Osmanlı hâkimiyetinde revan (1724-1746)
Revan under Ottoman rule (1724-1746)
- Tez No: 214790
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜCTEBA İLGÜREL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 264
Özet
Safevî Devleti'nin Anadolu'da Şiîliği yaymaya yönelik çalışmaları Osmanlı Devleti ile Safevîler arasında mücadeleyi başlattı. Osmanlı hükümdarı I. Selim zamanında bu mücadele savaşa dönüştü. Osmanlı Devleti 1583 yılında Revan ve çevresine hâkim oldu. Revan'daki Osmanlı hâkimiyeti 1603 yılına kadar devam etti. 1603-1635 yılları arasında Osmanlı Devleti, Revan'ı fethetmek için çeşitli girişimlerde bulunduysa da başarılı olamadı. Revan'ın yeniden Osmanlı hâkimiyetine girmesi ancak 1635 yılında mümkün olabildi. Revan, Osmanlı hâkimiyetinde ancak bir yıl kaldı. Safevîler, 1636 yılında Revan'ı Osmanlı Devleti'nden geri almayı başardı.Uzun bir barış dönemi sonrasında 1720'li yıllarda Osmanlı-Safevî ilişkileri yeniden bozuldu. Bunda, İran'ın Afgan işgaline uğraması sonucu ortaya çıkan siyasî gelişmeler etkili oldu. İran'daki iç sorunlardan istifade etmek isteyen Ruslar, Safevîlerin Kafkas topraklarını işgale kalkıştı. Rusların Kafkaslara hâkim olmasını istemeyen ve bunu çıkarları için tehlikeli bulan Osmanlı Devleti, Rus işgalini durdurmaya çalıştı. Rusların Kafkaslara hâkim olmasını engellemenin bir yolu da Ruslardan önce bazı önemli yerleri fethetmekti. Aynı zamanda Afganlara karşı devletin doğu sınırlarının güvenliği için Revan, Tebriz, Gence, Tiflis gibi yerlerin Osmanlı hâkimiyetinde olması zarureti vardı. Bu gibi nedenlerle Osmanlı Devleti 1724 yılında, Revan ve çevresi dahil olmak üzere İran'dan önemli merkezleri almayı başardı.Osmanlı Devleti 1724 yılında fethettiği Revan ve Nahcivan çevresini idarî taksîmatta Revan Eyaleti olarak adlandırdı. Revan ve Nahcivan Mufassal Tahrir Defterlerine göre Revan Eyaleti, Revan ve Nahcivan olmak üzere iki liva, 27 nahiyeden meydana gelmişti. Yine ilgili Tahrir defterlerindeki verilere göre eyaletin nüfus yapısı %56 Müslüman, %44 gayrimüslimdi. Bu nüfus dengesi Müslümanların aleyhinedir. Zira nüfusun büyük kısmının savaş dışı bölgeler göç etmişti. Özellikle de göç edenler Müslüman nüfustu. Mevcut yerleşim birimlerinin %35'i tamamen terk edilmişti. Bir kısmı boşaltılmış köylerle birlikte eyaletin toplam nüfusunun yarısını kaybetmişti. Halkın temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktı. Yükseltinin fazla olduğu yerlerde buğday vb. tahıl ürünleri yetiştirilirken Aras Nehri boyları ve sıcak yerlerde pamuk ve çeltik tarımı da yapılmıştı. Yine uygun iklim koşullarının olduğu yerlerde bağcılık, meyve ve sebze yetiştiriciliği de yapılmıştı. Eyalette yapılan hayvancılık ise daha çok küçükbaş hayvancılık şeklinde idi.Revan'daki Osmanlı hâkimiyeti 1735 yılı sonlarına kadar devam etmişti. Bu tarihten sonra Osmanlı Devleti, Revan'ı yeniden alma girişiminde bulunduysa da başarılı olamamıştı. Bölgedeki mücadele 1746 yılında yapılan anlaşma ile sona ermişti.
Özet (Çeviri)
Safavids? purpose of spreading the Shi?ism in Anatolia led to the beginning of struggles between Safavids and Ottomans. During the reign of Selim I., this struggle turned into a war. Ottomans conquered Revan and its surroundings in 1583. Reign of Ottomans in Revan last until 1603. Ottomans attempted re-conquering Revan between 1603-1635, but failed. Only in 1635 Ottomans succeeded in their mission and thus re-conquered Revan. It did last for one year. Then in 1636 Safavids managed to take Revan back.After a long era of peace, in 1720, relations between Ottomans and Safavids went worse again. Afghan invasion of Iran and its political consequences were responsible for this break down. Russians, who were trying to take advantage of local problems in Iran, tried to invade Safavid lands of Caucasian. Ottomans found this invasion plan of Russians harmful for their interests and didn?t want Russian to control over Caucasians so they tried to stop Russian invasion. One way to stop Russian invasion of Caucasian was to invade some of those lands before Russians. Meanwhile, in order to protect eastern boundaries of the empire, Ottomans had to conquer Revan, Tebriz, Gence, Tiflis etc. Therefore, Ottomans had succeeded to conquer some important lands in 1724, including Revan and its surroundings.Ottomans named the places they conquered in 1724, including Revan, Nahcivan and their surroundings as Revan Province. Revan Province was consisted of two sanjaks, Nahcivan and Revan, and 27 regions according to Revan and Nahcivan Tahrir Defters. According to Tahrir Defters, once again, 56 percent of the population was Muslim and the rest was consisted of non-muslims. This balance was clearly against the Muslims. Since, the majority of the population was migrated to lands far from war and the majority of immigrants was Muslims. 35% of the existing settlements were abandoned. Province had lost half of its population. Mainstay of the people was farming and stockbreeding. Wheat and cereals were grown in high altitudes. Paddy and cotton were grown near Aras River and warm lands. Also vegetables, fruits were grown where the climate was favorable. Stockbreeding in the province was mainly in the form of a sheep or a goat.Ottoman rule over Revan last until the end of 1735. After then Ottomans tried to re-conquer Revan for several times but failed. Finally, struggle over these lands came to an end with an alliance in 1746.
Benzer Tezler
- XVIII. yüzyılın ilk yarısında Güney Kafkasya: Osmanlı, Safevi ve Rusya kıskacında
The south caucasus in the first half of XVIII. century: In clamp of Ottoman, Safavid and Russia
ELVİN VALİYEV
- Osmanlı hakimiyetinde Revan (Çukur-Sa'ad) (xvı-xvııı. yüzyıllar sosyo-ekonomik tarih)
Revan (Çukur Sa?ad) under the domination of Ottoman Empire (socio-economic history between 16th and 18th centuries)
SELÇUK ILGAZ
- The second Russo-Persian War (1826-1828) and the immigration of Armenians from persia to Transcaucasia following the treaty of Türkmençay of 1828
İkinci Rus-İran Harbi ve Türkmençay Muahedesini takiben İran'dan Transkafkasya'ya Ermeni göçü
SERKAN KEÇECİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Tarihİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
DR. HASAN ALİ KARASAR
