Alışveriş merkezlerinin işlevlerini kaybetme nedenleri ve yeniden işlevlendirilen alışveriş merkezleri örnekleri
State reasons for dead shopping malls and refunctioned shopping mall cases
- Tez No: 504226
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KUNTER MANİSA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
İnsanoğlunun en temel etkinliklerinden olan alışveriş ve satın alma aktiviteleri, tarih boyunca her zaman periyodu ve uygarlıkta, farklı alan ve mekânlarda yapılmıştır. Antik dönem ve orta çağ kentlerinde, kamu binaları ve kent meydanlarına kurulan pazar yerlerinde gerçekleştirilen alışveriş ile ilgili etkinlikler, 20.yy'da ortaya çıkmaya başlayan alışveriş merkezleri ile kent merkezlerinin dışına kaymıştır. 1956 yılında ABD'nin Minnesota kentinde, mimar Victor Gruen tarafından tasarlanan Southdale Center; üstü kapalı ve tümüyle iklimlendirilmiş olan iç ortamıyla birlikte modern alışveriş merkezlerinin öncüsü olmuştur. Southdale Center'dan sonra, modern alışveriş merkezleri tüm dünya ülkelerine yayılmıştır. 1988 yılında İstanbul'da hizmete açılan Galleria AVM ise, Türkiye'deki modern alışveriş merkezlerinin ilki olmuş ve ülkemizde yeni bir süreç başlatmıştır. Günümüzde alışveriş merkezleri artık insanların alışveriş ihtiyaçlarını karşılamaktan ziyade; bünyelerinde barındırdıkları çeşitli boş zaman geçirme aktiviteleri ve eğlence işlevleri, restoran ve kafeteryaları, sinema salonları, spor faaliyetleri ve kültürel etkinlikleriyle bulundukları kentlerin odak noktaları haline gelmiştir. 2000'li yıllarla birlikte sosyo-ekonomik ve toplumsal değişmeler, perakende arzı fazlası, yoğun rekabet, teknolojik gelişmelerin hızlanması sonucu yaygınlaşan e-ticaret, yanlış konum seçimi, mimari ve kentsel planlama hataları gibi nedenler sonucu; alışveriş merkezleri özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde işlevlerini kaybetmeye başlamaktadır. Yapım tarihi eski ve fiziksel anlamda demode olan alışveriş merkezleri, yeni hizmete açılan ve daha heyecan verici faaliyetler sunabilen; son moda tasarım eğilimlerine sahip alışveriş merkezleri karşısında rekabet edemeyerek cazibelerini yitirmektedir. İşlevlerini kaybetmeye başlayan alışveriş merkezleri, sadece kendi ekonomik canlılıklarını yitirmekle kalmamakta; yakın çevrelerindeki ticari kalkınma potansiyeline de zarar vermektedir. Bu nedenle, metruk ve âtıl bir vaziyette bulunan alışveriş merkezleri için hem ülkemizde hem de ABD'de çeşitli yeniden işlevlendirme projeleri uygulanmaya başlanmıştır. İşlevini kaybetmiş alışveriş merkezlerini farklı fonksiyonlar yükleyerek yeniden kullanmanın, başta sürdürülebilirlik ve kentsel yayılmayı yavaşlatma gibi birçok avantajı bulunmaktadır. Tez çalışması kapsamında ABD ve Türkiye'de, farklı kullanımlara dönüştürülen alışveriş merkezleri incelenmiştir. Bu bağlamda, alışveriş merkezlerinin kullanım dönüşümüne uygun olan birtakım işlevler ile, dönüşüm kapsamında binalara yapılan müdahale yöntemleri çeşitli mimari kriterler üzerinden ifade edilmiştir. Çalışma içeriğinde sunulan verilerin, gelecek zamanlarda yapılacak yeni çalışmalara ve uygulamalara ışık tutması amaçlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Shopping and purchasing activities, one of most basic actions of mankind, have always actualized at different places in every period and civilization. Actions related with shopping that carried out at public buildings and city squares in ancient and medieval cities; has shifted out of the city centers via shopping malls that emerged in the 20th century. In 1956, architect Victor Gruen designed Southdale Center at Minnesota suburbs, and his building become the ancestor of modern shopping malls with enclosed and fully air-conditioned interior spaces. After the Southdale Center, modern shopping malls spread to all over the world. The Galleria shopping mall opened in 1988 at İstanbul, is first modern shopping mall in our country and has initiated a new development process. Nowadays, shopping malls are rather than providing community's demands; they have become the urban focal points that reflect the socio-cultural characteristics of the society with the sporting practices, cultural activities, entertainment and recreation areas, restaurants, cafes with in them. As result of reasons such as socio-economic and social changes in the 21th century, over-retailing, intense competition, development of e-commerce, mistaken architectural, locational and urban planning decisions; shopping malls have begun to lose functions especially in developed countries. Old and physically outdated shopping malls enters the decline process and lose popularity, in the face of shopping malls that built with the latest fashion design trends and offers more exciting activities. Declined shopping malls become non-functional areas and brings physical and economic depression not for just themselves, but also sinks nearby of their built environment and creates dead spaces. Therefore, various redevelopment and adaptive reuse projects have begun to implement for the dead malls both USA and Turkey. There are many advantages of refunctioning dead malls, such as sustainability and slowing down the urban sprawl. Within the scope of the thesis, shopping malls that transformed into different uses in these countries have been investigated. In this context, several functions observed that are primarily suitable for the use of shopping malls. In addition, different types of interventions made to the shopping malls expressed with various architectural criterias. It is aimed that the data presented in this study, shed light on the new studies and applications to be made in the future.
Benzer Tezler
- Alışveriş merkezi yer seçimi kriterleri ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: İstanbul örneği
The evaluation of location selection criteria for shopping malls and the customer satisfaction: The example of Istanbul
TUBA ÜNLÜKARA
Doktora
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE LALE BERKÖZ
- Tüketim kültürü değişimi bağlamında işlevini yitiren/ölü alışveriş merkezlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of dead malls in the context of consumption cultural change
EDA VELİBAŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÇİN PULAT GÖKMEN
- Alışveriş alanlarının mekânsal kalite açısından değerlendirilmesi: Karşılaştırmalı bir analiz
An evaluation on shopping places in terms of spatial quality: A comparative analysis
KADRİYE TOPÇU
Doktora
Türkçe
2011
Şehircilik ve Bölge PlanlamaSelçuk ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. S. GÜVEN BİLSEL
- Alışveriş merkezlerinin kent içi ulaşıma etkisi: İstanbul Anadolu yakası d-100 karayolu örneği
Effect of shopping centers on urban transportation: Anatolian side d-100 highway example
GÜLAY KAYADİBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN ÖZLEM AKTUĞLU AKTAN