Radyoterapi uygulanan baş boyun kanserli bireylerde oral mukozit önleme protokolünün yaşam kalitesine etkisi
The effect of oral mucositis preventing protocolon quality of life in patients with head?neck cancer treated with radiotherapy
- Tez No: 311433
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SULTAN TAŞÇI, DOÇ. DR. SERDAR SOYUER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Radyoterapi, Oral Mukozit, Beslenme, Yaşam Kalitesi, Hemşirelik, Radiotherapy, Oral Mucositis, Nutritional, Quality of Life, Nursing
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
ÖZETAraştırma, radyoterapi uygulanan baş boyun kanserli bireylerde oral mukozit önleme protokolünün beslenme ve yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacıyla randomize kontrollü deneysel olarak yapılmıştır.Araştırma, Erciyes Üniversitesi Mehmet Kemal Dedeman Onkoloji Hastanesi Radyoterapi ünitesine Eylül 2008 - Mayıs 2010 tarihleri arasında gelen hastalardan araştırma kapsamına giren 20 eğitim, 30 kontrol grubu hasta örneklemi ile oluşturulmuştur.Çalışmada etik kurul onayı ve bireylerden bilgilendirilmiş yazılı onam alınmıştır. Veriler; hasta tanıtım formu, ağız değerlendirme rehberi, oral toksisite skalası, görsel ağrı skalası (GAS), radyoterapi semptom izlem formu, Subjektif Global Değerlendirme (SGD) indeksi ve kanserli hastalarda yaşam kalitesi ölçeği kullanılarak yüzyüze görüşme yoluyla toplanmıştır. Eğitim grubundaki hastalara araştırmacı tarafından oral mukozit önleme ve beslenme protokolü dahilinde birebir hasta eğitimi verilmiştir. Eğitim ve Kontrol grubundaki tüm bireylerin haftada bir gün olmak üzere tüm tedavi süresince (7 hafta ) izlemi yapılmıştır. İstatistiksel değerlendirmede, Shapiro-Wilk, bağımsız iki örnek t testi, Manny Whitney U, Wilcoxon t, ki kare ve Spearman's rho korelasyon analizi kullanılmıştır.Eğitim grubu hastalarda tedavi haftaları ilerledikçe gelişen mukozit semptomları ve derecesinin daha az olduğu, ağrının ise buna paralel olarak daha az yaşandığı görülmüştür (p < 0.05). Eğitim grubundaki bireylerin % 35.0'ında, kontrol grubundaki bireylerin % 3.4'ünde beslenme problemi yaşanmadığı, eğitim grubundaki bireylerin % 65.0'ında, kontrol grubundaki bireylerin ise % 96.6'sında malnütrisyon geliştiği saptanmıştır (p < 0.05). Çalışmada hem eğitim hemde kontrol grubunun yaşam kalitesinin tüm alanlarında benzer şekilde azalma ve semptom skorlarında artma görülmüştür (p < 0.05).Çalışma sonuçlarına göre; eğitim grubunda, kontrol grubuna göre mukozit ve malnütrisyonun daha az görüldüğü, tedavi haftaları ilerledikçe daha az semptom deneyimlendiği, her iki grupta yaşam kalitesinde benzer azalma yaşandığı saptanmıştır. Bu sonuca göre kanıta dayalı rehberler doğrultusunda geliştirilen protokollerin onkoloji kliniklerinde çalışan hemşirelerce yaygınlaştırılarak kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTThis randomized controlled experimental study was conducted to determine the effect of oral mucositis preventing protocol nutrition and on quality of life in patients with head?neck cancer treated with Radiotherapy.The sample of the study was composed of 20 study (educated) and 30 control group patients who were treated with radiotherapy at Erciyes University Mehmet Kemal Dedeman Oncology Hospital between September 2008 and May 2010.The ethical approval and written informed consent from the patients were obtained. Data were collected by face to face interviews with patient introduction form, oral assessment guide, oral toxicity scale, visual analog scale (VAS), monitorization form for Radiotherapy symptoms, Subjective Global Assessment index (SGA) and scale of quality of life for patients with cancer. Study group patients were educated one?to?one on oral mucositis preventing and nutrition protocols by the researcher. All of the study group patients were monitored once in every week during whole treatment period (7 weeks). Data were analyzed by Shapiro?Wilk, Independent Samples T, Mann Whitney U, Wilcoxon, Chi?Square and Spearman?s rho correlation analysis tests.It was found that study group patients, compared with controls, had less mucositis symptoms and lower levels of mucositis accompanied with fewer pain by the treatment weeks passed (p < 0.05). There was not detected a nutritional problem in 35.0 % of the study group while in only 3.4 % of the control group, however 96.6 % of the controls and 65.0 % of the study group patients had malnutrition (p < 0.05). In both groups, decrease in all areas of quality of life and increase in scores of symptoms were determined (p < 0.05).Consequently, compared with controls, in the study group, mucositis and malnutrition were seen less, fewer symptoms were experienced by the treatment weeks passed and both groups had similar decreases in quality of life. Accordingly, it was suggested using protocols developed towards evidence based guidelines widely by the nurses working in Oncology clinics.
Benzer Tezler
- Baş ve boyun kanserli hastalarda radyoterapinin tükürük ve kan parametreleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi
The Effects of radiotherapy on saliva and blood parameters in patients with head and neck cancer
S. ÇİĞDEM KEKLİK (GÜRKÖK)
Doktora
Türkçe
1998
Diş Hekimliğiİstanbul ÜniversitesiDiş Hastalıkları ve Tedavisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNDÜZ BAYIRLI
- Meme, baş boyun ve mide kanserli hastalarda radyoterapi öncesi ve sonrası iz elementler ve ağır metal düzeylerinin (Çinko, bakır, kurşun, kadmiyum, mangan, demir, magnezyum ve kobalt) ve bazı biyokimyasal (Katalaz ve karbonik anhidraz) parametrelerin incelenmesi
Some trace elements and heavy metals (Zn, Cu, Pb, Cd, Mn, Fe, Mg and Co) before and after radiotherapy in patiens neck-head, breast and stomach cancers and investigation of some biochemical parameters (Carbonic anhydrase and catalase)
GÜLŞAH SEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
KimyaYüzüncü Yıl ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİT DEMİR
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA İZMİRLİ
- Baş boyun kanserlerinde radyasyon tedavisine cevap ve radyotoksisitede uzun kodlamayan RNA (lncRNA)'ların rolü
Role of long non-coding RNAs (lncRNAs) in response to radiation therapy and radiotoxicity in head and neck cancers
JAVIDAN ASADOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Genetikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaTıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ÇIRAKOĞLU
DR. SEDA EKİZOĞLU
- Baş ve boyun bölgesine radyoterapi uygulanan hastalarda parotis ve submandibuler bezlerin elastografi ile değerlendirilmesi
Evaluation of parotid and submandibular glands with elastography in patients irradiated to the head and neck region
MAKBULE ÇAYLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Radyoloji ve Nükleer TıpSağlık Bilimleri ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
UZMAN ZEYNEL YOLOĞLU
- Radyoterapi uygulanan baş-boyun kanserli hastalarda maksimum ağız açıklığında oluşan değişikliklerin prospektif olarak değerlendirilmesi
The evaluation of maximal mouth opening changes in head and neck cancer patients receiving radiotherapy; A prospective study
FERAH ONAY KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2020
Diş HekimliğiGazi ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANSU ALPASLAN