İsrail'in Irak politikasının Türkiye'nin güvenliğine yansımaları
The reflections of Israel's Iraq policy on Turkey's security
- Tez No: 262240
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. DENİZ TANSİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bölümü
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
İsrail'in Irak politikasının analizi, İsrail'in stratejik ortaklık ilişkisi içerisinde bulunduğu ABD'nin yeni Orta Doğu yaklaşımının ve bu yaklaşımın içerisinde İsrail'in üstlenmesi öngörülen rolün de incelenmesini gerektirmektedir. Bu bağlamda, ABD'nin Irak'ı işgali ve ardından gündeme gelen Büyük Orta Doğu Projesinin, ABD hegemonyasının küresel ölçekte yaygınlaştırılarak rakip bir gücün yükselişinin önlemesi stratejisinin bir sonucu olduğu düşünülmektedir. Bu yönelimin Irak'ın yeniden inşa sürecinin de ana fikrini oluşturduğu değerlendirilmektedir.İsrail'in yeni Orta Doğu tasarımındaki rolü,“radikaller ve ılımlılar”olarak ayrıştırılan ülkeler arasında ılımlıların sürükleyiciliğini yaparak, radikallerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olmak;“radikal İslam”olarak adlandırılan tehdide göğüs gererek“ılımlı İslam”ı desteklemek; sonuçta bölgede ABD'nin stratejik amaçlarıyla uyumlu yeni bir yapılanmanın oluşturulmasına katkı sağlamak olarak görülebilir.Bu çerçevede İsrail'in Irak politikasının, İsrail'in dış politika yaklaşımlarında belirleyici dört etken etrafında şekillendiği düşünülmektedir: İsrail'in bekası ve güvenliği; ABD-İsrail stratejik ortaklığı; Siyonizm; Vaat Edilmiş Topraklar ve Arz-ı Mevut İnançları.Irak, İsrail'in tehdit algılamaları içinde her zaman önemli bir yere sahip olmuştur. Bu devlet, İsrail'in Arap Devletleriyle yaptığı savaşlara ya doğrudan katılmış ya da dolaylı olarak destek vermiştir. İki ülke arasındaki bu düşmanlık, İsrail'in Irak'ta yönetime karşı başkaldırmış olan Kürtlerle ilişki kurarak, bunlara destek sağlamasına yol açmıştır. Irak'ta 1965-1975 yılları arasındaki Kürt ayaklanması, İsrail tarafından İran üzerinden desteklenirken, İsrail-Kürt ilişkisinin de temelleri atılmış; bu irtibat, düzeyi azalmakla beraber günümüze kadar gelmiştir.2003 yılındaki işgal sonrasında Irak'ın, yeniden İsrail'e tehdit oluşturamayacak bir yapıya sahip olması, israil'in tehdit algılamalarında ilk iki sıraya sahip İran ve Suriye'nin Irak'taki etkisinin sınırlandırılması ve Irak topraklarından bu ülkelere yönelik askeri-istihbarat faaliyetlerinde yararlanılması ile Irak'tan ekonomik anlamda fayda sağlanması, İsrail'in Irak politikasının temel hedefleri olarak görülmektedir. Bu bağlamda Kürtler, işgal sırasında ABD'yle birlikte Irak ordusuna karşı savaşmış olmaları ve İsrail ile geçmişten gelen bağları nedeniyle en ilişki geliştirilebilir topluluk olarak öne çıkmaktadırlar. Bu çerçevede İsrail'in Irak politikasının uygulamalarını, Irak'ın kuzeyindeki Kürt oluşumunun desteklenmesi, bu bölgeden İran ve Suriye'ye yönelik istihbarat operasyonları düzenlenmesi, Kürt kuvvetlerine özel operasyon eğitimi verilmesi, güvenlik güçlerinin yetiştirilmesi, bölgeye silah ve mühimmat sağlanması ve ekonomik yatırımlar olarak ortaya koymak mümkün görülmektedir.Türkiye'ye yönelik Irak kaynaklı risk ve tehditleri ise, Irak'ın kuzeyinde bağımsız bir Kürt Devleti kurulması, Irak topraklarının Türkiye'ye yönelik terör eylemlerinde kullanılması, Irak'taki Türkmenlerin güvenliğine yönelik eylemler ile Musul ve Kerkük'ün statülerinin değiştirilme çabaları olarak sıralamak mümkündür.İsrail'le Türkiye arasında 1990'lı yılların ortalarında itibaren stratejik çıkarların belli ölçüde uyuşmasıyla geliştirilen çok boyutlu bir işbirliği ilişkisi bulunmaktadır. Ancak günümüz koşulları içinde değerlendirildiğinde, İsrail'in temel yaklaşımını oluşturduğu düşünülen Irak'ın kuzeyindeki Kürt oluşumuna desteğin, Türkiye'nin yaşamsal önem verdiği ?bağımsız bir Kürt Devleti'nin kurulmaması? ilkesiyle çeliştiği görülmektedir. Öte yandan, Kürtlerin, PKK/KONGRA-GEL terör örgütüne karşı işbirliğine yanaşmamasının, Türkmenler üzerindeki baskılarını artırmasının ve Kerkük ve Musul'a yönelik emellerinden vazgeçmemelerinin