Türkiye'de aile sağlığı merkezlerinin teknik etkinlik düzeylerinin incelenmesi
Investigation of technical efficiency levels in family health centers in Turkey
- Tez No: 505099
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET TOP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Health Care Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 222
Özet
Sağlık sektöründe performans değerlendirme, sağlık işletmelerinin daha başarılı olabilmesi, rekabetlere daha iyi cevap verebilmesi ve ayakta kalabilmesi, vatandaşların sağlık beklentilerini ve ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilmesi, işletme faaliyetlerinin süreçlerini ve sonuçlarını daha iyi geliştirebilmeleri gibi faktörler açısından oldukça önemlidir. Aile hekimliği sisteminin Türkiye'de yeni bir sistem olması ve bu sistemle ilgili sınırlı sayıda performans değerlendirme çalışmasının olması bu çalışmanın ele alınmasında motivasyonel etki oluşturmuştur. Bu çalışmada, aile sağlığı merkezleri (ASM), performans değerlendirmenin bir boyutu olan etkinlik boyutu üzerinden değerlendirilerek; ASM'lerin etkinlik skorlarının bulunması, ASM'lerin etkin veya etkinsiz olmalarına yol açan girdi kullanımlarının belirlenmesi ve etkinsiz olan ASM'lerin etkin olabilmesi için iyileştirme yapmaları gereken potansiyel iyileştirme alanlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla iki yaklaşım kullanılarak etkinlikler değerlendirilmiştir. Birinci yaklaşımda 2015 yılında Türkiye genelinde hizmet eden toplam 6.902 ASM karar verme birimi olarak alınmış ve Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen gruplara ayrılarak analiz edilmiştir. Bu yaklaşımda dört girdi ve sekiz çıktı değişkeni kullanılmıştır. İkinci yaklaşımda ise birinci yaklaşımda kullanılan girdi değişkenlerine finansal girdiler eklenmiş ve dokuz girdi ve sekiz çıktı değişkeni yardımıyla 81 ilin aile hekimliği hizmetleri açısından etkinlik performansları değerlendirilmiştir. Yöntem olarak Charnes, Cooper ve Rhodes (CCR) tarafından geliştirilen veri zarflama analizi kullanılmıştır. Her iki yaklaşımda girdi yönelimli modeller kurgulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre ASM gruplarının ortalama etkinlik değerleri %53,00 ile %71,80 arasında bulunmuş ve etkinlik skorlarının gruplara göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca gruplar içerisindeki birim sayısı arttıkça ortalama etkinlik skorunun azaldığı gözlenmiştir. Aile hekimliğine kayıtlı kişi sayıları, aile hekimliği birim sayısı ve aile hekimi sayısı değişkenleri ASM düzeyinde yapılan analizde, birimlerin etkin veya etkinsiz çıkmalarındaki temel değişkenler olarak bulunmuştur. İl düzeyinde yapılan analizde ise illerin ortalama etkinlik skoru %91,66 olarak belirlenmiş ve 31 ilin etkin, 50 ilin ise etkinsiz olarak çalıştığı tespit edilmiştir. Çalışmanın son kısmında ASM'lerin ve illerin etkinliklerini artırmak amacıyla odaklanmaları gereken alanlara yönelik öneriler sıralanmıştır.
Özet (Çeviri)
Performance evaluation in health sector is crucial in terms of the elements that needs to be done better, namely, the success of the healthcare institutions, stand and survive the competition, meet the health expectations and needs of the citizens and development of the process and results of the business operations. As the family medicine system is newly adopted in Turkey and the limited number of performance evaluation studies provide motivational impact on taking this study into consideration. In this study, family health centers (FHC) were evaluated through efficiency, a dimension of the performance evaluation; it was aimed to determine the efficiency scores of the FHC, detect the use of inputs that lead FHC to be effienct or inefficient and identify the potential areas of improvement for the inefficient FHC to be efficient. For this purpose, activities were evaluated with two approaches. In the first approach, in 2015, 6902 ASM throughout Turkey were taken as decision making units and analyzed as groups determined by the Ministry of Health. In this approach, four inputs and eight outputs were used as variables. In the second approach, financial inputs were added to first approach and with the help of the variables of nine inputs and eight outputs, efficiency performances of 81 provinces were evaluated in terms of family practice services. Data envelopment analysis developed by Charnes, Cooper and Rhodes (CCR) was used as method. In both approaches, input-oriented models were constructed. According to findings, the average efficiency values of the FHC groups were between 53.00% and 71.80% and it was found that efficiency scores show a statistically significant difference according to groups. Also, as the number of units in the groups increased, the average efficiency score decreased. The numbers of the variables of the registered people of family practice services, family practice units and family practitioners were found to be the major variables in the FHC-level analysis of efficient and inefficient units. In the province based analysis, the average efficiency score of the provinces was determined as 91.66% and that 31 provinces were efficient and the other 50 were inefficient. In the last part of the study, suggestions about the areas that need to be focused on were listed for the FHC and provinces to improve their efficiencies.
Benzer Tezler
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrencilerinin mediko-sosyal sorunları
The Medico-social problems of the students in Middle East Technical University (METU)
EMİNE DİDEM EVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Halk SağlığıGazi ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEFER AYCAN
- Bir aile sağlığı merkezi tip projesinin farklı iklim bölgelerinegöre ısıtma ve soğutma enerji performansı üzerine bir araştırma
A research on heating and cooling energy performance of a family health center type project according to different climate zones
İLKSEN ALVEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EnerjiEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH GÖKALTUN
- Türkiye'de aile hekimliği uzmanlık eğitiminde eğitim aile sağlığı merkezlerinin yeri
Role of educative family health centers in family medicine residency programme of Turkey
HASAN HÜSEYİN ŞAHİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiMarmara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLRU PEMRA ÜNALAN
- Aile hekimliğinde akut üst solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotik kullanımı: Bir müdahale çalışması
Antibiotic use in acute respiratory tract infections at primary care settings-an intervention study
SALİH HOŞOĞLU