are of Hereke origin. Besides those carpets in the palace, there are some carpets that are called“Gördeskari”which were produced during the reign of II. Abdiilhamid (1876-1909) These carpets contain“rumi”and“hatai”motifs. There are also carpets in the palace which were produced in Hereke, Feshane, Iran, Uşak, Gördes and Ladik. In this research, 45 carpets which were displayed for examination out of total of 128 by the carpet section of the palace - have been examined in the light of their dimensions, compositions, motifs, compositional plans, and artistic qualities. VI
Benzer Tezler
- Dolmabahçe Sarayı'nda (teşhirde) bulunan ipekli döşemelik kumaşların ve günümüzde Hereke'de üretilen örneklerin kataloglanması
The Upholstery silk fabrics in Dolmabahçe Palace and the catalogue of the Hereke Fabrics
ESRA KAVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. İSMAİL ÖZTÜRK
- Dolmabahçe Sarayı'nda dört büyük salonda iç mimaride kullanılan renkler
The colors used in the interior architecture of the four halls od Dolmabahçe Palace
ARZU ECEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Kültür Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT ARŞİRAY
- Dolmabahçe Sarayı'nda endirekt koruma yöntemleri
Indirect conservation of the Dolmabahçe Palace
JALE BEŞKONAKLI
- Tekstil tasarımı açısından Dolmabahçe Sarayı'nda yer alan Hereke Fabrikası'nda dokunmuş döşemelik kumaşlar üzerine bir inceleme
A research, concerning textile design, on upholstery cloth woven in the Hereke Factory and used in the Dolmabahçe Palace
ÖZLEM NURBEN ÖZTOKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞERİFE SEZGİN
- 1937 İkinci Türk Tarih Kongresi sergisinde arkeoloji, sanat ve mimarlık tarihinin temsili
Representation of archaeology, history of art and architecture in exhibition of Second Congress of Turkish History, 1937
MERVE ÖZKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJAT TURGUT SANER