Şifalı bitkiler ve şifa bahçeleri tasarımı üzerine araştırmalar
Studies on healing plants and healing garden design
- Tez No: 305484
- Danışmanlar: PROF. DR. YAHYA AYAŞLIGİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Heal, Healing Plants, Healing Gardens
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Şifalı bitkiler; insanlık tarihinin başlangıcından bu yana çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Günümüzde geleneksel olarak kullanılan bu bitkilerin yararları ve etken maddeleri bilimsel olarak araştırılmakta ve daha bilinçli bir şekilde kullanılmaktadır.Şifalı bitkiler otsu, çalı ve ağaçlardan oluşan değişik formlu bitki gruplarını kapsamaktadır. Doğal olarak yetişen ve peyzaj mimarlığı çalışmalarında da kullanılan pek çok otsu bitki, çalı ve ağaç; çeşitli vegetatif organlarına (yaprak, tohum, meyve, çiçek, kabuk, kök, rizom, yumru vb.) değişik yöntemler (sıkıştırma, kaynatma, demleme, yağ, merhem, tentür, şurup, yara lapası vb.) uygulanmak suretiyle, bazı hastalıklara şifa bulmak amacıyla kullanılmaktadır.Bahçe içerisinde vakit geçirmenin psikolojik ve fizyolojik olarak insanlara olumlu yönde katkısı, günümüzde yapılan bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Bahçe düzenlemelerinde, ülkemizde doğal olarak yetişen bitki türlerinin yanı sıra, çeşitli önlemler alınmak suretiyle pek çok egzotik bitki türü kullanılmaktadır. İstanbul ilinde de iklim, toprak ve yetişme ortamı özellikleri itibariyle pek çok bitki türü yetişmektedir. Bu bitkiler renk, koku ve şekil bakımından farklılık göstermekte, gıda, tekstil, tıbbi uygulamalar, eczacılık sektöründe ve peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanılmaktadır.Çalışma sırasında İstanbul ilinde doğal olarak yetişen ve çeşitli önlemler alınmak suretiyle yetiştirilebilecek olan 264 şifalı bitki tespit edilmiştir. Arazide yapılan inceleme ve gözlemler sonucu tespit edilen bitkiler, şifa özellikleri ile birlikte tablo şeklinde verilmiştir. Bu bitkilerden 45 adeti ağaç, 42 adeti çalı, 13 adeti sarılıcı ve tırmanıcı bitki, 151 adeti otsu bitki ve 13 adeti soğanlı ve yumrulu bitkidir. Bunlardan bazıları yüksek düzeyde toksik etkiye sahiptir. Bazı bitkiler ise dokunulduğunda ciltte tahrişler meydana gelmektedir. Bazıları da allerjen özelliğe sahiptir.Tez çalışmasında literatür çalışmaları ile şifalı bitkiler ve şifa bahçeleri hakkında detaylı bilgi ve veriler elde edilmiştir. Konu ile ilgili kavram ve tanımlar açıklanmış ve şifa bahçesi tesis edilirken dikkat edilmesi gereken hususlar belirtilmiştir. İstanbul ilinde yetişebilecek şifalı bitkiler, örnek bir şifa bahçesi tasarımında kullanılmıştır. Bu örnek bahçe; şifa bahçelerinin önemine dikkat çekmek, ayrıca peyzaj mimarlığı çalışmalarında yaygın olarak kullanılan ve şifa özelliği bulunan pek çok bitki türünü tanıtmak amacıyla hazırlanmıştır. Aynı zamanda şifa bahçelerinin en önemli fonksiyonlarından biri olan bedensel ve ruhsal sağlığı temsil eden şifa kavramı vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Healing plants have been used in the treatment of various diseases since the beginning of mankind?s history. While these plants are still used as traditional medicine today, their actual use and active ingredients are scientifically analyzed and people consume them increasingly consciously.Healing plants include different forms of plant groups, such as herbaceous plants, shrubs, and trees. Many herbaceous plants, shrubs, and trees that grow naturally and also used in gardening and landscaping are actually used to cure certain diseases by applying different methods (crimping, decoction, brewing, oil, ointment, tincture, syrup, poultice) to their vegetative organs (leaves, seeds, fruit, flower, crust, root, rhizome, tuber, etc.).Spending time in gardens has been proved to have positive effects on psychology and physiology by recent scientific research. Taking certain measures, people use various exotic plants in gardening arrangement, as well as the plants that grow naturally in Turkey. Thanks to the characteristics of climate, soil, and the environmental conditions, there are lots of plant species in İstanbul. These plants vary in color, scent, and form; they are used in food, textile, medical application, and pharmacy sector and studies on landscape architecture. During this research, 264 healing plant have been detected that either grow naturally in İstanbul or can be cultivated taking certain measures. Based on field survey and observations, these detected healing plants are listed in a table. Among all, 45 of them are trees, 42 of them are shrubs, 13 of them are creeping plants, 151 of them are herbaceous plants, and 13 of them are bulbous plants and tuber crops. Some of these have high rates of toxic effect. Some others lead to irritation on the skin in case of physical contact. Still some others have allergen characteristics.Through works in the literature, a good deal of information on healing plants and healing gardens has been collected. Concepts and definitions on the subject have been explained; important points of founding a healing garden have been specified. Healing plants that can grow in the city of İstanbul have been used in the design of a sample healing garden. This sample garden has been designed to attract some attention to the importance of healing gardens and introduce many plant species that are commonly used in landscape architecture and also have healing characteristics. The concept of healing, which is one of the most important functions of healing gardens and representation of somatic and mental wellbeing is also emphasized.
Benzer Tezler
- Isparta iklim koşullarında yetişen bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin şifa bahçeleri örneğinde kullanımı
The use of some medicinal and aromatic plants growing in Isparta climate conditions in example of healing gardens
BESTE KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Peyzaj MimarlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞİRİN DÖNMEZ
- Tabîbnâme adlı tıp eserindeki bitkilerle divan şiirinde geçen bitkilerin mukayesesi
The comparison of the plants in a medicine work named as Tabîbnâme and the ones in Ottoman poems
HİLAL BAŞAK EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK
- İstanbul baharatçılarında hastalık tedavisi için satılmakta olan bitki türlerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar
A review on the folkmedicines sold in İstanbul herbalists
BETÜL MÜFTÜOĞLU SÜRMELİ
- Selendi (Manisa) halk hekimliği çalışması
Selendi (Manisa) stady of public doctorship
EROL ÇANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Bartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERİFE SEHER EROL
- Siirt'in Kurtalan ilçesinde halk hekimliği uygulamaları
Folk medicine practices in the Kurtalan town of Siirt
NERİMAN ALTINDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Van Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMA BAŞ