Türk romanında Mevlânâ ve yakın çevresi (2000-2015)
Mevlânâ and his acquaintance in the Turkish novel (2000-2015)
- Tez No: 470394
- Danışmanlar: PROF. DR. ADEM CEYHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk romanı, Mevlânâ, Bahâeddîn Veled, Şems-i Tebrizî, Kimya Hatun, Kerra Hatun, Sultan Veled, Alâeddîn Çelebi, Hüsâmeddîn Çelebi, Turkish novel, Mevlânâ, Bahâeddîn Veled, Şems-i Tebrizî, Kimya Hatun, Kerra Hatun, Sultan Veled, Alâeddîn Çelebi
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 371
Özet
Mevlânâ, Türk kültür ve medeniyetini, fikir ve irfanını şekillendiren, tesiri yüzyıllar sonrasına da uzanan, ölümsüz bir edip ve mutasavvıftır. Onun eserleri vasıtasıyla bıraktığı tesir, önce Anadolu'ya ardından Doğu ve Batı ayırt etmeksizin bütün dünyaya yayılmıştır. Mevlânâ'nın tesir sahasının bu genişliği, hemen her alanda sanatçılara ilham kaynağı olmasını da beraberinde getirmiştir. Onun edebiyatımızdaki tesirinden hareketle bu çalışmada Mevlânâ ve yakın çevresinde olan kişilerin, Türk romanında ne oranda ve hangi bakış açısıyla ele alındığı incelenerek, söz konusu tesirin edebî sahadaki boyutlarının ortaya konması amaçlanmıştır. Bu çalışma giriş, üç bölüm, sonuç ve kaynakçadan oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde problem durumu, malzeme seçiminde izlenen yol ve çözümleme yöntemi üzerinde durulmuş; asıl kaynakları oluşturan ve kapsam dışı bırakılan eserler hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölüm, Mevlânâ'nın Türk kültürü ve edebiyatındaki tesirlerine ayrılmış; ikinci bölümde Mevlânâ ve yakın çevresinde bulunan kişiler hakkında bilgi veren menkıbevi kaynakların ve bu kaynaklardan hareketle söz konusu şahısların tanıtılması amaçlanmıştır. Son bölümde ise Mevlânâ ve yakın çevresindeki şahıslara yaşayan roman kişileri olarak yer veren on iki roman geniş bir incelemeye tabi tutulmuştur. Yapılan incelemeler sonucunda Mevlânâ ve yakın çevresinin, eserlerde çoğunlukla menkıbevi kaynaklarda yer alan rivayetlerden faydalanılarak roman kişisine dönüştürüldüğü; fakat bu rivayetlerin yazarların amacına göre çeşitli şekillerde değiştirildiği tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen en çarpıcı sonuç ise hayatı hakkında sınırlı bilgiye sahip olunan Şems-i Tebrizî'nin, romanlarda Mevlânâ'yı gölgede bırakacak ölçüde ön plana çıkarılmasıdır.
Özet (Çeviri)
Mevlânâ is an immortal mystic who shaped Turkish culture and civilization, ideas and wisdom for centuries. He first illuminated Anatolia then the whole world without distinguishing east and west. This wide influence has been an inspiration for artists in almost every field. This study aims to examine how Mevlânâ and his acquaintance are handled in the Turkish novel and reveal the scale of his influence in literature. The study consists of three chapters. The first part -introduction- focuses on the issue, material selection and the method of analysis, and explains the works that are main sources of the study, yet, mostly ignored. Mevlânâ's influence on Turkish culture and literature are studied in the first part, and in the second, the epic sources providing information about Mevlânâ and his acquaintance are introduced by means of these sources. The final part of the study, thirteen novels, which featured Mevlânâ and his acquaintance as novel characters, were examined extensively. The study shows that, Mevlânâ and his acquaintance were transformed into novel characters through narratives mostly in the epic sources but that these narratives were changed in various ways according to the purpose of the authors. The most striking result obtained is that Şems-i Tebrizî, about whose life there is limited knowledge, is brought into the forefront to such an extent that Mevlânâ is overshadowed in the novels.
Benzer Tezler
- Yunus Emre'nin hayatından söz eden romanlarda Mevlâna ve yakın çevresi
Mawlana and its close surroundings in novels about Yunus Emre's life
RAMAZAN SIZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLCAY KOCATÜRK
- 2007-2017 arası Türk romanında Mevlȃna ve Mevlevilik
Mevlana and Mawlawiyah in Turkish novel during 2007-2017
SİBEL PİLAVOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR TATAR KIRILMIŞ
- Suskunlar romanında fihi ma fih'teki tasavvuf öğretilerinin izleri
Traces of sufi teachings in fihi ma fih in the novel of Suskunlar
ASUMAN TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- Türk romanında Mevlânâ algısı
Perception of Rumi in Turkish novel
NURAN BALTA
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESAT CAN
- Türk romanında Mevlevi karakterler
Mevlevi characters in Turkish novel
YILMAZ GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN KUYUMCU