Geri Dön

Bingöl şehir merkezinin doğal ortam analizi ve fiziksel planlaması

The natural environment analyeses and physical planing of downtown bingol

PDF İndir

  1. Tez No: 285890
  2. Yazar: ÖNDER ÜSTÜNDAĞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SAADETTİN TONBUL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Coğrafya, Geography
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Fiziki Coğrafya Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 327

Özet

İnceleme alanı olarak seçilen Bingöl şehri, Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat Bölümünde, Çapakçur ve Gayt Derelerinin Bingöl Ovasına ulaştığı alanda kurulmuştur. Eski Bingöl şehri olarak bilinen Çapakçur, akarsuların ovaya açıldığı yerde, yanal aşınımlarla genişlemiş vadi tabanında kurulmuş, zamanla çeşitli nedenlerden dolayı bu alanın kuzeyinde, doğusunda ve güneyinde yer alan yüksek düzlüklere taşınmıştır.Çalışma sahasının büyük bir kısmı ova tabanı, geri kalanlar ise dağlık - tepelik alanlar, vadi tabanı ve yüksek düzlüklerden meydana gelmektedir. Saha, batısında Karaömer Dağı, doğusunda Nazik Tepe, güneyinde Gayt Köyü ve kuzeyinde Karir Dağı (Boran Tepe) ile sınırlandırılmıştır. Çalışma sahası olarak belirlenen toplam alan yaklaşık olarak 154 km2 dir. Sahanın en alçak yeri 1050 m. ile Bingöl Ovası, en yüksek yeri ise 1706 m. yüksekliği ile sahanın batısında bulunan Kılyane Tepedir. Yükselti farkının yaklaşık 700 m olduğu araştırma sahasında eğim şartlarının fazlalığından dolayı toprak oluşumu güçtür. Erozyon için bütün koşullar uygundur. Şehir merkezinin kurulu olduğu alanda ana kaya, akarsular ve faylarla kesilmiş, sahada basamaklı bir yapı ortaya çıkmıştır.İnceleme alanda gözlenen en yaşlı birim Orta (?) ? üst Miyosen yaşlı Solhan Volkanitleri ve bu zamana ait piroklastik çökel üyeleridir. Bingöl İlini ikiye ayıran Bingöl çayı ve yakın çevresinde Bingöl formasyonu (Alt Pleyistosen) gözlenmekte, ovave vadi tabanlarında ise en üst birim olarak Holosen yaşlı güncel alüvyonlar görülmektedir. Her üç birim de birbirlerini açısal uyumsuzlukla örtmektedir.Günümüzde tektonik olarak hala aktif durumda olan inceleme alanının bu durumuna bağlı olarak morfolojik şekillenmesi devam etmektedir. Ova çevresinde veya üzerinde bulunan akarsular, ovayı parçalamakta ve vadileri derinleştirmektedirler. Araştırma sahasında ana jeomorfolojik şekillerin oluşumunda etkili olan süreç, öncelikle orojenik, epirojenik hareketler ve volkanik olaylar gibi iç ve dış etkenlerdir.Araştırma sahası Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat Bölümü içerisinde yer almaktadır. Bu coğrafi konum nedeniyle genel anlamda karasal iklim özelliklerinin hüküm sürdüğü bir konumdadır. İnceleme alanında yıllık ortalama sıcaklık 11.9 oC, yıllık yağış toplamı ortalama 867.2 mm. olarak hesaplanmıştır. Yakın geçmişe kadar büyük oranda orman varlığının bulunduğu araştırma sahasında yanlış arazi kullanımı ve yeni yerleşim alanları ihtiyacı gibi nedenlerden ötürü büyük tahribatlar yaşanmıştır.Yaklaşık 100 yıl öncesine kadar orta ölçekli bir köy yerleşmesi olan Bingöl şehri, Cumhuriyetin kurulmasından sonra önce ilçe sonra da il statüsünü kazanmıştır. 1935 yılında vilayet vasfını kazanan şehir, o tarihten günümüze kadar hızlı ve plansız gelişmenin olumsuz sonuçları ile birlikte orta ölçekli bir şehir merkezi konumuna ulaşmış ve 86.511 kişilik bir nüfusa kavuşmuştur.Bingöl, doğal ortam şartlarının kentsel tasarım ve planlama üzerindeki etkisini önemli ölçüde gösterdiği yerleşim alanlarından birisidir. Zemin özellikleri, jeolojik yapı, morfoloji, topografya, arazi kullanım durumu gibi doğal ortamdan kaynaklanan nedenler ve yasal bazı kısıtlamaların etkisiyle şehir merkezi her yönden gelişim sınırlamasına uğramakta, yatay veya düşey gelişim aksını gerektiği ölçüde belirleyememektedir. Kentsel mücavir sahanın yetersiz oluşu, özellikle son yıllarda kırsal alandan kentsel alana doğru yaşanan göç dalgası ve modern yaşam tarzının yörede gelişim göstermesiyle birlikte yönetmesi-yönetilmesi ve yaşanılması zor bir şehir halini alan Bingöl, alternatif yerleşim alanlarına ihtiyaç duymaktadır.Bu çalışma ile doğal ortam özelliklerinin ışığında, ülkemizin gelişmekte olan bir yerleşim merkezi konumundaki Bingöl şehrinin kısa-orta ve uzun vadede karşı karşıya gelebileceği riskler analiz edilmiş ve kentsel alanda fiziksel planlama altyapısına bağlı olarak uygulama-düzenleme örnekleri hazırlanmıştır.