arkasında Kürt yönetimine sağlanan bu politik-psikolojik desteğin de etkisinin bulunduğu düşünülmektedir.Bütün bu değerlendirmeler karşın Türkiye ile İsrail arasında önemli işbirliği fırsatları da bulunmaktadır. Terörle mücadele, kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi, savunma sanayi, Yunanistan-Suriye eksenin dengelenmesi, Türkiye'nin Orta Doğu barış sürecinde kolaylaştırıcı rolü üstlenmesi, ABD'deki Yahudi lobilerinin Türkiye'ye desteğinin sürmesi, planlanan petrol, doğal gaz, su ve elektrik hatları projeleri, karşılıklı ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi gibi alanlar, işbirliği potansiyeli taşıyan sahalar olarak öne çıkmaktadırlar.Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin işbirliği zemininden çatışma zeminine kaymaması, İsrail'in Irak politikasının Türkiye'nin hassasiyetleri doğrultusunda yeniden gözden geçirilmesini gerektirmektedir. Aksi halde, gelecekte Irak'ın bölünmesi durumunda bölgede oluşabilecek bağımsız bir Kürt Devleti, ABD ve İsrail tarafından meydana getirilmiş bir devlet olarak algılanabilecektir. Bu oluşumun, Türkiye'nin varlığına yönelik oluşturabileceği tehdit, İsrail'le işbirliğinin kazanımlarının çok daha ötesinde olabileceğinden, iki ülke arasındaki işbirliği olanakları sona erebilecektir. Bu durum İsrail'i Orta Doğu'da daha da yalnızlaştırabilecek ve bölgede kurulacak Kürt Devleti'nin İran ve Suriye'de yaratacağı sorunlar ise İsrail'e yönelik yeni bir şiddet dalgasını tetikleyebilecektir.
Özet (Çeviri)
A realistic analysis of Israel?s Iraq policy requires also the observation of the United States of America (USA)?s new rapprochements towards Middle East and of the presumed role of Israel in the new design of the region. The strategy of US in the post-Cold War era may be summarized as expanding US hegemony worldwide while preventing the rise of a rival force. It is believed that this strategy, among other reasons, is the main motivation behind the invasion of Iraq in 2003 and the later declared Great Middle East Project. The requirements of this strategy also give form to the reconstruction of Iraq.The role of Israel in this new design is likely to be multi-folded. Assisting US in the war against radicals by effectively participating in and guiding the moderates among the distinction of ?moderates vs. radicals?; supporting the ?moderate Islam? against the so-called threat of ?radical Islam? and consequently bolstering the new design that promotes the US interests in the area can be seen as the different aspects of Israel?s strategic prominence in the US strategy.In this context, it is considered that Israel?s Iraq policy is formed by four determining concepts of Israel?s foreign policy: the survival and security of Israel; the strategic partnership with US; Zionism; the beliefs about the Promised Land.Iraq has always had a prominent position in the threat perceptions of Israel. In the Israeli-Arab conflict, Iraq has either supported the Arabic countries or directly participated in the war. The enmity between two countries resulted in Israeli-Kurdish relations. The uprising of Kurds in Iraq between 1965 and 1975 was supported by Israel with the help of Iran. The Israeli-Kurdish relationship was rooted in that period and survived until the present time.In this study, the objectives of Israel?s Iraq policy are scrutinized as follows: the prevention of Iraq from being a threat against Israel again; the limitation of the effectiveness of Iran and Syria in Iraq; the facilitation of Iraqi territory for the intelligence and military operations against Iran and Syria; the pursuance of economic opportunities in the process of reconstruction of Iraq. The most favorable entity for Israeli interests in Iraq is obviously the Kurds who have fought against Iraqi army with US during the war and who have historical ties with Israel since the years of uprising. As a result, the implementations of Israel?s Iraq policy are observed as supporting the Kurdish administration in northern Iraq, facilitating this area for intelligence and military operations against Iran and