Geri Dön

Samsun ili minoz ve gölet havzalarında yaygınlık gösteren toprakların su erozyonuna duyarlılıklarının laboratuar koşullarında belirlenmesi

Determining water erosion sensitivity of soils in minoz and golet catchments in Samsun city under loboratory conditions

  1. Tez No: 276685
  2. Yazar: TUĞRUL YAKUPOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NUTULLAH ÖZDEMİR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 139

Özet

Bu doktora çalışmasında poliakrilamid (PAM) ve polivinilalkol (PVA) olarak adlandırılan polimerlerin farklı topraklarda yüzey akış ve erozyon üzerine etkileri laboratuar koşullarında ve yapay yağış altında araştırılmıştır. Bu amaçla öncelikli olarak Samsun ili sınırları içerisinde bulunan Minoz ve Gölet havzalarında yayılım gösteren Lithic Ustorthent, Typic Calciustept ve Chromic Haplustert topraklar çeşitli erozyon göstergelerinin yardımıyla aşınıma duyarlılıkları bakımından değerlendirilmişlerdir. Bozulmuş toprak örnekleri (8 mm'den küçük agregatlar) küçük erozyon tavalarına yerleştirilmiş ve polimerler çıplak toprak yüzeyine farklı dozlarda (0, 3.5, 7.0, 14 kg ha-1) püskürtülerek ve uygulanmıştır. Daha sonra erozyon tavalarına % 9 ve % 15 eğim verilmiş ve bunlara 70 ± 5 mm h-1 intensiteli ve kinetik enerjisi yaklaşık 27.95 J m-2-mm olan yapay yağışlar 1 saat süre ile uygulanmıştır. Simülasyon denemesi tesadüf parselleri deneme deseninde, faktöriyel düzende ve iki tekrarlamalı olarak planlanmıştır. Simülasyon süresince yüzey akış ve sıçrayarak taşınan materyaller 10'ar dakikalık aralıklarla toplanmıştır. Yüzey akışlar, çökeleme gerçekleştikten sonra hacimsel olarak ve toprak kayıpları kurutma işleminden sonra ağırlık esasına göre belirlenmiştir.Deneme sonucunda topraklara uygulanan polimerlerin toprak-su kayıplarını önemli derecede azalttığı fakat en düşük doz uygulamalarının Entisol toprakta yüzey akışı azaltamadığı belirlenmiştir. Toplam toprak-su kayıpları bakımından topraklar Typic Calciustept > Lithic Ustorthent > Chromic Haplustert şeklinde sıralanmıştır. Erozyon ve yüzey akış miktarlarını azaltmada Entisol ve Inceptisol topraklarda PAM daha etkiliyken, Vertisol toprakta ise PVA daha etkili bulunmuş, söz konusu etki polimerlerin uygulanma dozuna ve toprağın eğim seviyesine göre değişiklik göstermiştir.

Özet (Çeviri)

Influences of two polymers (polyacrylamide: PAM and polyvinylalcohol: PVA) on runoff and soil losses in different soils under laboratory simulation condition were investigated. For this purpose, Lithic Ustorthent, Typic Calciustept and Chromic Haplustert soils commonly distributed in Minoz and Golet catchments were evaluated with some erosion indices. Surface soils sieved from 8 mm were packed into small pans and PAM and PVA were applied by spraying to the bare soil surfaces with different doses (0, 3.5, 7.0 and 14.0 kg ha-1). The erosion pans were placed on 9 and 15 % slopes, and a simulated rainstorm with 70 ± 5 mm h-1 intensity and 27.95 J m-2-mm kinetic energy was applied for a duration of 60 minutes. The simulation experiment was planned in a randomized plot design and as factorial with two replications. During the simulated event, runoff and splash materials were collected in 10-min intervals. Runoff was measured by volume after subsiding and soil loss was measured by weight after drying.At the end of the laboratory experiment, it was determined that using polymers decreased significantly soil-water losses, but the least dose applications did not decreased runoff in Entisol. Soils were ranged as Typic Calciustept > Lithic Ustorthent > Chromic Haplustert in terms of total soil-water losses. PAM was more effective than PVA in Entisol and Inceptisol to decrease quantities of runoff and replaced soil whereas PVA was more effective than the other polymer in Vertisol. This effectiveness changed depending on application doses and pan slopes.

Benzer Tezler

  1. Organik düzenleyicilerin toprak kaybı ve toprak kalitesi üzerindeki etkilerinin laboratuar koşullarında belirlenmesi

    Determination of effects of organic conditioners on soil loss and soil quality under laboratory conditions

    ELİF ÖZTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NUTULLAH ÖZDEMİR

  2. Havza bazında evapotranspirasyonun tahmininde uzaktan algılama tekniklerinin kullanılması

    Using remote sensing techniques for estimation of evapotranspiration at watershed level

    SAKİNE ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EYÜP SELİM KÖKSAL

  3. Lise öğrencilerinin biyoloji dersine yönelik tutum ve öz-yeterliklerinin belirlenmesi

    Determination of attitudes and self-efficacy levels of high school students for biology lesson

    HATİCE BEYZA ALPARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUNİSE HANDAN GÜNEŞ

  4. Kuşadası Yılancı Burnu Höyüğü ve yakın çevresi buluntularının Batı Anadolu arkeolojisindeki yeri ve önemi

    The place and importance of finds in Kuşadası Yılancı Burnu Mound and its surrounding in Western Anatolian archaeology

    MUSTAFA ÜZÜMCÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ArkeolojiAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYDIN ERÖN

  5. Samsun ili Çarşamba ilçesi fasulye ekim alanlarından izole edilen rhizobium izolatlarının çeşitli bitki patojenlerinin gelişimi üzerine etkisi

    Effect of rhizobium isolates isolated from bean cultivation areas of Çarşamba district of Samsun on growth of various plant pathogcus

    HANİFİ DELİVELİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    BiyolojiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM ÖZKOÇ