Özet (Çeviri)

The city Bingol which is located in Eastern Anatolia Region, above the Fırat section, and the Çapakur and Gayt Creek?s reach the Bingöl lowland, choosen for investigation area. The Çapakur was in the rivers turn out to lowland, settled in the valley plain spreaded by laterally erosion and in time it was carried to the north, east and South plateaues, and was known as the old Bingol city.A large part of the omrade is lowland plain, and the other parts are occured by mountainous-hilly areas, valley plain and high plateaus. The field was delimited by the Karaömer Mountain in the west, the Nazik Hill in the east, the Gayt Village in the South and the Karir Mountain (Boran Hill) in the North. The field which is determinated for omrade acreage is approximately 154 km2. The lowest orium of the omrade is Bingöl Lowland 1050 m, and the highest orium is the Kılyane Hill 1706 m, located in the omrade?s west. The elevation difference in the omrade is 700m, and because of the suplus slope conditions, earthen formation is arduous. All the circumstances are convenient for erosion. The bedrock and streams are cutted by geol.faults in the region where the downtown is constituted and a strair like structure occured in the area.The oldest unite observed in the field of study is Middle (?) ?top Miyosen old Solhan Ebonits and pyroklastic sediment insiders which belong to that era. The Bingol creek which bisect the Bingöl State, and the near surroundings, Bingol formation is observed (Bottom Pleyistosen). In the valley plains and lowland plains, as a peak unit, the old Holosen topical alluviums are observed. Every three unit covered eachother in angular incompatiblity.Nowadays, due to the field of study which is still in tectonically active state, its morphologically embodiment in progress. The streams inside or above the lowland, deepening the valleys and dismantle the lowland. In the field of study, effective continuum of the formation is the main geomorphological shapes, external and internal factors like primarily orogenik, epeirogenic movements and volcanic incidents.The omrade is located in the Eastern Anatolia Region, above the Fırat section. By reason of this geographical location, in general terrestrial climate features govern. In the observation area, annual average temperature is 11.9 oC, and the annual sum of precipitation average is 867.2mm calculated.Until the recent history, there was high amounts of forests in the study field, because of the wrong land use and the need for fresh spaces of settlement, huge destructions experienced. Approximately till 100 years before, Bingol state was a middle scaled village campus, and after the Republic founded, first became a town, and then became a state position. In 1935, the state won the county qualification, and after that date, till present, with the fast and unplanned development?s negatif outcomes, it reached a middle scaled downtown status and 86.511 population.Bingol is one of an important settlements which can show the impact of the habitat on the urban design and planing. The effect of some reasons such as ground features, geological structure, morphology, topography, land usage position and some legal limitations, the downtown all over exposed to developmental restriction, and can not designate horizontal and vertical developmental axle as necessary. Inadequate urban neighbouring scope, especially in the last years migration from rural areas to urban areas and the developoment of the modern life style in the region, Bingol city became arduousness of the managment-administeration and living and needs alternative settlements.With this study, in the light of the habitat?s features, the Bingol city in developing settlement position, the risks would be faced in short-middle and long prompt, are analyzed and in urban field, application-arrangement samples are prepeared depending on physical planing substructure.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    277483

    Basına göre Bingöl'de siyasi hayat (1960-1985)

    According to media the politic life in Bingöl between 1960 and 1980

    EBRU GÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    TarihMarmara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALİ KARACA

  2. Tez No

    73320

    Çat ilçe merkezinin coğrafi etüdü

    Geographical study of Çat administrative district

    DİLEK GÜVEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    CoğrafyaAtatürk Üniversitesi

    Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÜNAL

  3. Tez No

    829035

    Bingöl ili şehir merkezindeki binalarda deprem performansı, yapısal riskler ve kayıpların incelenmesi

    Investigation of earthquake performance, structural risks and losses of buildings in Bingol city center

    ÖMER FARUK NEMUTLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ SARI

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL BALUN

  4. Tez No

    887469

    Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ders aşamalarında kullandıkları geri bildirimlerin incelenmesi

    Examining the feedback used by social studies teachers in lesson stages

    REMZİ EKİNEKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimMuş Alparslan Üniversitesi

    Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT EKİÇİ

  5. Tez No

    621056

    Katılım bankalarını tercih eden müşterilerin farkındalık düzeyinin tespiti Bingöl ili örneği

    Determining the awareness level of customers who prefer participation banks Bingöl province example

    BAYRAM KAYANTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    EkonomiBingöl Üniversitesi

    İslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BEŞİR KOÇ

Geri Dön