Türkiye'de cemevleri kurumsallaşmasının Alevi kimliğine etkileri ve Karacaahmet Sultan Dergâhı üzerinden bir alan analizi
The influences of the institutionalization of the cemevis on the transformation of Alevi identity in Turkey and a case study of Karacaahmet Sultan Dergâhi
- Tez No: 296335
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FAHRİYE DİNÇER KOÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Din, Siyasal Bilimler, Anthropology, Religion, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Alevi kimliği, Cemevleri, Kentleşme, Modernleşme, Karacaahmet Sultan Dergâhı, Küreselleşme, Dini Pratikler, Alevi identity, Modenity, Urbanization, Globalisation, Karacaahmet Sultan Dergâhi, Religious Practices
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Bu tez, 1980 sonrası dönemde cemevlerinin kamusal alanda ortaya çıkışının ardındaki farklı ilişkileri incelemeyi hedeflemektedir. Bu anlamda hem geniş perspektiften modernleşme, kentleşme ve küreselleşme gibi teorilerin ışığında Alevi kimliğinin Türkiye'nin siyasi hayatında geçirdiği dönüşüm incelenmekte, hem de bunun cemevlerinin varoluşunda nasıl bir etkisi olduğu tartışılmaktadır. Alevilerin şehirleşmeye başladıkları dönemlerden itibaren ortaya çıkmaya başlayan yeni Alevilik anlayışı çerçevesinde genel Alevilik inancının pratiklere nasıl yansıdığı incelenmesi üzerinden cemevlerinin kurumsallaşması bağlamında Alevi kurumlarının ve ritüellerden bazılarının nasıl dönüştüğü, bazılarının ise hangi kanallarla yeniden üretildiğine dikkat çekilerek, cemevlerinin bu yeni kimliğin kurulumundaki yeri tartışılmaktadır Bu araştırma, katılımcı gözlem ile derinlemesine ve kısa yapılan mülakatlarda edinilen veriler ile farklı yazılı kaynakların bir arada değerlendirilmesi sonucunda ortaya çıkmıştır. Saha çalışmasının odağında Karacaahmet Sultan Dergâhı bulunmaktadır. Bu tezde, cemevlerinin kamusal alandaki çıkışıyla ilgili farklı kaynaklarda ileri sürülen tezlerin Karacaahmet Dergâhı'nda yaşanan süreçle ne kadar örtüştürğü incelenmektedir. Bununla beraber Alevi inanç ritüellerinin Karacaahmet Sultan Dergâhı'ndaki pratiklerde nasıl bir yer edindiği, mekansal kullanım alanı çerçevesinde cemevi algısının nasıl kurulduğu, bu bağlamda oluşan ibadethane ya da sosyal mekânların neyi içerdiği, bu mekânlardan yararlanan bireylerin kimliklerini nasıl yeniden dönüştürdükleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda cemevi algısının homojen bir Alevi algısına işaret edip etmediği tartışılarak, bu kamusal alandaki Alevi olmayanlar dışındakilerin katılımları gözlemlenerek, alandaki etkileşimle aynı zamanda diğer kimliklerdeki değişim de gösterilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışmanın bulguları Karacaahmet Sultan Dergâhı'nın yeni bir Alevi kimliğinin pekişmesine ve gelen bireylerin sosyalleşmelerinin gelişmesine katkıda bulunduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims at exploring the social, political, cultural and economic relationships that emerged after the appearance of Cemevi in the public sphere. From a larger perspective and in relation to the impact of modernity, urbanization and globalisation on the transformation of Alevi identity, it is analyzed how these processes influenced the emergence of Cemevi. It discusses the ways in which the new Alevi understanding changed the Alevi religious practices in the framework of institutionalization of Cemevi , continuities and discontinuities in the production of Alevi rituals and institutions along with the function of Cemevi in the construction of this new Alevi identity.This research involves in extensive review of the current literature on religion and Alevism, and analysis of the short and in-depth interviews conducted by using participant observation method in Karacaahmet Sultan Dergâhi. This thesis analyzes the arguments of the current literature about the appearance of Cemevi in the public sphere by questioning to what extent these arguments overlap with the practices in the Karacaahmet Sultan Dergâhi. Also, it explores the ways in which how Karacaahmet Sultan Dergâhi has influenced the production of Alevi religious practices in terms of the construction of Cemevi perception within its spatial characteristics. The impact of the space is further discussed in the framework of its content and context of the religious practice places as well as its impact on the transformation of the individuals? identities. It is argued whether Cemevi perception corresponds to an homogenous Alevi identity construction by observing participation of non-Alevi individuals to these practices and examining their interaction with the space. This aspect of the research demonstrated that the interaction in and within the space lead to transformation in the articulation of the individual and collective identities. Also, it extensively exhibited that Karacaahmet Sultan Dergâhi plays a significant role in the reinforcement of the new Alevi identity and contributes to socialization of the individuals.
Benzer Tezler
- İzmir'de neoliberal kentleşmenin sosyo-mekânsal etkileri
Socio-spatial effects of neoliberal urbanization in İzmir
GÜLCAN KAYGUSUZ
- Türkiye'de Aleviliğin kurumsallaşma süreci: Problemler çözüm önerileri
The institutionalization process of alevism in Turkey: The problems and the suggestions for solutions
ABDULKADİR YELER
Doktora
Türkçe
2012
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ ARSLANTÜRK
- Türkiye'de Aleviliğin yapısal dönüşümü, cemden cemevine: İstanbul'daki Alevilerle niteliksel bir araştırma
Structural transformation of Alevism in Turkey, from cem to cemevi: a quali̇tive research with Alevis in Istanbul
CEMİL KÖKSAL
- Bir güncel sanat pratiği olarak etnisite ritüelleri dokümantasyonu
The ethnicity rituals as practice of contemporary art
ÖZGEN ÖZGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. DR. TANSEL TÜRKDOĞAN
- Avrupa Birliği'nin Türkiye'deki Alevi topluluklara bakışının ilerleme raporları üzerinden analizi
The analyze of European Union's aprroach about Alevi community in Turkey via progress reports
HASAN HÜSEYİN ÖZATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal BilimlerBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖRKEM ALTINÖRS