Mehmed Za'îm Câmi'ü't-Tevârîh (202a-327b giriş-tenkitli metin?sözlük-dizin)
Mehmed Za'îm Câmi'ü't-Tevârîh (202a -327b introduction-critical text-glossary-index)
- Tez No: 209736
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1278
Özet
Câmi`ü't-Tevârîh, XVI. yy. Klâsik Devir Osmanlı Türkçesi ile yazılmıs ikinciderecede bir tarihî kaynaktır. Sokollu Mehmet Pasa'nın sadareti sırasında divan kâtibiMehmet Zaîm Efendi tarafından 1577'de yazılmaya baslanmıs ve 1578'detamamlanmıstır. Yazar eseri kaleme alırken Taberî Tarihi, Firdevsi'nin Sehnamesi,Tevârîh-i Kuvvetü'l-Ervâh, Risâle-i Sübhatü'l-A?bâr, Tevârî?-i Mir'âtü'z-Zamân,Secere-i Mül?k ü Selâ?în, Behcetü't-Tevârîh, Kitâb-ı Cevâmi`u'l-Hikâyât, Kitâb-ıMesâlik, Kitâb-ı Memâlik, Tevârîh-i Selâ?în-i Âl-i Osmân vb. adını zikrettigi on birtarihî eserden faydalanmıs ve kısmen alıntılar yapmıstır. Alıntıların akabinde kendiyorumlarını ve görüslerini de satırlara yansıtmıstır.Eserde Mehmed Zaîm Efendi'nin 25 devletin siyasi, sosyal ve kültürelözelliklerini yansıtmaya çalıstıgı görülür. Kronolojik sırayla çesitli tarihî vakaların vebunlarla ilgili rivayetler ve hikâyelerin eserde yer verilmesi eserin tarihî önemini bir katdaha artırmaktadır.Bes bölümden olusan eserin besinci bölüm dördüncü güruhu Osmanlı Tarihiiçin önem arz etmektedir. Zira bu güruhta bahsi geçen ?Kanunî Sultan SüleymanDönemi'nde cereyan eden hâdiselere yazar bizzat sahit olmus ve Sokollu MehmedPasa'nın istegi üzerine bu vakaları akıcı bir dil, sanatkârane bir üslûpla kaleme almıstır.Eser, 16. yüzyıl Osmanlı cografyasında yasanan özellikle Hstanbul'da ortayaçıkan sosyal, kültürel ve siyasal hadiselere tarihî gerçeklere ısık tutucu niteliktedir.Bu çalısma; giris, dil ve imlâ özellikleri, söz varlıgı tenkitli metin ve metninsözlügü olmak üzere üç bölümden meydana gelmistir.
Özet (Çeviri)
Câmi`ü?t-Tevârîh is a secondary historical source written in the XVIth centuryclassical Ottoman Turkish. Creating of this piece of work was begun in 1577 byMehmet Zaîm Effendi, clerk of the Council during the time of the Grand Vizier ofSokollu Mehmet Pasha, and completed in 1578. In the writing of this work, the authormade use of and referred to 11 historic sources, some of which are as follows: TaberîTarihi, Sehname of Firdevsi, Tevârîh-i Kuvvetü'l-Ervâh, Risâle-i Sübhatü'l-A?bâr,Tevârî?-i Mir?âtü'z-Zamân, Secere-i Mül?k ü Selâ?în, Behcetü't-Tevârîh, Kitâb-ıCevâmi`u'l-Hikâyât, Kitâb-ı Mesâlik, Kitâb-ı Memâlik and Tevârîh-i Selâ?în-i Âl-iOsmân. He enhanced the references with his own comments and opinions.In his work, Mehmed Zaîm attempts to investigate the political, social andcultural aspects of 25 different states. Various historic events in chronological order andrumours and stories related to such doubles the historic significance of this work.Consisting of five parts, the work gains particular importance in terms of theOttoman History in the fourth chapter of the last part. For, in this chapter, the authornarrates the events that he personally witnessed during the reign of Süleyman theMagnificient. It was Sokollu Mehmed Pasha who asked the author, Mehmed Zaim, tonarrate these events, which he did by using a fluent language and a most skilful style.The work enlightens the social, cultural and political events and historical factsexperienced in the Ottoman geography during XVIth century.This study, prepared on the work of Mehmed Zaim, consists of five chapters;namely, Introduction, Particulars of language and punctuation, vocabulary, Review ofthe text and Glossary of the text.
Benzer Tezler
- İsmâil Rusûhî Ankaravî'nin Câmi'u'l-Âyât'ı: Metin-inceleme, (Vr. 1a-53b)
İsmâil Rusûhî Ankaravî's Câmi'u'l–Âyât: Text-examinnation (Vr. 1a–53b)
MEHMET SALİH DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL AKKAYA
- Anadolu halk resminden, çağdaş Türk resim sanatına yansımalar
Replections from Anatolian folk-art to contemporary Turkish painting
TEMÜR KÖRAN
- İsmâil Rusûhî Ankaravî'nin Câmiu'l-Âyât'ı metin-inceleme (vr. 54a-125b)
İsmâil Rusûhî Ankaravî's Câmiu'l-Âyât text-examinnation (vr. 54a -125b)
MEHMET SUBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL AKKAYA
- Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde Ayasofya-i Kebir Camii'nde tebliğ ve irşat faaliyetleri
Tabligh and irshad activities in Hagia Sophia Grand Mosque in the Ottoman and Republic Periods'
BÜNYAMİN TOPÇUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiDin Hizmetlerinde İletişim ve Tebliğ Anabilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL AKKAYA
- Osmanlı Rokoko'su çerçevesinde Makedonya–Kalkandelen Alaca Cami
Macedonia-Kalkandelen Alaca Mosque in aspect of Ottoman Rococo
TÜRKAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat Tarihiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FETTAH AYKAÇ