Sosyal ve mekansal ayrışma kapsamında konut-kamusal alan ilişkilerinin Ataköy örneği üzerinden irdelenmesi
Examination of residences and public spaces relations within social segregation and spatial fragmentation: In the case of Ataköy
- Tez No: 414223
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜYESSER EBRU ERDÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Sınırlandırılmış Konut Yerleşimleri, Kapalı Siteler, Kamusal Alan, Sosyal Ve Mekansal Ayrışma, Konut, Enclosed Residential Areas, Gated Communities, Public Space, Social Segregation, Spatial Fragmentation, Residential Areas, Dwellings
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Kentler tarih içerisinde olduğu gibi günümüzde de ekonomik, sosyal, toplumsal olayların etkileri ile sürekli değişen dönüşen mekanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Küreselleşme ile artan ulaşım ve iletişim teknolojisinin gelişimi, hızlı nüfus artışının kentteki tehlikeyi ve bu duruma duyulan korkuyu artırması, sosyal ve ekonomik sınıflar arasındaki kutuplaşmanın çoğalması ile birlikte insanlar birbirinden kopuk yaşam biçimlerini benimsemektedir. Kendi iç alanlarına çekilen insanların bu anlayışının yansımaları mekan üzerinde de etkilerini göstermektedir. Farklı gruplara özelleşmiş olarak oluşturulan alanlar hem sosyal olarak hem de fiziksel olarak kenti keskinleşen sınırlarla ayırmakta ve parçalamaktadır. Bu dönüşüm sürecinde üst ve orta-üst sınıflar diğer küresel şehirlerle benzerlikleri olan farklı mekan arayışları içine girdiler. Sınırlandırılmış/Kapalı konut yerleşimleri de bu farklı yaşam arayışı içinde konut piyasasında cevap olarak ortaya çıkmıştır. Kapalı yerleşimler küresel kentlerdeki sosyal, ekonomik çatışmaları; farklı insanlarla yaşama zorunluluğunun yarattığı tedirginliği yansıtmaktadır. Kapalı yerleşimler kentler içinde sınırlar oluşturarak insanlar arasındaki sosyal ve ekonomik ayrışmayı somutlaştırmaktadır. Aynı zamanda bu yerleşimler içinde ayrıcalık olarak sunulan“güvenli”,“bakımlı”ve“temiz”açık ortak alanlar, sadece belirli insanların girişi ile sınırlandırılarak, kamusal nitelikli mekanların özelleştirilmesine neden olmaktadır. Bu tür konut yerleşimleri sadece kendi içindeki alanlar da kamusal – özel alan sınırlarını değiştirmekle kalmayıp, aynı zamanda kendi dışında kalan kamusal alanlar üzerinde olumsuz etkiler de yaratmaktadırlar. Bu çalışma kapsamında ilk olarak sınırlandırılmış/kapalı konut yerleşimleri incelenecektir. Daha sonra kamusal alanlar ve sosyal - mekansal ayrışma tanımlanacak, sınırlandırılmış/kapalı konut yerleşimleri ile aralarındaki ilişkiler açıklanacaktır. Son olarak sosyal ilişkileri artırmak için konut alanları ve kamusal alanlar arasındaki ilişkinin nasıl kurgulanması gerektiği sorgulanacaktır. Kamusal mekanların erişilebilir ve farklı grupların kullanılabileceği bir şekilde tasarlanmasının, özel - kamusal arasında derecelendirmeler ile daha işlevsel bir tasarımın ortaya konmasının sosyal ve mekansal ayrışmayı azaltmaya yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Parçalanan kent içerisinde insanları bir arada tutabilecek, karşılaşma mekanları oluşturarak farklı gruplar arasında iletişim sağlayacak mekanlar kamusal mekanlardır. Alan çalışması kısmında İstanbul/ Ataköy'de seçilen, kendi aralarında erişim farklılıkları bulunduran, bölgelerde yapılan analitik analizler, gözlem ve görüşmeler ile konut alanları ve kamusal alanlar arasındaki ilişki incelenecektir. Bölgelerde tespit edilen konut-kamusal alan ilişkisini olumlu ve olumsuz etkileyen özellikler ortaya konacaktır.
Özet (Çeviri)
Today, cities are places that are changing and transforming constantly with economic, social, cultural and politic events as well as in history. People have chosen individual lifes due to developments of transportation and communication with globalization; increase of danger with rapid population growth and increase of fear about this situation; polarization between social and economic classes. While people withdraw their personal spaces, reflection of this understanding could be seen on spatial organizations. Specializing place to different groups fragment and segregate cities as social and spatial with sharpening limit. In this transformation process upper and upper-middle classes have started to search different places which have similarities with other global cities. Enclosed residential areas and gated communities are emerged in real estate market as an answer for those searches. Enclosed residential areas reflects social and economic conflicts in global cities; uneasiness from necessity of living with different people. Enclosed residential areas put forward as one of the factor triggered this separation by creating boundaries in the city. In the same time, that kind of settlement leads to privatization of public spaces by limiting accesses to“safe”,“groomed”and“clean”outdoor common areas which they served as a privilege. They change public- private space border not just inside their areas, they also cause negative effect on public spaces in outside of their areas. Residents living in that kind of settlement retreat into their private areas. Thus usage of public spaces is decreased and these areas become being dysfunctional. In this study first, enclosed residential areas and gated communities will be examined. After that, notions of public spaces, social segregation and spatial fragmentation will be defined and relation between those notions and enclosed residential areas will be explained. Finally, it will be questioned that“how residences and public spaces relations will be and how it should be designed to increase social interaction?”. Reducing social and spatial segregation is expected with designing public spaces as accessible for different groups and providing public- private spaces balance. Because public spaces can make people bring together and create encounter place to communicate with different people. In the case study, 5 areas are chosen in Ataköy/Istanbul considering accessibility differences. Residences and public places relation will be examined with analyzes, observations and interviews. It will try to find features which are effected relations of residences and public spaces positively or negatively.
Benzer Tezler
- İstinye'de sosyal ve mekansal açıdan sınır incelemesi
A social and spatial survey of borders in Istinye
ÖZLEMNUR ATAOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÇİN PULAT GÖKMEN
- Multiculturalism, division and planning: Lessons for urban integration and the case of Nicosia
Çok kültürlülük, bölünme ve planlama: Kentsel bütünleşme için dersler ve Lefkoşa örneği
GİZEM CANER
Doktora
İngilizce
2014
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FULİN BÖLEN
- Statü, gündelik hayat ve yaşam tarzı arayışlarında kentsel ayrışma: Kayseri'de iki mahallenin karşılaştırılması
Urban differentiation in search of status, daily life and life styles: A comparison of two neighbourhoods in Kayseri
MEVHİBE GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKERİM SÖNMEZ
- Kent meydanı: Kamusal-estetik çerçevede eleştirel bir değerlendirme
Urban square: A critical approach within the concepts of 'public' and 'aesthetics
NEVBAHAR ATALAY
- Büyük veri ve kent: İstanbul tarihi yarımada'da konum tabanlı sosyal medya verileri üzerinden sosyo-mekansal ayrışmanın incelenmesi
Big data and city: Investigation of socio-spatial segregation through location-based social media data in the historical peninsula of Istanbul
ÜMMÜGÜLSÜM ORTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