Türkiye'de yetiştirilen bazı buğday çeşitlerinde genetik farklılıkların RAPD-PCR yöntemi ile belirlenmesi
Determination of genetic diversity of some wheat varieties cultivated in Turkey by RAPD-PCR technique
- Tez No: 259686
- Danışmanlar: PROF. DR. KÖKSAL YAĞDI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: makarnalık ve ekmeklik buğday, RAPD-PCR, genetik farklılık, polimorfizm, durum and bread wheat, RAPD-PCR, genetic diversity, polymorphism
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bu çalışma, yurdumuzda tescil edilmiş ve tarımı yapılan makarnalık ve ekmeklik buğday çeşitleri arasındaki genetik çeşitliliği RAPD-PCR yöntemi ile incelemek amacıyla Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Tohumluk Laboratuarında yürütülmüştür.Çalışmada 14 adet makarnalık (Triticum durum Desf.) ve 16 adet ekmeklik (Triticum aestivum L.) buğday çeşidi kullanılmıştır. RAPD-PCR sonucuna göre, kullanılan 45 primerden makarnalık buğdaylarda 28 tane, ekmeklik buğdaylarda ise 17 tane primer polimorfik bant vermiştir. Çalışılan makarnalık ve ekmeklik buğdaylarda polimorfizm oranları sırasıyla % 66.7 ve % 74.9 olarak saptanmıştır. Polimorfik primerlerden; makarnalık buğdaylarda toplam 200 PCR ürününden 129 ( % 64.5 ) tanesi polimorfik, ekmeklik buğdaylarda ise 142 adet PCR ürününden 110 (% 77.4)'u polimorfik olarak belirlenmiştir. Elde edilen DNA bantlarının büyüklükleri, makarnalık buğdaylar için 300-4000 bç, ekmeklik buğdaylar için ise 300-2800 bç arasında saptanmıştır. Makarnalık buğday çeşitleri arasındaki genetik benzerlik indeksi 0.434 - 0.874 arasında, ekmeklik buğday çeşitlerinde ise 0.316-0.860 arasında değişim göstermiştir. UPGMA (Aritmetik Ortalamayı Kullanan Ağırlıksız Çift Grup Metodu) metodu kullanılarak çizilen fenogramda makarnalık buğdayların 6, ekmeklik buğdayların ise 2 grupta toplandığı gözlenmiştir. Bu analiz sonucuna göre, makarnalık buğday çeşitlerinde birbirine en yakın çeşitlerin Çakmak-79 ve Kızıltan-91, birbirine en uzak çeşitlerin ise Ege-88 ve Ankara-98, ekmeklik buğday çeşitlerinde ise birbirine en yakın çeşitlerin Gerek-79 ve Basribey-95, en uzak çeşitlerin ise Sagittario ve Gönen-98 olduğunu saptanmıştır.Buğday çeşitleri arasındaki genetik varyasyonun tespit edilmesi amacıyla kullanılan Temel Bileşenler Analizi (PCA) sonucunda ise makarnalık buğdayların 8, ekmeklik buğdayların ise 5 grup oluşturduğu belirlenmiştir.Bu çalışma ile, ülkemizde tescil edilmiş buğday çeşitleri arasında göreceli olarak dar bir genetik farklılığın bulunduğu ve bitki ıslahı programlarında uygun anaçların seçiminde genotiplerin benzerliklerinin saptanmasında RAPD markörlerinden yararlanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study was carried out at the Seed Laboratory of the Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, University of Uludag in order to determine the genetic diversity of durum ( Triticum durum Desf.) and bread (Triticum aestivum L.) wheat varities developed and cultivated in our country.In this research 14 durum and 16 bread wheats were used. On the basis of RAPD-PCR analysis, out of 45 primers 28 primers for durum wheat and 17 primers for bread wheat were found polymorphic. The polymorphism were determined 66.7 % and 74.9 % for durum and bread wheat, respectively. For durum wheats, polymorphic primers detected 200 bands and 192 (% 64.5) of them polymorphic while total of 142 bands which were amplified with 17 primers out of 110 (% 77.4) were polymorphic for bread wheat. DNA fragment size ranged from 300-4000 bp and 300-2800 bp in respect of durum and bread wheats. Genetic similarity matrix changed into 0.434 to 0.874 (durum wheat) and 0.316 to 0.860 (bread wheat). Using UPGMA (The unweighted pair groupin gmethod of arithmetic averages) to cluster data it was seen that durum wheat varities were grouped into six cluster while bread wheats were into 2 group. The result of this analysis indicated that for durum wheats the highest similarity was between Çakmak-79 and Kızıltan-91 whereas the genetic distance between Ege-88 and Ankara-98 was the lowest and the highest similarity between Gerek-79 and Basribey-95 while Sagittario and Gönen-98 varities were the lowest similiar genotypes for bread wheat.At the result of Principal Component Anlysis (PCA), used for detecting the genetic variation between wheat varieties, 8 groups for durum and 5 groups for bread wheat were determined.The result of the study indicated that the registered varieties in our country, possesed relatively narrow genetic background and concluded that to determine the genetic similarity of genotypes for selecting parents in breeding programmes RAPD technique can be used as a molecular genetic marker.
Benzer Tezler
- Bazı Türk ekmeklik buğday çeşitlerinin melezlerinde gliadin bant patternlerinin genetik analizi
Başlık çevirisi yok
SİBEL KESKİN
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) bazı agro morfolojik ve kalite özelliklerinin tanımlanması ve bu özelliklerle ilgili gen bölgelerinin allelik varyasyonlarının belirlenmesi
Identification of some agro-morphological and quality characteristics and determination of allelic variations of gene regions related to those characteristics in Turkish cultivars of bread wheat (Triticum aestivum L.)
ALİ ALPASLAN EZİCİ
- Türkiye'de bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde tuza tolerans/dayanıklılık göstergesi olarak evrensel SSR markörlerinin kullanılabilirliğinin araştırılması ve tuz stresi koşullarında gen ifade profillerinin incelenmesi
Exploring the usability of universal SSR markers as an indicator of salt tolerans/resistance and examining of gene expression profiles under salt stress conditions in some bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in Turkey
MURAT AYCAN
Doktora
Türkçe
2018
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIZ
- Determination of Fusarium species associated with crown rot of wheat in Turkey and assessment of resistance status of some wheat genotypes to Fusarium culmorum
Türkiye'de buğdayda kök boğazı çürüklüğü ile ilişkili Fusarium türlerinin tespiti ve bazı buğday genotiplerinin Fusarium culmorum'a dayanıklılık durumlarının belirlenmesi
ELFINESH SHIKUR GEBREMARIAM
- Bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin fonksiyonel ve tam buğday ekmeği özelliklerinin karşılaştırılması, kalite ve fonksiyonel özellikler bakımından iyileştirilme olanaklarının araştırılması
Comparison of bread wheat cultivars in terms of functional and whole wheat bread properties and an investigation on the potential improvement of quality and functional properties
BUKET ÇETİNER
Doktora
Türkçe
2020
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMİT KÖKSEL
