Trafik tıkanıklığının ekonomik analizi ve tıkanık kent içi yolların fiyatlandırılması
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 170
- Danışmanlar: Belirtilmemiş.
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ulaşım, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1985
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
ÖZET Tam rekabet koşulları altında işleyen bir ekonantfLtie, bir ekono mik faaliyetin sosyal bakımdan optimun düzeyde olabilmesi için, faa liyetin hacminin marjinal sosyal maliyeti ile marjinal sosyal fayda sı birbirine eşit olacak düzeyde gerçekleşmesi gerekir. Eğer bir faa liyetin marjinal sosyal maliyeti marjinal sosyal faydasından büyük ise bu faaliyetin düzeyinin bir vergiyle azaltılması, aksine rrarji nal soEyal faydası marjinal sosyal maliyetinden büyük ise bu faaliyetin düzeyinin bir sübvansiyon uygulamasıyla genişletilmesi gerekecektir. Trafik tıkanıklığının olduğu bir yolda araç kullanan tüm sürü cüler birbirlerine gecikme ve daha fazla araç k «Harama maliyeti (tıka nıklık maliyetleri) yükleyeceğinden, her bir sürücünün marjinal sos yal maliyeti, marjinal özel maliyetinden büyük olacaktır. HerhBngi bir yolda, araç kullanımı için bir sınırlama olmadığında, trafik hacmi sü rücülerin marjinal özel maliyetleri ile marjinal sosyal faydalarının eşit olduğu düzeyde gerçekleşecektir. Trafik tıkanıklığı dur ununda araç kullanmanın marjinal sosyal maliyeti marjinal özel maliyetinden; büyük olduğundan, yoldaki trafik hacmi sûsyal bakımdan optimum düzeyden bü yük olacak ve yol kuLlanımında bir etkinsizlik ortaya çıkecaktır. Trafik tıkanıklığı herhangi bir yolda ve herhangi bir zamanda ortaya çıkabilecek bir olgu ise de, daha çok öüyük kentlerin merke zi yollarında ve işe gidiş geliş saatlerinde görülmektedir. Çünkü kent merkezleri ekonomik, kültürel ve sosyal faaliyetlerin yoğunlaş tığı yerlerdir ve özellikle de sabah işe gidiş ile akşam eve dönüş saatlerinde bu bölgelerde trafik yoğunluğu artmakta ve zirve talep sorunu ortaya çıkmaktadır. T. C. Yükseköğretim. Kurulu Dokümantasyon Uexk^iKentiçi yollarda trafik tıkanıklığı run arz- ve talep yönünden olmak üzere İki temel nedeni vardır.. Talep y üründen nedeni, günümüz de rrotorlu araç sayısındaki hızlı artışın yetersiz Dİan yol alanı kt-llanım talebini arttırmasıdır. Arz yönünden nedeni ise, kentiçi yolları talebe cevap verecek şekilde genişletmenin, yol yapım mali yetlerinin çok yüksek olması nedeniyle, ekonomik olmaması ya da ken tin tarihi dokusu nedeniyle, olanaksız olmasıdır. Bü iki terrel nede nin yaraşıra belirli saatlerde zirve talebin ortaya çıkışı, sor unu daha da arttırmaktadır. Ayrıca kentiçi. yallarda parkeden araçlardan ücret alırmaması, yollarda parke de m araç sayısının çok olmasına yol açmakta ve bu araçlar hareket halindeki trafiğin kullanabileceği yol alanını daraltmaktadır. Böylece hareket halindeki araçlar için yetersiz olan yol alana daha da yetersiz hale gelmektedir., Kentiçi yollardaki trafik tıkanıklığı sorununu çözmek için al ternatif çözüm yolları mevcuttur. Bu alternatif çözüm yollarından biri, yol kullanımına belirli yerlerde ve zamanlarda bazı araçlar için yasaklama getirmektir. Ancak böyle bir uygulamada, yol kullanımından kimin daha fazla fayda sağlıyacağımn nasıl belirleneceği sorusu ile böyle bir uygulamanın yaratacağı sosyal sorunlar önemli olacaktır. İkinci bir çözüm yolu kitle ulaşım s istemlerinin geliştirilerek daha az araçla daha çok kişinin taşınmasını sağlamaktır. Ancak bu çözümün başarılı olabilmesi, özel araç kullanıcılarının kitle ulaşım araçları nı kLİlanma eğilimine bağlı olacaktır. Eğer bu eğilim fazla değilse, tıkanık kentiçi yollarda özel araç kullanımına sınırlama get irmek ı ge rekecektir. Tıkamk kentiçi yollarda Özel araç kullanımına sınırlama getir menin bir yöntemi yol kullanımını fiyatlandırmaktır. Tıkanık kentiçi yolları fiyatlandırmaktan amaç yol kullanımında etkinliği sağlamak ol duğundan, fiyatın, istenilen trafik hacmindeki marjinal sosyal maliyet ile marjinal özel maliyet arasındaki, fark kadar olması gerekecektir. Bu fiyatın belirlenmesinde, yol kullanımına olan talebin elastikiye ti önemli olmakla birlikte, herhangi bir yola çeşitli fiyat düzey le- -. f 3 C. ^Bfeseköğretim Kurulu.