Sosyal hesaplar matrisi çerçevesinde turizm sektöründe talep yönlü şokların etki analizi
Impact analysis of demand-driven shocks in Turkey's tourism sector within the framework of social accounting matrix
- Tez No: 344439
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM ÇAĞATAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Turizm, Economics, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Son otuz yılda, liberalleşme ve ihracata yönelik ekonomi politikalarının etkisiyle, Türkiye?de turizm sektöründe önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Sektördeki temel gelişme 1982 yılında kabul edilen Turizm Teşvik Kanunu ile başlamış ve sağlanan teşviklerle turizme yönelik yatırımlarda artış meydana gelmiştir. Sektöre yapılan yatırımlar neticesinde hem gelen turist sayısı hem de bununla orantılı olarak turizm gelirlerinin yıldan yıla arttığı gözlenmiştir. Bu çalışmada Türkiye?de turizm sektörünün 1980 sonrası gelişimi ele alınmaktadır. Öncelikle istatistiksel olarak turizm sektörünün boyutu, gelen turist sayısı, elde edilen turizm geliri, turizm sektörünün ülkeye olan gelir, istihdam ve katma değer katkısı ile gösterilmeye çalışılmıştır. Turizm Uydu Hesapları (TUH) tablolarının yardımıyla turizm ayrı bir sektör olarak Girdi-Çıktı ve Sosyal Hesap Matrisleri (SHM) tabloları içine yerleştirilmiştir. Ekonomik faaliyetler ve kurumlar bazında 2002 yılı verileri ile Türkiye için detaylandırılmış bir SHM?nin oluşturulması için kullanılan hesap sistemleri de bu çalışmada yer bulmuştur. Oluşturulan SHM çerçevesinde gelir ve fiyat çarpan analizi ile dışsal bir şok durumunda bunun ekonomi genelindeki ilişkileri nasıl etkilediği uygulanan senaryolar ile incelenmiştir. SHM kullanılarak gelir ve fiyat değişmelerinin tahmin edilmesi, sektörel çıktıların taleplerindeki değişimlerin etkilerini değerlendirmek için gerekli olmaktadır. Turizmin ayrı bir sektör olarak gösterilmesi ile de bu sektöre yönelik senaryoların aktiviteler, hanehalkları ve faktörler arasındaki bağımlılığı bir fiyat modeli ile gösterilmesi amaçlanmaktadır. Uygulanan senaryolar transfer, açık döngü ve kapalı döngü etkilerini hesaplayarak ekonomide meydana gelen değişimleri açıklamaya çalışmaktadır. Uygulanan ilk senaryo turizm gelirlerinin yüzde 10 artması şeklindedir. Bu artışın öncelikle turizm olmak üzere diğer sektörlerdeki mal talebini, mal talebinde artış ve/veya azalış sonucunda kullanılan üretim faktörlerinin gelirlerinin ne kadar etkilediğini ve değişen faktör gelirlerine göre hanehalkı gelirlerinin ne yönde değiştiği gösterilmiştir. Bu senaryo uygulandığında bütün sektörlerdeki üretimin artış yönünde olduğu görülmüştür. Sonuçlar bu senaryonun sektörel mal talebini artırdığını, büyümeyi teşvik ettiğini göstermiştir. İşgücü ve sermaye gelirlerinin artması ilgili sektörlerdeki mal talebi artışından kaynaklanmaktadır. Fiyat çarpan analizi ile ilk olarak enerji fiyatlarında meydana gelen % 1?lik bir azalmanın başta turizm olmak üzere diğer sektörler üzerinde ne kadar etki yaptığı incelenmiştir. Buna göre senaryonun sektörel faktör fiyatlarını, hanehalkı gelirlerini ve üretim aktivite seviyelerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Bu ilk senaryonun sonuçları, enerji fiyatlarında belirtilen oranda bir azalışın sektörel fiyatları ve aktivitelerin üretim maliyetlerini değiştirdiğini göstermektedir. Çalışmada kullanılan ikinci fiyat çarpan senaryosu ise turizmin vergilendirilmesi ile ilgilidir. Bu senaryoya göre, turizm sektöründen alınan verginin % 1 oranında azaltılmasının diğer sektörler üzerindeki fiyat etkisi incelenmiştir. Bu ikinci senaryonun sonuçlarına göre, vergi azalması sonucunda turizm mal ve hizmetlerinin fiyatı düşmekte ve bu durum turizm sektörüne olan talebin artmasına yol açmaktadır. Turizm sektörüne olan talepteki artış turizmle ilişkili olan diğer sektörlerin de talebine ve dolayısıyla bu sektörlerdeki fiyatların da artmasına yol açmıştır. İlk fiyat senaryosuyla karşılaştırıldığında bu fiyat artışı daha küçük olmuştur.
