Türkiye imalat sanayiinde sektörel kümelenme ve rekabet gücü: Seçilmiş bölgeler için bir analiz
Sectoral clustering and competitiveness in Turkish manufacturing industry: An analysis for the selected regions
- Tez No: 410345
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSNÜ ERKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Sektörel Kümelenme, Rekabet Edebilirlik, İBBS Düzey 2Bölgeleri, Türkiye İmalat Sanayii, Avrupa Birliği, Sectoral Clustering, Competitiveness, NUTS II Regions, Turkish Manufacturing Industry, European Union
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Bu çalışmada Türkiye imalat sanayiindeki sektörel açıdan kümelenme ve sektörel kümelenme ile rekabet gücü arasındaki ilişki, Türkiye-Avrupa Birliği ticari ilişkileri kapsamında ve seçilen Düzey 2 bölgeler bazında, 2003-2008 dönemi itibariyle incelenmektedir. Sektörel kümelenme tespitinde temel yöntem olarak Yerelleşme Katsayıları Endeksi ile yardımcı yöntemler olarak Gini Bölgesel Uzmanlaşma ve Gini Endüstriyel Yoğunlaşma Endeksleri, rekabet gücü tespitinde ise Vollrath yaklaşımlı Açıklanmış Rekabet Üstünlüğü Endeksleri kullanılmıştır. Çalışmanın temel tezi kümelenme ile rekabet gücü arasındaki pozitif bir ilişkinin varlığını test etmek olarak belirlenmiştir. Bu test kapsamında seçilmiş dokuz İBBS Düzey 2 bölge bazında, kümelenmeye ilişkin analiz bulguları ile rekabet edebilirliğe ilişkin analiz bulguları arasında korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz bulguları TR33-(Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) ve TR41-(Bursa, Eskişehir, Bilecik) Düzey 2 bölgeleri için sektörel kümelenme ile rekabet gücü arasında pozitif yönde güçlü bir ilişkiyi göstermiştir. TR10-İstanbul, TR31-İzmir ve TR51-Ankara Düzey 2 bölgelerinde çalışmanın tezi doğrulanmamıştır. Bu büyük kentlerdeki ekonomik faaliyetler, imalat sanayii dışında yoğun bir çeşitlenme göstermektedir. Bu çeşitlenme içinde imalat sanayii dışındaki sektörler, özellikle Ticaret ve Hizmetler sektörü ağırlıklı payı almaktadır. İmalat sanayii için gerçekleştirilen istatistiksel analiz, adı geçen üç bölgede Ticaret ve Hizmetler sektörü kapsamında değerlendirilen veriler yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Buradaki bulgular sektörel kümelenme ile rekabet gücü arasında pozitif yönde ancak zayıf bir ilişkiye işaret etmiştir. Bu sonuç hizmet ve ticaretin önemli ölçüde yerel olma özelliğinden kaynaklanmaktadır. Çalışmada sektörel kümelenme ile rekabet gücü arasında pozitif yönde güçlü bir ilişki tespit edilen TR33-(Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) ve TR41-(Bursa, Eskişehir, Bilecik) Düzey 2 bölgelerinde mevcut sektörel kümelenmeler için ayrıca firma bazlı araştırma ve analizlere de ihtiyaç bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study; sectoral clustering in Turkish manufacturing industry and the relation between sectoral clustering and competitiveness in terms of Turkey-EU trade relations and selected NUTS II regions are examined for the period of 2003-2008. Location Quotient Index was used as main method and Gini Regional Specialization and Gini Industrial Concentration Indexes were used as auxiliary methods to find out sectoral clustering and Volrath's Revealed Competitiveness Indexes approach was used to find out competitiveness. The main thesis of the study is determined as testing the existence of positive correlation between sectoral clustering and competitiveness. Within this test, correlation analysis was conducted between the findings of the analysis of sectoral clustering and the findings of competitiveness in terms of selected nine NUTS II regions. The findings of this analysis show strong positive correlation between sectoral clustering and competitiveness for TR33-(Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) and TR41-(Bursa, Eskişehir, Bilecik) NUTS II regions. The thesis of this study was not verified for TR10-İstanbul, TR31-İzmir and TR51-Ankara NUTS II regions. Economical actions in these big cities show intense diversification other than manufacturing industry. In this diversification, sectors other than manufacturing industry, especially Trade and Services sectors, are taking the majority. Conducted statistical analysis for the manufacturing industry could be carried out by means of the data of Trade and Services sectors in above-mentioned three regions. The findings show positive but weak correlation between sectoral clustering and competitiveness. This result originates from the characteristic of trade and services which are substantially locational. Firm-based surveys and analysis are needed for the existing sectoral clusterings in TR33-(Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) and TR41-(Bursa, Eskişehir, Bilecik) NUTS II regions where strong positive correlation between sectoral clustering and competitiveness was found in this study.
Benzer Tezler
- Küçük ve orta boy işletmeler ve bölgesel kalkınma: Türkiye örneği
Small and medium size enterprises and regional development: The case of Turkey
NAZMİYE BALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FULİN BÖLEN
- Kümelenmeye yönelik Türkiye'de uygulanan devlet destekleri: TR82 bölgesi için örnek bir kümelenme modeli önerisi
State supports for clustering in Turkey: A proposed clustering model for the TR82 region
ÖMÜR GÜMÜŞSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mühendislik BilimleriKastamonu ÜniversitesiMühendislik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EKREM MUTLU
- Orman köyleri ve orman sanayi ilişkisi: 2007 – 2013 yılları bölgesel ekonomik performans ölçümü
Relationship of forest villages and forest industry: Measurement of regional economic performance years between 2007 to 2013
SIDIKA ÖZGE KOCATÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİYE AHU AKGÜN
- Türkiye'nin imalat sanayinde sektörel ve bölgesel kümelenmelerin dışsallık etkileri
Spillover effects of sectoral and regional clusters in manufacturing industry of Turkey
SELDA YÜCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
EkonomiAbant İzzet Baysal Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEYİT KÖSE
- Uluslararası ticaretin Türkiye imalat sanayiinde istihdam üzerindeki etkileri: Sektörel bir analiz
International trade effects on Turkish manufacturing industry employment: A sectoral analysis
ERDAL ERDUGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
EkonometriGazi ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. JÜLİDE YILDIRIM ÖCAL