Ahmed Adnan Saygun'un Özsoy Operası'nın yayılmacı teoriler bağlamında ele alınması
Ahmed Adnan Saygun's Özsoy Opera deal with context of diffusionist theory
- Tez No: 435089
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. İLKE BORAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Sahne ve Görüntü Sanatları, Music, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Müzikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Özsoy, kültürel antropolojide yayılmacılık üst başlığı altında toplanan birtakım teoriyi içinde barındırması açısından Cumhuriyet tarihinde ilklere sebep olmuş bir opera olarak nitelenebilir. Operanın librettosu Münir Hayri Egeli'ye, bestesi Ahmed Adnan Saygun'a aittir. 1934 yılında İran Şahı Rıza Pehlevi'ye sunulmak üzere hazırlanan bu eser; Türk Tarih ve Dil Tezleri'yle olan dolaysız bağlantısı nedeniyle bu çalışmanın konusu olmuştur. Bu bağlamda Özsoy; Cumhuriyet Tarihi'nde resmi politika ve ideolojiyi bünyesinde barındıran ilk sahne eseridir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında sosyal bilimlere egemen olan yayılmacı yaklaşım, Türkiye'de de etkili olmuş ve bu yaklaşımı irdelemek ve Türkiye'nin tezlerini güçlendirmek için çeşitli sanat dalları kullanılmıştır. Türk Tarih Tezi'nin sanat eserleriyle bedenlendirme fikri, dönemin resmi tarih yazımını şekillendirmek için Atatürk tarafından gündeme getirilmiştir. Bahsedilen bu tezdeki yayılmacılığı desteklemek için ise Özsoy kullanılmıştır. Operanın librettosunda Atatürk'ün de katkıları olmuştur. Opera bu etkilerle; politik olarak İran Şahı'nı etkilemeyi, ideolojik olarak ise Türk Tarih Tezi'ni hem halka, hem de dünyaya duyurmayı amaçlamıştır. Atatürk'ün bu hedefler kapsamında operayı seçmesi tesadüf değildir. Bütün sanatları içinde barındırdığı düşünülen opera sanatı; söz konusu tezleri anlatmada en iyi araç olarak seçilmiştir. Yayılmacılık yaklaşımı, Cumhuriyet rejimi tarafından Türk Tarih Tezi ve Türk Dil Tezi gibi sentezlerle ele alınmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda, çalışmada libretto üzerinde detaylı analizler yapılarak Türk Tarih ve Dil Tezleri'yle bağlantısı irdelenmiştir. Cumhuriyet'e gönülden bağlı olan Saygun da yayılmacı teorilerden etkilenmiş, Özsoy dışında pentatonizm ve Türklerin dünya üzerindeki dağılımı ilişkisi üzerine çeşitli çalışmalar yapmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Özsoy, Opera, Saygun, Yayılmacılık, Türk Tarih Tezi, Pentatonizm, Modalite.
Özet (Çeviri)
Özsoy in terms of hosting diffussionist theory, in the history of the Republic, can be described as an opera led to the first. The libretto of the opera belongs to Munir Hayri Egeli, composition of it belong to Ahmed Adnan Saygun. In 1934, Reza Pahlavi, the Shah of Iran was prepared to be presented to this work; it has been the subject of our study, due to inclusion within the Turkish History Thesis and Turkis Language Thesis. Diffusionism approach that has dominated the world in the period has been also effective in Turkey and in order to analyze the diffusionism, it has been used various arts. Özsoy has been used to support the diffusionism of this thesis. Ataturk's contribution also has been on Opera's libretto. Opera with these effects; politically aimed to influence the Shah of Iran, ideologically intended to announce the Turkish History Thesis both the public and world. In line with these purposes, he study performed detailed analyzes on the libretto Turkish History Thesis was discussed. Diffusionist current deal with synthesis such a Turkish History Thesis and Turkish Language Thesis by the Turkish goverment. The composer also affected by the current and has adopted pentatonism in the music which is influenced by the diffusionist current. In this context, pentatonism on opera and modality studies have been conducted. KEY WORDS: Ozsoy, Opera, Saygun, Diffusionism, Turkish History Thesis, Pentatonizm, Modality.
Benzer Tezler
- Çağdaş Türk bestecilerinin operalarının incelenmesi
The research on the operas of the contemporary opera composers
PAPATYA ATAK
- Ahmet Adnan Saygun'un Özsoy operasının incelenmesi, Reji çalışması ve sahnelenmesi
A study on Ahmet Adnan Saygun's opera Özsoy a director's regie notebook and to stage produce
MEHMET BALTACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FUAT RAUFOĞLU
- Türk opera sanatında mitolojinin yeri – Nevit Kodallı'nın 'Gilgameş Operası'nın, 'Gılgamış Destanı' ile karşılaştırılması ve incelenmesi
Mythology in Turkish opera area-comprasion of 'The Epic of Gilgamesh' and 'The Opera of Gilgamesh' composed by Nevit Kodallı
BERNİS DANIŞMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikEge ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN DE THORPE MILLARD
- Les travaux d'Ataturk dans le développement de la musique classique occidentale en Turqie et le premier opéra Turc Özsoy composé par Ahmet Adnan Saygun
Türkiye'de klasik batı müziğinin gelişiminde Atatürk'ün çalışmaları ve Ahmet Adnan Saygun'un bestelediği ilk Türk operası Özsoy
IŞIL GİRAY UYSAL
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
MüzikEcole Superieure des Arts Academy of ArtsMüzik Ana Sanat Dalı
PROF. ORİT OUZİEL
- Türk operasının ulusal kimliği ve Ahmed Adnan Saygun'un Özsoy Operası
Nationalist identity of Turkish opera and Ahmed Adnan Saygun's opera 'Özsoy'
ARDAN BEYARSLAN