Geri Dön

Türk vergi hukukunda anayasal ölçüt: Mali güç

The constitutional criteria of Turkish law: Ability to pay

  1. Tez No: 210961
  2. Yazar: TAMER BUDAK
  3. Danışmanlar: PROF.DR. NİHAL SABAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2006
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 292

Özet

Vergilendirme ile ilgili kuralların hukuksal sınırları anayasa ile çizilmektedir. Dolayısıyla hukuksal biçimlerin verileri anayasada yer almaktadır. Bu bağlamda 1982 Anayasa'sı vergilendirme ile ilgili olarak eşitlik ve yasallık olmak üzere iki temel ilke sunmaktadır. 1982 Anayasası'nda Vergi Ödevi kenar başlığını taşıyan 73,1 fıkra, ?Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür?? biçiminde düzenlenmiştir. Vergilendirmede eşitlik ilkesi Anayasa 10. ve 73. madde hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi ile ortaya çıkmakta olup; ?neye göre eşit?? sorusunun cevabını 73,I'de ifade edilen mali güç terimi vermektedir. Dolayısıyla mali güçleri aynı olanların aynı, farklı olanların farklı vergilendirme işlemine tabi olması vergilendirmede eşitliğin genel kuralıdır. Vergilendirme işlemi aynı zamanda kişilerin/kurumların mülkiyetine yapılan müdahale/sınırlama anlamına gelmektedir. Mülke müdahale Anayasa 35'e göre ancak kanun ile mümkündür. Anayasa 73,III'de, ?Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır? yer alan düzenleme vergilerin yasallığını düzenlemektedir. Her iki anayasa maddesi birlikte değerlendirildiğinde mülkiyete vergi ile müdahalenin ancak yasa ile yapılabileceği, bu müdahalenin de sınırı/ölçütü 73,I'de yer alan mali güçtür. Yasa koyucu, vergi resim harç ve benzeri mali yükümlülükler ile ilgili düzenlemeleri, yükümlülerin mali güce göre belirlemek, vergi yükümlüsü de mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür. Anayasa mali gücün ne olduğu ile ilgili bir açılım içermemekle birlikte nicelikle ilgili bir değer alanı çizmektedir. Mali güç, kişi/kurum, zaman ve mekâna göre değişebilen bir kavramdır. O halde Anayasa, mali güç/ bir değişken/ bir ölçüt vermektedir. Bu ölçüt vergi yükümlüsüne bağlı olması nedeniyle de özneldir.

Özet (Çeviri)

The legal boundaries of rules pertaining to taxation are determined by the constitution. Therefore the principles of legal forms take place in the constitution. The principles governing taxation are determined with their basis in the constitution. In this context the 1982 Constitution offers two basic principles of equality and legality concerning taxation. The tax obligation is legislated in the article 73 section 1 of the 1982 constitution which is titled ?Obligation to Pay Taxes? states ?everyone is under obligation to pay taxes according to his ability to pay?. The principle of equality in taxation emerges when article 10 and 73 of the constitution are evaluated together and the answer to the question ?equal according to what?? is answered by the term ability to pay in article 73 section 1. Therefore a general rule of equality in taxation is that people with same ability to pay should be subjected to same taxation procedure whereas people of dissimilar financial resources (ability to pay) should be subjected to different taxation procedure. Taxation also means an intervention/restriction on property of persons/institutions. Intervention to property is only possible through legislation as indicated in article 35 of the constitution. Article 73 section 3 of the constitution legislates legality of taxes by stating ? Taxes, fees, duties and other such financial impositions shall be imposed, amended or revoked by law?. When these two articles of the constitution are evaluated in tandem it is evident that intervention in property is only possible through legislation and the criterion/limit of this intervention is ability to pay, presented in article 73 section 1. As a special criterion for differentiation ability to pay helps overcome the basic difficulties in interpreting constitutional principles of equality and legality faced by the state in applying its authority to tax for generating public revenue necessary to finance public expenditures for fiscal, economic and social purposes. The legislator is obligated to determine taxes, fees and duties and similar fiscal obligations according to ability to pay of the obligated while the tax payer is obligated to pay taxes according to his/her ability to pay. While the constitution does not offer a definition of what ability to pay is it presents an area of quantitative value. Ability to pay is a term that cam vary by person/institution, time and place. Therefore constitution offers ability to pay as a variable or a criterion. This criterion is subjective because of its dependence on the taxpayer.

Benzer Tezler

  1. Vergilendirmede eşitlik

    Equality in taxation

    LEYLA ATEŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    HukukMarmara Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİHAL SABAN

  2. Türkiye'de su hakkı

    The right to water in Turkey

    YILDIZ AKEL ÜNAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERDOĞAN BÜLBÜL

  3. Türk vergi hukukunda aramanın anayasal ilkelere uygunluğu

    Accordance of search with constitutional principles under Turkish tax law

    KIVANÇ AYBER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukMarmara Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İREM BERKSOY

  4. Türk Vergi Hukukunda vergi affının anayasal vergilendirme ilkeleri ışığında değerlendirilmesi

    The evaluation of tax amnesty in Turkish Tax Law in light of constitutional taxation principles

    ESRA KESKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    HukukManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN MASTAR ÖZCAN

  5. Vergi idaresinin tarh işleminden doğan hukuki sorumluluğu

    Legal responsibility arising from assessment procudure of tax administration

    NİLÜFER COŞKUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukDicle Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ADİL BUCAKTEPE