Gezin (Elazığ) beldesi yeraltı sularının hidrojeokimyasal incelemesi
The hydrogeochemical investigation of groundwater of Gezin (Elazığ) district
- Tez No: 432830
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZTEKİN OKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Gezin beldesi ve yakın çevresindeki yeraltı sularının hidrojeokimyasal özelliklerinin belirlenmesini konu alan bu çalışmanın amacı, çalışma sahasındaki yeraltı sularının fizikokimyasal özelliklerini incelemek, kökenlerini ve birbirleriyle olan ilişkilerini, içme kullanma ve sulamaya uygunluklarını belirlemek, suların kirlilik durumlarını değerlendirmektir. Bu amaçla çalışma alanı içerisindeki kuyu, kaynak ve çeşmelerden yeraltı su seviyesinin düşük ve yüksek olduğu dönemlerde su örnekleri alınarak kimyasal ve izotop analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçları çeşitli grafikler yardımıyla değerlendirilmiş, içme, kullanma ve sulamaya uygunlukları standartlarla karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Çalışma sahasında yüzeyleme veren birimler yaşlıdan gence doğru : Üst Jura-Alt Kretase yaşlı Guleman Ofiyolitleri, Maestrihtiyen-Alt Eosen yaşlı Hazar Grubu, Orta Eosen yaşlı Maden Karmaşığı, Pliyo-Kuvaterner yaşlı eski alüvyonlar ve güncel alüvyonlardır. Alüvyondan alınan örselenmiş numunelerde sabit basınçlı permametre ve tabanı delikli kutu yöntemleri ile geçirimlilik katsayısı; sıkılama yöntemi ile de porozite belirlenmiştir. Ayrıca, yeraltı su seviyesinin düşük ve yüksek olduğu dönemlerde belirlenen kuyulardan yeraltı su seviyeleri ölçülerek su tablası haritaları ve yeraltı suyu akım yönü belirlenmiştir. Çalışma alanı içerisinde incelenen suların sıcaklıkları 14 ºC ile 21,3 ºC arasında, pH'ları 6,7 ile 7,9, elektriksel iletkenlikleri 418 μS/cm ile 925 μS/cm arasında değişmektedir. Çalışma kapsamında özellikle alüvyon akifer sularının Hazar Gölü ile bir etkileşiminin olup olmadığını incelemek amacıyla göl suyu da Ekim (2014) ayında örneklenerek kimyasal ve izotop analizleri yapılmıştır. Hazar Gölü'nün pH'ı 9.0, elektriksel iletkenliği ise 2260 μS/cm'dir. İncelenen suların kimyasal analiz sonuçları Piper, Scholler, Wilcox, ABD Tuzluluk Laboratuvarı ve dairesel diyagramlar yardımıyla değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler neticesinde sularda bulunan baskın katyonun Ca+2, baskın anyonun ise HCO3- olduğu; incelenen suların Piper diyagramında CaCO3 ve MgCO3 lü sular bölgesinde gruplandığı görülmüştür. İnceleme alanındaki sularda NH ve NO 'ün yağışlı ve kurak dönemdeki değişimleri incelenmiş, limit değere yakın veya yüksek değerler elde edilen kuyularda bu kirliliğin olası sebepleri açıklanmıştır. Çalışma alanında yeraltı su seviyesinin düşük olduğu Ekim ayında, yeraltı suyu örneğinde 2H (döteryum), 3H (trityum) ve 18O (oksijen-18) izotop analizleri yapılmıştır. İzotop analiz sonuçlarına göre suların kökenleri, yeraltında dolaşım ve kalış süreleri ayrıca yeraltı suları ile göl suyu arasındaki ilişkiler belirlenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis is to determine the hydrogeochemical features of the groundwater of Gezin (Elazığ) and its close vicinity. The aims of the study are (i) to investigate the physicochemical features of groundwaters, (ii) to determine the relations and origin of the groundwaters (iii) to determine their suitability for drinking and irrigation and (iv) to evaluate the waters in terms of pollution. For these purposes, the groundwater samples have been collected from the springs, wells and fountains in dry and rainy seasons in the studied area. Chemical and isotopic analyses of the water samples have been performed within the scope of the study. The results of the chemical analysis have been evaluated by using various diagrams and have been compared with the standarts to determine their suitability to drink, and irrigation purposes. From bottom to top, Upper Jurassic-Lower Cretaceous Guleman Ophiolite, Maastrichtian-Early Eocene Hazar Group, Middle Eocene Maden Complex, Plio-Quaternary alluviums and Holocene alluviums are outcropped in the studied area. The disturbed samples have been taken from the alluvium for testing their permeability at the laboratory. The permeability coefficient of the alluvial material have been measured by constant pressure permeameter and perforated base box method. The porosity of the alluvium have been determined by the compaction method at the laboratory. The water-table maps of the alluvium have been drawn related with the groundwater levels that had been measured in the wells in dry and rainy seasons. General groundwater flow direction also has been determined on the water-table maps. The temperature, pH and electrical conductivity of the investigated groundwaters range between 14oC and 21,3oC; 6,7 and 7,9; 418 μS/cm and 925 μS/cm, respectively. The Lake Hazar's water has been also sampled in October (2014) for the chemical and isotopic analyses. These analyses have been made for determining if there is any interaction occur between allivium aquifer groundwater and Lake Hazar' water. The pH and electrical conductivity of Hazar Lake is measured 9,0 and 2260 μS/cm, respectively. The chemical analysis results of the investigated waters have been evaluated by Piper, Scholler, Wilcox, USA Salinity Laboratuary and pie diagrams .The dominant cation is Ca+2 and dominant anion is HCO3 in the investigated groundwaters and the waters have been grouped as CaCO3- and MgCO3- rich waters on the Piper diagram The dry and rainy term variations of NH4 and NO3 of the waters have been investigated within the scope of the thesis. The NH4 and NO3 concentrations of the investigated groundwaters have been correlated with the drinking water standarts and possible reasons of the high and/or close NH4 and NO3 contents have been explained. The 2H (deuterium), 3H (tritium) and 18O (oxygen 18) analyses of the waters have been made in October to determine the origin, the residence and circulation time of the waters and to determine the relationship between groundwaters and the Lake Hazar' water.
Benzer Tezler
- Hazar gölü'nün DSİ eğitim tesisleri ile Gezin Beldesi arasında kalan kısmın kıyı (littoral) algleri ve mevsimsel değişimleri
Algae and their seasonal variations in the littoral area between DSI education camp and Gezin Town of lake Hazar
MEHMET TAHİR ALP
Doktora
Türkçe
2002
Su ÜrünleriFırat ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BÜLENT ŞEN
- Gezin-Maden (Elazığ) çevresinde jeolojik araştırmalar
Başlık çevirisi yok
ALİ KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF TATAR
- Hazar fayının Tekevler-Baltaşı arasında (Hazar Gölü Kuzeydoğusu)
Structural and morphotectonic features Hazar fault between Tekevler and Baltaşı (Northeast Hazar Lake)
SEMA BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT İNCEÖZ
- Elazığ - Sivrice ve Gezin civarının yeraltı yapısının gravite verileri kullanılarak modellenmesi
Modelling of the subsurface structures of Elazığ - Sivrice and Gezin region by using gravity data
NEDİM GÖKHAN AYDIN
Doktora
Türkçe
2024
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY İŞSEVEN