Molla Nasreddin ve Füyuzat dergilerinde milli kimlik düşüncesi
National identity idea in Molla Nasreddin and Füyuzat magazines
- Tez No: 319418
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CAHİT GELEKÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Azerbaycan'da, 19. yüzyılda yenileşme hareketinin başlamasıyla birlikte Rusya'da yaşayan Türkler arasında milli kimlik üzerine odaklanarak kimlik oluşturma ve modern bir toplum inşa etme çabaları başlamıştır. Bu süreçte, başta geleneksel dini düşüncelere ve eğitime karşı çıkılarak modern eğitimin yayılması amaçlanmıştır. Modern eğitimin başlanmasıyla birlikte, eğitim dili olarak kullanılan Rus dili ile ilgili yeni bir tartışma başlamıştır. Azerbaycanlı düşünürler, Rus dili vasıtasıyla Ruslaştırma sürecinin yaygınlaştığını düşünmeye başlamış, bu da düşünürleri kendi milli kimlikleri çerçevesinde toplumu geliştirmeyi göz önünde bulundurmaya sevk etmiştir. Milli bir kimlik oluşturmak için atılması gerektiğini düşündükleri ilk adım, toplumda yaygın olan köktenci din ve kültürü eleştirmek ve değiştirmek olmuştur. Öte yandan, Ruslaştırmaya karşı direniş göstermek için bütün Türkler arasında birliği sağlayabilecek etkenleri geliştirmek de atılması gereken diğer adımdır.Söz konusu amaç doğrultusunda Azerbaycan düşünürleri, gelişmekte olan modern iletişim araçlarını kullanarak farklı yaklaşımlar içerisinde bulunmuşlarsa da dergi ve gazeteler aracılığıyla milli kimliği oluşturmak onların ortak noktaları olmuştur. Fakat milli kimliği oluşturan unsurların hangi içeriklerle sunulması gerektiği yoğun tartışmalara yol açmıştır. Kimi düşünürler Türkçülüğü savunarak İstanbul Türkçesi esas olarak ortak bir Türk dilinin oluşmasını amaçlamışlardır. Onlara göre Çin sınırlarından Akdeniz'e kadar Türkçe konuşan bütün bölgeler bir milleti temsil etmektedir. Bu düşünceye sahip olanlar İslam dinini milli kimliğin önemli bir etkeni olarak ele almışlardır. Dolayısıyla, Osmanlı İmparatorluğu öncülüğünde siyasi İslam yanlıları, Rusya ve Avrupa karşısında durmayı düşünmüşlerdir. Azerbaycan halkı için anlaşılması zor olan Osmanlı Türkçesinin yerine Azerbaycan Türkçesini kullanan başka düşünürler ise din ve kültürü daha çok toplumsal açıdan ele alıp eleştirmişlerdir.Bu araştırmada 1906'da yayınlanan Füyuzat ve Molla Nasreddin dergileri nasıl bir milli kimlik içerdikleri ele alınıp izlenmiştir.
Özet (Çeviri)
With the beginning of modernism, among the Turks who lived in Russia, an attempt was made to form a modern society and identity. In this procession, the prime purpose was resistance to traditional and religious thought, in order to develop modern education. At the same time, with the beginning of modern education, Russian language -being the language of education was debated seriously. Azerbaijani thinkers believed that Russian language helps the growth of Russianization. Meanwhile they firmly believed in directing the growth of the society according to its own national identity. The first step to establish a national identity was criticizing the traditional and conservative culture and religion which was then prevalent in the society. On the other hand, the second step to resist Russianization was developing oneness among the Turks. To achieve this, Azerbaijani thinkers made use of developing modern communication tools, such as newspapers and magazines. Although they had different outlooks, but all agreed in forming a national identity. But the content of the elements used for establishing a national identity was extensively debated. First group of these thinkers, through defending Turkism, aimed at forming a common Turkish language, based on Istanbuli Turkish. They believed the regions extending from boarders of China to the Mediterranean seas, where people spoke in Turkish, were called a nation. They believed that Islam is an important element in forming a national identity. Consequently, these political Islamists, with the leadership of Ottoman kingdom, favored concept of resistance to Russia and Europe. The second group of thinkers, instead of Ottoman Turkish language, which was hardly understandable for Azerbaijani people, used Azerbaijani Turkish. They examined religion and culture from social point of view and criticized it.
Benzer Tezler
- On dokuzuncu yüzyıldan günümüze Azerbaycan basını: Öncüller, ardıllar ve önemli dönüm noktaları
From nineteenth century to present Azerbaijan press: Precursors, successors and i̇mportant milestones
NİJAT PİRİZADE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikAtatürk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ALANKA
- Mirze Elekber Sabir'in 'Hophopname' eserinde bağdaşıklık
Cohesion in Mirze Elekber Sabir's 'Hophopname'
EDA EKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DilbilimArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRKAN DOĞAN
- Molla Nasreddin Dergisine göre Azerbaycan'da milliyetçilik
Nationalism in Azerbaijan according to Molla Nasreddin Magazine
MEHMET GÖKHAN ÖZÇUBUKÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Siyasal BilimlerArdahan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAY ÜSTÜN
- 'Molla Nasreddin' dergisinin Azerbaycan şiirine katkıları
The contributions of journal 'Molla Nasreddin' to Azerbaijanian poetry
TARANA ABDULLAYEVA
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FİKRET TÜRKMEN
- Celil Mehmetkuluzade (1866-1932) ve Molla Nasreddin Dergisi (1906-1931)
Celil Mehmetkuluzade (1866-1932) and Molla Nasreddin Journal (1906-1931)
AYNUR ASKEROVA