Bazı önemli üzüm çeşitlerinin ın vıtro şartlarında kuraklık ve sıcaklık stresine toleranslarının belirlenmesi
Determination of tolerances of drought and heat stress for certain important wine grape cultivars in vitro conditions
- Tez No: 457275
- Danışmanlar: PROF. DR. RÜSTEM CANGİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Küresel ısınma sonucunda artan sıcaklıklar, yağış rejimi ile iklim değişiklikleri ve giderek artan etkileri ile hissedilen kuraklık bitkilerin gelişimini sınırlandıran en önemli tehditler arasındadır. Son yıllarda küresel ısınmanın bağcılığa etkisi üzerine araştırmalar yoğunlaşmıştır. Bu araştırmada, Türkiye'de yetiştirilen bazı önemli şaraplık üzüm çeşitlerinin (Narince, Sultani Çekirdeksiz, Öküzgözü, Boğazkere, Emir ve Çalkarası) kuraklık (KS) ve yüksek sıcaklık stresine (YSS) toleranslarını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada çeşitlere ait in vitro şartlarda yetiştirilen eksplantlara KS ve YSS uygulanmış, altı hafta sonra eksplantlarda bazı fizyolojik ve biyokimyasal veriler belirlenmiştir. Kuraklık stresi olarak 3 farklı PEG (8000) dozu (%2,4 ve 6); YSS'de ise bitki büyütme kabinde 35ºC de 36 saat, 40ºC de ise 12 saatlik sıcaklık stresi uygulanmıştır. Stres toleransını belirlemek için eksplantlarda yaş ağırlık, kuru ağırlık, sürgün uzunluğu, üç boğumlu sürgün sayısı, yaprak sayısı, iyon sızıntısı, hücre zarı zararlanma oranı (HZZO), oransal su kapsamı, prolin miktarı, Lipid peroksidasyonu (MDA) , toplam şeker miktarı ve eksplant zararlanma dereceleri belirlenmiştir. Eksplant kuru ağırlık kaybı %6 PEG'lik KS uygulamasında Emir çeşidi kontrole göre % 63'lük kayıp ile en toleranslı, Boğazkere ise %83 ile en hassas çeşit olarak belirlenmiştir. 40ºC'lik YSS ise Emir çeşidi %72 kayıp ile en toleranslı, Öküzgözü ise %82 ile en hassas çeşit olarak saptanmıştır. İyon akışında ise %6 PEG'lik KS uygulamasında Çalkarası çeşidi %54.33 ile en toleranslı, Öküzgözü ise %68.52 ile en hassas çeşit olarak belirlenmiştir. 40ºC'lik YSS altında ise Çalkarası çeşidi %54.33 ile en toleranslı, Öküzgözü ise %69.77 ile en hassas çeşit olarak tespit edilmiştir. Araştırma sonunda; uygulanan streslerin ve bu streslerin artan şiddetlerinin tüm çeşitleri olumsuz şekilde etkilediği belirlenmiştir. Araştırmada yer alan çeşitlerden Narince KS ve YSS' ne en hassas, Öküzgözü çeşidinin ise daha toleranslı çeşit olmuştur
Özet (Çeviri)
Increasing air temperatures, changes in precipitation patterns and climate change and considerably increasing drought deverity experienced as a result of global warming change are among the most important factors that limit the development of plants. In recent years the studies regarding to the effect of global warming to vine cultivation are intensified. In this study, it is aimed to determine the drought (KS) and high temperature stress (YSS) tolerances of certain important wine grapes cultivars (Narince, Sultani Çekirdeksiz, Öküzgözü, Boğazkere, Emir and Çalkarası) which are grown in Turkey. In scope of the research, KS and YSS are applied to explants belonging to these grape cultivars that are grown in in vitro conditions and six week later some physological and bio-chemical data are obtained. Drought stress, 3 different PEG (8000) doses (%2, 4 and 6) and heat temperature stress (as YSS) is applied for 12 hours at 40 oC and for 36 hours at 35oC in the growth chamber. In order to determine the stress tolerance, fresh weight, dry weight, shoot length, number with three nodes shoots, number of leaves, electrolyte leakage, cell membrane damage level (HZZO), relative water content, proline amount, Lipid peroxidation (MDA), total sugar amount and explant harm levels are determined for explants. The results are determined as; for explant dry weight loss %6 PEG KS application, Emir is the most tolerant grape cultivar the control with %63 loss, Boğazkere is the most sensitive one with %83. For 40oC YSS, Emir kind is the most tolerant with %72 loss and Öküzgözü is the most sensitive with %82. For ion flow in %6 PEG KS application, Çalkarası grape cultivarsis the most tolerant with %54,33 and Öküzgözü is the most sensitive one with %68.52. For 40oC YSS, Çalkarası grape cultivar is the most tolerant one with %54.33 and Öküzgözü is the most sensitive one with %69.77.At the end of the research, it is determined that the stress applied and the increasing olüme of stress affect all grape cultivars in a negative way. It is determined that Narince is the most sensitive one to KS and YSS and Öküzgözü is more tolerant, among the cultivars that are included in research.
Benzer Tezler
- Bazı üzüm çeşitlerinin in vitro rejenerasyonuna ışık yoğunluğu ve eksplant tipinin etkisi
Effects of intensity and explant type on in vitro regeneration of some grape varieties
BERİVAN DEVRİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatDicle ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLTEKİN ÖZDEMİR
DOÇ. DR. HAKAN YILDIRIM
- Önemli zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinin izoenzim polimorfizmleri ve genetik özellikleri
Isoenzyme polymorphisms and genetic characteristics of important olive (Olea europaea L.) cultivars and types
SEVDA DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞEKER
- Kolhisin uygulamalarının 'Trakya ilkeren', 'Ekşi kara' ve 'gök üzüm' (Vitis vinifera L.) çeşitlerinde morfolojik ve sitolojik etkileri
Morphological and cytological effects of colchicine application on 'Trakya ilkeren', 'Ekşi kara' and 'Gök üzüm' (Vitis vinifera L.) cultivars
KEVSER YAZAR
- Bazı önemli üzüm çeşitlerinin aşılı köklü fidanlarında anaç ve kalemin fidan kalitesine etkileri üzerine araştırmalar
Başlık çevirisi yok
HAKAN ÇETİNKAYA