İbn Tağrîberdî'nin el-Menhelü's-Sâfî adlı eserine göre Kahire'de ilmî ve sosyo-kültürel hayat
The scientific and socia-culturel life in cairo according to İbn Tagriberdi's work entitled el-Menhelu's-Safi
- Tez No: 356455
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NUH ARSLANTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 562
Özet
Çalışmamızda, İbn Tağrîberdî'nin el-Menhelü's-Sâfî Adlı Eserine Göre Kahire'de İlmî ve Sosyo-Kültürel Hayat'ı incelemeye çalıştık. Çalışma giriş, iki bölüm, sonuç, bibliyografya ve özetten meydana gelmiştir. Giriş kısmında çalışmanın sınır ve yöntemi ele alınarak çerçevesi ortaya konulmuş, istifade edilen kaynaklar tanıtılmıştır. Ayrıca İbn Tağrîberdî'nin ailesi ve hayatı, tahsil ve ilmî hayatı ve kişiliği incelenerek şahsiyeti ortaya çıkarılmış ve inceleme konumuz el-Menhel'in kullandığı kaynaklar ile dil ve üslûbu tespit edilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde; Menhel merkezli Kahire'de ilmî hayat çerçevesinde eğitim-öğretim, kadroları, dinî, filolojik ve aklî şeklinde üçe ayrılarak okutulan ilimler, dinî ilmin alt dalları arasında yer alan, Kur'an ilimleri, fıkıh, hadis, akâid, tarih gibi kısımlar, filolojik ilimlerden nahiv-Arapça, tasrîf, beyan, bedî, meânî, edebiyat ve hat (kitâbet) dalları ile aklî ilimler arasında ise matematik, fen ve felsefe bölümleri detaylı bir şekilde incelenmiş, aynı zamanda tasavvuf, düşünce ve diğer ilimler de ele alınmıştır. Ayrıca eğitim-öğretim kurumları arasında medreseler genişçe incelenmekle birlikte cami, hankah, bimâristân, zâviye, türbe, kubbe ve özel eğitim mekânları da açıklanmıştır. İkinci bölümde; sosyo-kültürel hayat bünyesinde sosyal hayatın içinde yaşanan evlilik, düğün, gerçekleşen doğum, doğan çocuğa adın verilmesi, büyüdüğünde lakap, künye, nisbeleri takılması, sünnet, gece şöleni, üstlerle yapılan hitaplar, tabir, atasözü, neşelenmeye yönelik latife ve fıkralar, ziyaret ve geziler; halk ile görevliler arasındaki ilişkiler, müslim ile gayrimislimler arasındaki münasebetler tetkik edilmiş; kültürel yaşam içerisinde dinî yaşam temsilcileri, müesseseleri, merasimler ve hatimler, büyük bir organizasyon olan deverânü'l-mahmil, cenaze merasimi; sanat hayatı çerçevesinde folklorun kısımları, giyim-kuşam, yiyecek ve içecekler ile gündelik araç ve gereçleri de ayrıntılı bir şekilde araştırılmıştır. Sonuçta; İbn Tağrîberdî'nin el-Menhelü's-Sâfî Adlı Eserine Göre Kahire'de İlmî ve Sosyo-Kültürel Hayat'ı ele alan bu çalışmamızda Menhel'de yer alan bilgilere bağlı Kahire'de ilmî, sosyal ve kültürel durum tespiti yapılmıştır. Buradaki ifadeler bir beşerî ilim çalışması sınırları içerisinde yargılayıcı değil açıklayıcı olarak verilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In our study, we tried to examine İntellectual and Socio-Cultural Life in Cairo According to Ibn Tagribirdi's al-Manhal as-Safi. The study consists of preface, introduction, two chapters, conclusion and bibliography. In the introduction, study's limits and method is put forward and source are introduced. In addition, through examining Ibn Tagribirdi's family and their life, and his educational background and intelectual life, his character is revealed. Besides, the subject of this study, al-Manhal's sources and its language and style are tried to be located. In the first chapter, within the framework of al-Manhal-centered intellectual life in Cairo educational cadres are divided into three as religious, philological and natural sciences. And then, sciences taught are divided as religious sciences like Qur'anic sciences, fiqh, hadith, aqaid, history; as philological sciences like syntax, tasreef, bayan, badi', maani, literature and calligraphy and as natural sciences like mathematics and philosophy. All these sections of sciences are examined in detail; on the other hand other sciences like sufism are dealt with as well. Moreover, not only -as centers of education- madrasa's are discussed but also mosque, hanqah, bimaristan, zawiya, shrine, dome and private education centers are handled. In the second chapter, within the framework of socio-cultural life marriage, wedding ceremonies, births, name giving to the newborn, nickname giving (laqap, kunya and nisbah), circumcision, night festivals, superior-subordinate relationships, proverbs, jokes for amusement, visiting and traveling patterns; relationship between the public and the officers, and between muslims and non-muslims are investigated. Furthermore, representatives, institutions, rituals of religious life in cultural life and“hatim”s, as a huge organization“dawaran al-mahmil”, funeral ceremony; as parts of artistic life elements of folklore, clothing, eaitin-drinking, habits and daily equipments are also addressed in detail. In conslusion, in this study which deals with İntellectual and Socio-Cultural Life in Cairo According to Ibn Tagribirdi's al-Manhal as-Safi, it is tried to determine the intellectual, social and cultural situation in Cairo depending on al-Manhal. Statements in this study are tried to be given not judgmental but interpretational within the boundaries of social sciences.
Benzer Tezler
- İbni Tağriberdi'nin el-Menhelü's-Sâfi ve'l-Müstevfi ba'de'l-Vâfi isimli Eserinin tasnifi ve incelemesi
The classification and investigation of Ibn Taghribirdi's el-Menhelü's-Sâfi ve'l-Müstevfi ba'de'l-Vâfi
MEMİŞ KÖSE
- 'En-Nücumu'z-Zahire fi Müluk-i Mısr ve'l-Kahire' adlı eserdeki Türkçe kelimeler
Başlık çevirisi yok
AHMED NAEEM ABBOOD
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇE YÜKSELEN PELER
- Meslek seçiminde toplumsal cinsiyetin rolü: Bir ölçek geliştirme çalışması
The role of gender in occupational choice: A scale development study
MAHMURE GÖKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞENUR BÜYÜKGÖZE KAVAS
- Endülüslü Edip ve Şair İbn Zeydûn ve Divanı
Başlık çevirisi yok
HALİL AKÇAY
Doktora
Türkçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYYÜP TANRIVERDİ
- İbn Ferhun'un Tebsıratü'l Hukkam adlı eserinin tahlili
Başlık çevirisi yok
MUSA ALAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRETTİN ATAR