-3f. rinde oluşacak talebi belirlemenin belirli bir yöntemi olmadığından, etkinliği sağlayıcı fiyat, gözlemler yoluyla bulunacak marjinal özel araç kullanma maliyetinden yararlanarak bulunabilecEktir. Yol kullanımını fiyatlamak için kullanılabilecek farklı yöntem ler, tıkanık yolların kullanımına olan etkileri açısından dolaylı ye dolaysız fiyatlama yöntemleri olarak ikiye ayrılabilir. Dolaysız fi yatlama yöntemleri, tıkanık yolları fiyatlama amaçlarını gerçekleştir mede en etkili yöntemlerdir. Dolaylı fiyatlama yöntemler inden, park eden araçlardan ücret alırmasi ve farklılaştırılmış ruhsatlar uygu lamaları ise, dolaysız fiyatlama yöntemleri kadar olmasa da, isteni len amaçların çoğunun gerçekleştirilmesinde yardimcı olabilecektir. Trafik tıkanıklığının olöuğu bir kentiçi yolda fiyat uygulama sının toplumsal refah üzerindeki etkisi her yol için farklı olanaktır. Eğer fiyatlama uygulanacak yolda trafik tıkanıklığı aşırı ise veya tıkanıklığın aşırı olmadığı durunlarda yol kullanıcıları zamandan ta sarrufa farklı değerler veriyor ise, uyg ulamE, topl unsal refahta net bir iyileşme sağlayacaktır. Ancak bu iki koşuldan birinin yerine gel memesi halinde Lygulama ran topl unsal refah üzerindeki etkisi, uygula madan zararlı çıkanların zararlarının tazmin edilip edilmemesine bağ lı olacaktır. Bu nedenle de fiyatlama uygulamasından elde edilecek gelirin kullanımı Önem kazanacaktır* Tıkanık yolların fiyatlandırıl- masından elde edilecek gelirin, kitle ulaşım araçlarını kullananlara devlet yardımı olarak verilmesi, bu ulaşım biçiminin maliyetlerini düşüreceğinden, daha çok kişinin bu ulaşım biçimini kullanmasına yDİ açabilecektir. Böylece yolu kullanan araç sayısı azalabilecektir. Uygulamanın gelir dağılımı üzerindeki etkisi ise, fiyatlama uy gulananı yolda hangi gelir gruplarınım hangi ulaşım biçimini kullan dığına bağlı olacaktır. Tıkanık kentiçi yolları fiyatlamanın enflasyo- nu oluna uz yönde etkilememesi için uygulamanın, firmaların ulaşım ma liyetlerini arttırıcı olmıyacak şekilde yapılması gerekecektir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Trafik yoğunluğunun enerji tüketimi ve hava kirliliğine etkilerinin analizi
Analysis of traffic density effects on energy consumption and air pollution
REYYAN KAVAK YÜRÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
EnerjiBahçeşehir ÜniversitesiKentsel Sistemler ve Ulaştırma Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET TEKTAŞ
- Karayolu trafiği üzerine bileşik bir güvenlik indeksi geliştirme çalışması
A research on developing composite safety index for road traffic
YUNUS EMRE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TrafikYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÜRSOY
- Integrated corridor management operation strategies
Entegre koridor yönetiminin işletme stratejileri
RUBA SAFI ABDULLAH
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Trafikİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATAHAN
- Kent içi yollarda bisiklet-motorlu taşıt etkileşiminin yol güvenliği açısından incelenmesi
Analysis of bicycle-motor vehicle interaction on urban roads in terms of road safety
EMRE SAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Trafikİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ONUR TEZCAN
- Trafikte tıkanıklık: Talep ve arz yönetimi
Traffic congestion: Demand and supply management
HATİCE GÖÇMEN DEMİR