Samsun ili minoz ve gölet havzalarında yaygınlık gösteren toprakların su erozyonuna duyarlılıklarının laboratuar koşullarında belirlenmesi
Determining water erosion sensitivity of soils in minoz and golet catchments in Samsun city under loboratory conditions
- Tez No: 276685
- Danışmanlar: PROF. DR. NUTULLAH ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu doktora çalışmasında poliakrilamid (PAM) ve polivinilalkol (PVA) olarak adlandırılan polimerlerin farklı topraklarda yüzey akış ve erozyon üzerine etkileri laboratuar koşullarında ve yapay yağış altında araştırılmıştır. Bu amaçla öncelikli olarak Samsun ili sınırları içerisinde bulunan Minoz ve Gölet havzalarında yayılım gösteren Lithic Ustorthent, Typic Calciustept ve Chromic Haplustert topraklar çeşitli erozyon göstergelerinin yardımıyla aşınıma duyarlılıkları bakımından değerlendirilmişlerdir. Bozulmuş toprak örnekleri (8 mm'den küçük agregatlar) küçük erozyon tavalarına yerleştirilmiş ve polimerler çıplak toprak yüzeyine farklı dozlarda (0, 3.5, 7.0, 14 kg ha-1) püskürtülerek ve uygulanmıştır. Daha sonra erozyon tavalarına % 9 ve % 15 eğim verilmiş ve bunlara 70 ± 5 mm h-1 intensiteli ve kinetik enerjisi yaklaşık 27.95 J m-2-mm olan yapay yağışlar 1 saat süre ile uygulanmıştır. Simülasyon denemesi tesadüf parselleri deneme deseninde, faktöriyel düzende ve iki tekrarlamalı olarak planlanmıştır. Simülasyon süresince yüzey akış ve sıçrayarak taşınan materyaller 10'ar dakikalık aralıklarla toplanmıştır. Yüzey akışlar, çökeleme gerçekleştikten sonra hacimsel olarak ve toprak kayıpları kurutma işleminden sonra ağırlık esasına göre belirlenmiştir.Deneme sonucunda topraklara uygulanan polimerlerin toprak-su kayıplarını önemli derecede azalttığı fakat en düşük doz uygulamalarının Entisol toprakta yüzey akışı azaltamadığı belirlenmiştir. Toplam toprak-su kayıpları bakımından topraklar Typic Calciustept > Lithic Ustorthent > Chromic Haplustert şeklinde sıralanmıştır. Erozyon ve yüzey akış miktarlarını azaltmada Entisol ve Inceptisol topraklarda PAM daha etkiliyken, Vertisol toprakta ise PVA daha etkili bulunmuş, söz konusu etki polimerlerin uygulanma dozuna ve toprağın eğim seviyesine göre değişiklik göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Influences of two polymers (polyacrylamide: PAM and polyvinylalcohol: PVA) on runoff and soil losses in different soils under laboratory simulation condition were investigated. For this purpose, Lithic Ustorthent, Typic Calciustept and Chromic Haplustert soils commonly distributed in Minoz and Golet catchments were evaluated with some erosion indices. Surface soils sieved from 8 mm were packed into small pans and PAM and PVA were applied by spraying to the bare soil surfaces with different doses (0, 3.5, 7.0 and 14.0 kg ha-1). The erosion pans were placed on 9 and 15 % slopes, and a simulated rainstorm with 70 ± 5 mm h-1 intensity and 27.95 J m-2-mm kinetic energy was applied for a duration of 60 minutes. The simulation experiment was planned in a randomized plot design and as factorial with two replications. During the simulated event, runoff and splash materials were collected in 10-min intervals. Runoff was measured by volume after subsiding and soil loss was measured by weight after drying.At the end of the laboratory experiment, it was determined that using polymers decreased significantly soil-water losses, but the least dose applications did not decreased runoff in Entisol. Soils were ranged as Typic Calciustept > Lithic Ustorthent > Chromic Haplustert in terms of total soil-water losses. PAM was more effective than PVA in Entisol and Inceptisol to decrease quantities of runoff and replaced soil whereas PVA was more effective than the other polymer in Vertisol. This effectiveness changed depending on application doses and pan slopes.
Benzer Tezler
- Organik düzenleyicilerin toprak kaybı ve toprak kalitesi üzerindeki etkilerinin laboratuar koşullarında belirlenmesi
Determination of effects of organic conditioners on soil loss and soil quality under laboratory conditions
ELİF ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2013
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUTULLAH ÖZDEMİR
- Havza bazında evapotranspirasyonun tahmininde uzaktan algılama tekniklerinin kullanılması
Using remote sensing techniques for estimation of evapotranspiration at watershed level
SAKİNE ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYÜP SELİM KÖKSAL
- Lise öğrencilerinin biyoloji dersine yönelik tutum ve öz-yeterliklerinin belirlenmesi
Determination of attitudes and self-efficacy levels of high school students for biology lesson
HATİCE BEYZA ALPARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUNİSE HANDAN GÜNEŞ
- Kuşadası Yılancı Burnu Höyüğü ve yakın çevresi buluntularının Batı Anadolu arkeolojisindeki yeri ve önemi
The place and importance of finds in Kuşadası Yılancı Burnu Mound and its surrounding in Western Anatolian archaeology
MUSTAFA ÜZÜMCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDIN ERÖN
- Samsun ili Çarşamba ilçesi fasulye ekim alanlarından izole edilen rhizobium izolatlarının çeşitli bitki patojenlerinin gelişimi üzerine etkisi
Effect of rhizobium isolates isolated from bean cultivation areas of Çarşamba district of Samsun on growth of various plant pathogcus
HANİFİ DELİVELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
BiyolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ÖZKOÇ