Syria and building up a sufficient Kurdish security force structure by supplying training, arms and ordnance and investing in the areas of infrastructure and energy.The risks and threats against Turkey emanating from Iraq could be summarized as follows: the establishment of an independent Kurdish state in the northern Iraq, the facilitation of Iraqi land for the terrorist attacks in Turkey, the attacks jeopardizing Turkomen?s security in Iraq, the efforts to change the statures of Mosul and Kirkuk.It may be argued that a significant progress has been achieved and multidimensional cooperation has been established in Turkish-Israeli relations since mid-90s due to common strategic interests. On the other hand, considering the conditions after the invasion of Iraq, it may also be stated that Israel?s Iraq policy focusing on the support to the Kurdish entity in northern Iraq, is in contradiction with Turkey?s vital interests summarized as the prevention of an independent Kurdish state. Empowered with that support Kurdish administration gains confidence in itself and behaves reluctant to react against Turkish worries emanating from the territory under its control. Kurds refrain from cooperation with Turkey against PKK/KONGRA-GEL terrorist organization, increase the degree of pressure on Turkomen and continue their efforts to bind Mosul and Kirkuk to the territory under their control.Excluding the contradictions stated above, the existence of various cooperation opportunities should also be noted. War against terror, non-proliferation of weapons of mass destruction, defense industry, balancing of Greek-Syrian axis, the mediator role Turkey may play in the Middle East peace process, the support of American Jewish lobbies to Turkey, planned oil, natural gas, water and electricity pipe line projects between two countries may be listed as potential areas of cooperation.The continuation of the cooperation in Turkish-Israeli relations requires the reconsideration of Iraq policy by Israeli authorities in accordance with Turkish worries about Iraq. Otherwise, in case Iraq is divided and an independent Kurdish state is born, most likely it would be seen as a country established by US and Israel. The threat this probable entity directs to Turkey would be far greater than the gains of cooperation with Israel and so the chances of cooperation would be mere hope. This situation will probably result in a more alienated Israel in the Middle East and the problems that would occur in Iran and Syria due to the Kurdish state may trigger a new wave of violence against Israel.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Dönemi'nde Türkiye'yi ziyaret eden devlet başkanları ve bu ziyaretlerin Türk basınına yansımaları
Democrat Party Period of this visit Turkey visiting the heads of state and reflections to the Turkish press
İSMAİL AYHAN
- İran'ın Orta Doğu politikasının Türkiye'nin güvenliğine etkileri
The reflections of İran's Middle East policy on Turkey's security
DİLEK AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerHarp Akademileri KomutanlığıStrateji Bilimi Bölümü
DR. RASİM ÜNLÜ
- Suriye iç savaşı'nın Türkiye'nin ulusal güvenlik ve savunma politikalarının dönüşümüne etkisi
The impact of the Syrian civil war on the transformation of Turkey's national security and national defense policies
EBRU İMAMOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerPolis AkademisiGüvenlik Stratejileri ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORÇUN İMGA
- In the shadow of nuclear arms: The Middle East and Turkey in the 1950s
Nükleer silahların gölgesinde: 1950'li yıllarda Ortadoğu ve Türkiye
İBRAHİM MURAT KASAPSARAÇOĞLU
Doktora
İngilizce
2013
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN BABUNA
- Klasik jeopolitiğin dış politikaya etkisi: Adalet ve Kalkınma Partisi Döneminde Türkiye'nin Ortadoğu politikası
The effect of classical geopolitics on foreign policy: The middle east policy of Turkey in Justice and Development Party Era
SİBEL ÖZSAVAŞ ATAY
Doktora
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİN GÜRSES