Beylerbeyi İskele Meydanı'nın tarihsel süreçte oluşumu ve gelişimi
Formation and improvement of the Beylerbeyi Pier Square in historical process
- Tez No: 507082
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZAFER SAĞDIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
“Beylerbeyi İskele Meydanı'nın Tarihsel Süreçte Oluşumu ve Gelişimi”başlıklı tez çalışması dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmada, konunun algı bütünlüğünü sağlayabilmek için bölümler kendi içinde kronolojik olarak kurgulanmış ve bölümler arasında hiyerarşik bir bağ kurulmuştur. Bölümler sonuca giden yolda birbirlerini besleyecek bilgiler sunmaktadırlar. Birinci bölümde giriş başlığı altında çalışma konusu ile ilgili olarak yapılan literatür taraması hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın sözü geçen bu ilk bölümünde amaç, kapsam ve hipotez belirlenmesi yapılmıştır. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı Osmanlı döneminden Cumhuriyet dönemine geçişte önemini yitirmeyen, günümüzde de Boğaziçi kıyılarında dokusu bozulmadan kalan Kanlıca İskele Meydanı ile iki örnekten biri olan Beylerbeyi semtinin, İskele Meydanı merkezli inceleme ve tespit çalışmalarının yapılmasıdır. Yine bu ilk bölümde, Beylerbeyi semtinin tarihsel süreç içerisinde oluşumu ve gelişimi incelenerek, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde semtin tarihsel önem taşıyan yapı stoğunun analiz edilmesi ve bu stoğun alt birleşenleri olan tarihî yapıların kente kattığı değer incelenmiştir.“Beylerbeyi Semti ve Tarihsel Gelişimi”başlığı altında oluşturulan ikinci bölümde; Beylerbeyi semtinin konumu, topoğrafik yapısı, nüfus, iklim ve sosyo-kültürel hayatla ilgili verilere yer verilmiştir. Beylerbeyi'nin tarihsel gelişimi Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine istinaden üç süreç halinde incelenmiştir. Beylerbeyi, bir“Boğaz köyü”niteliğinde olduğu için, sözü geçen bu üç tarihsel süreç ile ilgili her bölüm başında Boğaziçi'nin durumu hakkında genel bir bilgilendirme de yapılmıştır. Boğaziçi kapsamındaki bilgilendirmenin ardından, bölümler, Beylerbeyi ile ilgili bilgilerin aktarılması ile devam etmektedir. Bizans Dönemi'ne ait günümüze yeterli bilgi ulaşmadığı, yazılı kaynak kalmadığı ve herhangi bir gezgin notu bulunmadığı için, bu döneme ait bilgiler ancak Eyice'nin kaleme aldıkları bilgiler ve 1918 tarihli kalıntı incelemelerine ait Lehmann-Hartleben'in notları ışığında aktarılabilmiştir. Bu bağlamda bir kilise ve / veya bir manastır kompleksine ait yapı kalıntıları ve bir dizi mezar alanın varlığı ile Bizans dönemi kent merkezine uzak, daha kendi içinde bir yaşam alanı niteliği taşıyan yerleşim bölgesidir. Bu bölgenin, Osmanlı dönemine ait daha kapsamlı çalışmaların yapılmasıyla, özellikle Kömürciyan ve Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde geçtiği üzere büyük çaplı ve kalıcı yerleşmenin başladığı söylenebilir. Cumhuriyet döneminde orijinal dokusu bozulmadan günümüze ulaşan Kanlıca ile iki İskele meydanından birine sahip olan Beylerbeyi, Boğaziçi imar kanunlarının çıkması ile sınırlandırılan yapısal şekil değişikliklerine istinaden belli ölçüde korunmuştur. Günümüzde de, turistik gezi rotalarının bir parçası haline gelen bu orijinal Boğaziçi semtinin kıyıdan iç kısımlara doğru nasıl gelişerek ilerlediği yine bu bölümde incelenmiştir. Çalışmanın“Beylerbeyi İskele Meydanı'nın Değerlendirilmesi”başlıklı üçüncü bölümünde ise, İskele Meydanı'nda bulunan ve kavramsal olarak bu alanın iskele meydanı niteliğinde oluşmasını sağlayan ve burada bulunan tarihî yapılar, Hamid-i Evvel Cami, Beylerbeyi Hamamı, 2. Mahmud Çeşmesi, Muvakkithanesi ve Mektebi, Kahvehane ve Vapur İskelesi yapım süreçleri bağlamında tarihsel nitelikleri vurgulanarak irdelenmiştir. Ayrıca bu yapılarla birlikte Boğaziçi yalılarından burada bulunanları da sözü geçen bu yapılarla birlikte, oluşum ve geçirdikleri değişimleri içeren bilgiler verilerek, irdelenmiştir. İskele Meydanı'nın oluşumunu sağlayan yapıların geçmişten günümüze kadar olan dönüşüm sürecine açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünü oluşturan“Değerlendirme”bölümünde, tarihsel süreçler içerisinde Beylerbeyi'nin barındırdığı yapısal stokların gelişim süreci tablolar yardımıyla açıklanmıştır. Çalışmanın beşinci bölümünü oluşturan“Sonuç”bölümünde, çalışmanın önceki bölümlerinde ele alınan konulara kısaca değinilerek, her bölümde öne çıkan durumlar ve tespitler birbiriyle ilişkilendirilerek, bütüncül bir bakış açısıyla irdelenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study entittled“Formation and Improvement of the Beylerbeyi Pier Square in Historical Process”consists of four parts. In order to provide perception entirety, each section detailed chronologically and hierarchical links stated between all sections. Some sections provide information to support each other to reach conclusion. This study entittled“Formation and Improvement of the