Özet (Çeviri)
For the last three decades, there have been important developments in Turkish tourism sector with the effects of liberalization and export-oriented economy policies. The major development in tourism sector came with the Tourism Incentive Law. Investments have increased with increasing incentives in tourism sector. As a result of these investments, both tourist arrivals and tourism incomes have increased for years. In this study, the evolution of Turkish tourism sector has been analysed since 1980. First of all, the statistical data of tourism sector was presented in terms of tourist arrivals, tourism income, the contribution of tourism to Turkish economy as the rate of GDP, employment and value added. Secondly, by using Tourism Satellite Account (TSA) tables, tourism sector is aggregated into one sector, and it was placed in Input-Output and Social Accounting Matrices (SAM) tables. Estimation of prices with using a SAM is necessary to assess the effects of changes in demand for sectoral output. This study estimates the SAM based income and price multipliers for Turkey using data from the 2002 SAM under the tourism related scenarios and captures the interdependence among activities, households and factors as a result of exogenous income and price shocks. In all scenario analyses, we calculate the transfer, open-loop and closed loop effects to describe the changes in the economy. The first scenario aims to estimate a 10 % increase in tourism incomes. In this respect, investigating how this scenario affects other sectors? goods and services demands and the incomes of production factors of these sectors. Results indicated that all sectoral demands and productions in other sectors are increased. Also, these increases stimulate the growth of economy. Under the SAM based price multiplier analysis, two scenarios are used to evaluate the price effects. First one is an examination of the effects of a 1 % decrease in energy prices mainly on tourism sector and other sectors. Then we investigate how simulation affects sectoral factor prices, household income and production activities. Results of first price simulation indicate that the decrease in energy prices reduces sectoral prices and production costs of activities. Second price simulation is about tourism taxation. Analyzing the effects of a 1 % decrease in tax rate on tourism aggregate sales price, we search for the similar impacts as in the first scenario. The results of the second simulation show that a decrease in tax rate on tourism sector reduces the price of tourism goods and services and then increases the demand in the tourism sector. Tourism is connected to other sectors; hence an increase in demand in tourism causes increases in other sectors? demand and prices. When compared to first price scenario, the second?s prices slightly increases.
Benzer Tezler
- Türkiye'de gıda rejimleri, kırsal yoksulluk ve devletin değişen rolü: Sosyal hesaplar matrisi çerçevesinde bir değerlendirme'
Food regimes, rural poverty and the changing role of the government in Turkey: An assessment in the framework social accounting matrix
BİLGEN TAŞDOĞAN
- Sosyal hesaplar matrisi ve çok sektörlü makro modeller çerçevesinde Türkiye'de tarımsal politikların analizi
Agricultural policy analysis with social accounting matrix and multi sectoral macro models in Turkey
CELAL TAŞDOĞAN
- A social accounting matrix multiplier analysis of the agricultural policies: The case of US
Tarımsal destek politikalarının etkilerinin sosyal hesaplar matrisi çarpanları ile analizi: A.B.D.'deki durum üzerine bir çalışma
ELA TİN
- Post-Keynesyen teori çerçevesinde devletin nihai işveren olma rolü: Türkiye örneği
The role of government as employer of last resort in Post-Keynesian framework: The case of Turkey
NİHAN ÖKSÜZ NARİNÇ
- Sosyal güvenlik politikası değişikliklerinin etkileri: Türkiye için bir sosyal hesaplar matrisi çarpan çözümlemesi
The effects of social security policies diversifications: Social accounting matrix multiply analysis for Turkey
NADİDE YİĞİTELİ
