Türkiye'de kentlerde ölçülen partiküler madde (PM10) konsantrasyonlarının değerlendirilmesi
Assessment of particulate matter (PM10) concentrations in urban areas of Turkey
- Tez No: 270210
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLEN GÜLLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Kentsel hava kirliliği, toz taşınımı, partiküler madde, episod, urban air pollution, dust transportation, particulate matter, episode
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızlı nüfus artışıyla birlikte artan enerji talebi ve kentleşme hava kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Hava kalitesini insan sağlığına zarar vermeyecek seviyelere ulaştırabilmek için öncelikle mevcut durum tespitinin güvenilir şekilde yapılması, uygun metotlar çerçevesinde değerlendirilmesi ve değerlendirme neticesinde kirliliği azaltmaya yönelik stratejilerin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda hava kalitesi verilerinin temininden analizlerin yapılmasına kadar olan süreç önem teşkil etmektedir. Bu sürecin sağlıklı işlemesi, hem ulusal hem Avrupa Birliği mevzuatlarına göre yerine getirmekle yükümlü olunan sınır değerlerin daha güvenilir şekilde irdelenmesine imkân sağlayacaktır. Bu çalışmada ülkemizdeki şehirlerde 2007 yılına ait Partiküler Madde (PM10) konsantrasyonlarının istatistiksel yöntemler kullanılarak zamansal değişimleri (yıllık, kış dönemi, yaz dönemi, aylık, haftanın günleri, saatlik) incelenmiş ve meteorolojik parametrelerin (sıcaklık, nem, rüzgâr hızı ve esme yönleri, karışım yüksekliği, yağış) PM10 konsantrasyonları üzerindeki etkisine bakılmıştır.Değerlendirmelere başlanmadan önce her bir istasyondaki veri setlerinin doluluk oranları hesaplanmış ve istatistiksel olarak anlamlı sonuç verebilecek istasyonların çalışılmasına karar verilmiştir. Ayrıca, yıl içindeki PM10 konsantrasyonlarının normalden daha yüksek seviyelere ulaştığı noktalarda episod olma durumları incelenmiştir. Bu amaçla, web tabanlı modeller kullanılarak özellikle Sahra Çölü'nden ülkemize toz taşınımı olup olmadığına bakılmıştır. Böylelikle şehirlerdeki yüksek PM10 seviyelerinin insan aktiviteleri kaynaklı mı yoksa doğal kaynaklı mı olduğu sorularına yanıt getirilmiştir. Bu yanıtlar mevzuatlarda belirtilen limit aşım gün sayıları sınırlamalarına ilişkin değerlendirmelerde yol gösterici olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
As all over the world, the high rate of urban population in Turkey leads to the increase demand of energy and urbanization. Because of these situations, the air quality has become worse. In order to achieve the good air quality for the human beings health, firstly the current situation should be determined properly with using the available methods. Hence the strategies for improvement of air quality require to be developed. In this concept, it is very important the period starting from obtaining the air quality data to analyze them. When this period goes in a safe way, it will give possibility to assess properly the limit values in national and EU legislation.In this study, it has been evaluated 2007-year PM10 concentration variations in a title of temporal (annual, diurnal, monthly, weekly, hourly) and it has been studied on influence of meteorological parameters (temperature, humidity, pressure, mixing layer, precipitation, wind speed and direction).on PM10 levels.Before starting to the assessment, the data quality has been analyzed and it has been decided to the data set which can give the statistically meaningful results. In addition to these, it is studied the period which has the higher PM10 concentrations when compared the other days because that period has the probability being episode. To evaluate the episodic period, the web based models have been studied to find the any event related to the Saharan dust transportation. So that it has been try to give answer the question that whether the higher PM10 concentrations come from anthropogenic activities or natural sources. Hence, these answers guide the assessments of the days exceeded the limit values determined in legislation.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir hava kalitesi için yapay zeka yöntemleri ile partiküler madde tahmininin modellenmesi
Modeling particulate matter estimation with artificial intelligence methods for sustainable air quality
SALİHA ÇELİKCAN BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN TOROS
- Makine öğrenimi algoritmaları kullanılarak Erzurum ili için kirletici madde tahmini
Pollutant prediction for Erzurum province using machine learning algorithms
CEVAHİR DURAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN TOROS
- Bursa Kenti'nin hava kalitesini etkileyen coğrafi faktörler ve kirleticilerin zaman içerisindeki değişimi
Geographic factors affect air quality of Bursa City and change of pollutants in time
CANSU DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİYE GARİPAĞAOĞLU
- Çanakkale'nin Biga ve Lapseki bölgesi özelinde kırsal alanlardaki troposferik ozon seviyelerinin değerlendirilmesi ve meteorolojik-fotokimyasal modellerin uygulanmasıyla dağılımının belirlenmesi
Assessment of tropospheric ozone levels in rural sites of the Biga peninsula and determination of the distribution by using with meteorological-photochemical transport models
DENİZ SARI
Doktora
Türkçe
2023
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHATTİN İNCECİK
- Kapalı ortam hava kirliliği ve çözümleri: kahvehane ve okul durumu
Indoor air pollution and solutions: cafe and school case
GÜLCAN DÜZOVALI
Doktora
Türkçe
2007
Çevre MühendisliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. BAHTİYAR ÖZTÜRK