Geri Dön

Yumuşak kaya jeolojisinin absorbsiyon özelliklerinin akustik yöntemlerle araştırılması

Research and absorption properties of soft rock geology using acoustical methods

  1. Tez No: 491140
  2. Yazar: BEDRİ SEVİNÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ATİLLA ULUĞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Deniz Bilimleri, Marine Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 168

Özet

Bu çalışmada tam elastik olmayan ortamların, doğadaki karşılığı ile içerisinde sıvı ve gaz bulunan gözenekli ortamların sismik dalga parametrelerini nasıl değiştirdiği matematiksel model kullanarak incelenmiş, dalga parametrelerinde görülen değişimlerden ortam özelliklerinin belirlenmesi konusu araştırılmıştır. Sismik dalga enerjisinin soğrulmasını araştırmak için MATLAB programı ile yapay sismogramlar hesaplanmış ve yer içindeki tabaka özelliklerini belirleyen parametreler değiştirilerek sismik dalganın neye benzeyeceği çözümlenmiştir. Zaman ortamında ve frekans ortamında hesaplamalar yapılmış, frekans ortamında geliştirilen yapay sismogramlar ile yeryüzü katmanlarının değişen özelliklerinin dalga parametrelerinde meydana getirdiği değişimlerin daha iyi modellenebildiği görülmüştür. Araştırmacıların önerdiği farklı içsel zayıflama ve dispersiyon modelleri geliştirilen yapay sismogramda incelenmiştir. Q değeri ortamdaki sıvı ve gaz içeriğinden de önemli ölçüde etkilenmektedir. Bu özelliğinden dolayı madencilikte (Özellikle petrol ve doğalgaz) rezerv belirlemelerinde önemli ölçüde kullanılmaktadır. Sismik araştırma sonucu elde edilen sismik verinin çözünürlüğü derinlere inildikçe soğrulmanın artması ile oldukça düşmektedir. Araştırma verilerinin çözünürlüğü arttırmak için Q değeri belirlenerek ters Q filtreleme işlemi yapılmaktadır. Kalite faktörü değerinin bilinmesinin önemi nedeniyle, tez içeriğinde Q değeri tahmin yöntemleri araştırılmış, spektral oran tekniği (SR), en yüksek genlik frekansının kayması (PFS) ve merkez frekansın kayması (CFS), spektral korelasyon (SC) yöntemi kullanılarak ortamın Q kalite faktörü tahmin edilmiştir. Kullanılan ölçüm yöntemlerinin gürültülü ortamlardaki tahmin doğruluğu ve hata oranları, istatistiksel olarak araştırılmıştır. Q kalite faktörünün basınç ve sıcaklık değişimlerinden nasıl etkilendiği analiz edilmiştir. Gözeneklilik yoğunluk bilgisinin tahmin edilmesi için Raymer, Hunt ve Gardner tarafından geliştirilen model ve Gassman modeli kullanan bir yazılım geliştirilmiştir Yapılan bu çalışma ile alan verilerinden hız ve gözeneklilik hesaplandıktan sonra ortamda bulunan sıvı ve gaz içeriğinin yoğunluk bilgisi, Bulk modülü bilgisinin bulunabildiği gösterilmiştir

Özet (Çeviri)

In this study, a mathematical model was used to investigate how seismic wave parameters of porous media with non-elastic liquid and gas media change in the environment and the determination of environmental properties from changes in wave parameters. In order to investigate the seismic wave energy absorption, synthetic seismograms were calculated with MATLAB program and the parameters determining the layer properties in the ground were changed to analyze for what the seismic wave would look like. It has been shown that the changes of the synthetic seismograms developed in the frequency domain and the changing properties of the earth layers can be better modeled in the wave parameters by using the time domain and the frequency domain calculations. Different attenuation and dispersion models proposed have been investigated by the researchers in the developed synthetic seismogram. Q value is also significantly influenced by the liquid and gas content in the environment. Because of this feature, it is used in mining (especially oil and natural gas) reserves in an important way. The resolution of the seismic data is greatly reduced by the increase of the absorption as the depth increases as a result of the seismic survey. In order to increase the resolution of the research data, the Q value is determined and inverse Q filtering is performed. Because of the importance of knowing the quality factor value briefly mentioned above, the Q value estimation methods in the thesis section were investigated and Q quality factor has been estimated by the spectral ratio technique (SR), the shift of the highest amplitude frequency (PFS) and the center frequency shift (CFS). The estimation accuracy and error rates of the measurement methods used in noisy environments have been investigated statistically. It is analyzed how quality factor is affected by pressure and temperature changes. A software developed for predicting the porosity density information by using the models from Raymer, Hunt and Gardner, Biot and a Gassmann. This study shows that after calculating the speed and porosity from the field data, the density, Bulk modulus information of the liquid and gas in the environment can be found

Benzer Tezler

  1. İncirli-Bakırköy IDO istasyonları arasındaki metro tüneli etki alanının belirlenmesi ve olası yüzey oturma miktarlarının saptanması

    Determination of the influence area and possible settlement amounts of the metro tunnel between İncirli- Bakırköy İDO stations

    SERPİL KARAKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ENVER VURAL YAVUZ

  2. Degradation and gupression behaviour of soft rockfills

    Yumuşak kaya dolgularının ufalama ve sıkışma özellikleri

    AZİZ GÖKHAN ÇAKAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2000

    İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. A. ORHAN EROL

  3. Kaya malzemesi dayanımının eklemli kaya kütlelerinin dayanımı üzerindeki etkisinin incelenmesi

    Investigation of the effect of rock material strength on jointed rock mass strength

    ŞAZİYE ÖZGE DİNÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Jeoloji MühendisliğiHacettepe Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HARUN SÖNMEZ

    YRD. DOÇ. M. CELAL TUNUSLUOĞLU

  4. A Study of the behaviour of slopes cut in alternating hard and soft horizontal layers

    Sert ve yumuşak yatay tabakaların ardalandığı şevlerin davranışlarının çalışılması

    SEYFETTİN BELEK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1997

    Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDURRAHİM ÖZGENOĞLU

  5. Göksu Deltası (Silifke-İçel) yeraltı suyu kirliliği

    Underground water pollution in Göksu Delta (Silifke-İçel-Turkey)

    MEHMET MENEGİÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ BİLGİN