Beylerbeyi Pier Square in Historical Process”consists of four parts. In order to provide perception entirety, each section detailed chronologically and hierarchical links stated between all sections. Some sections provide information to support each other to reach conclusion. In the first chapter, under the introduction title, the information is given about literature review related to study topic. In this first part of the study, the aim, scope and hypothesis were determined. In this context, the aim of this study is, to make the examination and determination studies centered on Beylerbeyi Pier Square, which is one of the two examples with Kanlıca Pier Square, which has not lost its significance in the transition from the Ottoman period to the Republican period and nowadays remains untouched in the Bosphorus coast. In this first chapter, by examining formation and improvement of Beylerbeyi in the historical process, historically important building stock in Byzantion, Ottoman and Rebublican periods will be analysed and by examining the value, which these historical buildings which are sub-components of this block added to the city. In the second chapter of the study titled“Beylerbeyi District and Historical Development”, the general features of Beylerbeyi district such as its location, topographical structure, population, climate and ocio-cultural life are mentioned. The historical development of Beylerbeyi has been analyzed in three periods, Byzantine, Ottoman and Republican periods. Because of Beylerbeyi is a“Bosphorus village”, a general information about the situation of the Bosphorus had been made at the beginning of each chapter about these three mentioned historical processes. Following the information within the scope of the Bosphorus, the sections continue with the transfer of information about Beylerbeyi. There did not reach, enough information of Byzantine period, no written sources, and no traveler's notes. The information about this period was only Eyice's given information and Lehmann-Hartleben's notes, which is about ruin, investigated in 1918. In this context, in the Byzantine period is a settlement area that is more of a living area in itself, far away from the city center, with the remains of a church and / or a monastery complex and the presence of a series of grave sites. It can be said that this region has begun to have a large and lasting settlement, especially in the Travelogue of Kömürciyan and Evliya Çelebi, with more extensive studies of the Ottoman period. In the Republican period, Beylerbeyi, which has one of the two pier square with Kanlıca, which has been preserved original texture, was protected enough quantity in the direction of Bosphorus zoning laws. It is examined in this section how this original Bosphorus district, which has become a part of touristic sightseeing routes today, proceeds from the coast to the inner parts. In the third chapter of the study titled“Evaluation of Beylerbeyi Pier Square”, which is located in Pier Square and conceptualizes this area as a pier square, contains Hamid-i Evvel Mosque, Beylerbeyi Bath, 2nd Mahmud Fountain, School, Coffeehouse and Ferry Pier were emphasized historical characteristic in the context of the construction process. In addition to these buildings, in Bosphorus mansions at this point were examined together with these structures, giving information including formation and changes. It has been tried to clarify the transformation process of the buildings providing the formation of the Pier Square from the past to the present day. In the“Evaluation”section, which constitutes the fourth chapter of the study, the development process of the building stocks hosted by Beylerbeyi in the historical process has been explained with the help of tables. In the“Conclusion”section, which constitutes the fifth chapter of the study, the topics discussed in the previous sections of the study are briefly addressed, and the situations and findings that are highlighted in each section are examined and analyzed from a holistic point of view.
Benzer Tezler
- İstanbul Boğazı Anadolu Yakası iskele meydanları
Pier squares at the Anatolian Side of the Bosphorus in Istanbul
TUBA UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVER FUNDA KERESTECİOĞLU
- Üsküdar hamamları
Üsküdar baths
VELİ BAÇARU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF ACIOĞLU
- İstanbul'da tescilli konut yapılarının dış duvar katmanlaşmalarının sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi
Assessment of external wall details of registered historic buildings in Istanbul in terms of sustainability
ÖZLEM KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH YAZICIOĞLU
- Beylerbeyi Sarayı perdelik kumaşların desen ve motif özellikleri
Curtained rexture of Beylerbeyi Palace, design and motif characteristes
DİLEK TÜM
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FERYAL İREZ