Türk kültüründe bozkurtun yeri ve önemi
The importance and place of graywolf in Turkish culture
- Tez No: 529666
- Danışmanlar: PROF. DR. MUALLA YÜCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Yayılım gösterdiği coğrafya ve devamlılık sağladığı tarihsel süreçte bir bütün olarak ele alınan Türk kültürünün kadîm unsurlarından biri olan bozkurdun Türkler için ifade ettiği anlamın ortaya konulduğu bu çalışma, giriş kısmının haricinde dört bölümde ele alınmıştır. Türk kültüründe bozkurt motifinin gelişim sürecinin ve kozmolojik temellerinin tahlil edildiği giriş bölümünde, bozkurdun totem olup olmadığı gibi bazı ihtilaflı konular üzerinde durulmuştur. Tarihi kaynaklarda bozkurdun izini tesbit etmeye çalıştığımız birinci ve ikinci bölümde, destanlar ve efsaneler gibi sözlü kaynaklardan başlanılarak özellikle yazılı kaynaklar incelenmiştir. Arkeolojik kalıntıların yanısıra Türk yazıt ve kitabelerinde, yabancı milletlerin kaynaklarında ve Türk-İslâm dönemi eserlerinde önemli bulgular elde edilmiştir. Eski Türk dininde, halk inanışlarında ve Türk sosyal hayatında bozkurdun yerinin ve öneminin çeşitli dönem ve coğrafyalardan örneklerle izah edilmeye çalışıldığı ikinci bölümde, bozkurtla ilgili hatırı sayılır miktarda yer, kişi ve boy adının bulunduğu görülmüştür. Yaygın kanaate göre daha çok Türklerin İslâmiyet'i kabulünden önceki çağlarına ait bir kültür unsuru olarak düşünülen bozkurdun aslında böyle bir dönemsel ayrıma tabi tutulmaması gerektiğinin çok sayıda örnekle ispatlanmaya çalışıldığı tezin son bölümünde; Selçuklu ve Osmanlı devrinde bozkurt kültürünün yoğun bir biçimde yaşadığı görülmüştür. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve Gâzî Mustafa Kemal Atatürk döneminde Türklük şuurunun yeniden tezahürünün bir nişanesi olarak bozkurt motifinin, bizzat Atatürk'ün eliyle işlendiğine şahit olunmuştur. Atatürk sonrasında bozkurdun Türkiye'deki seyri ayrı bir başlık olarak ele alınmış ve en az üç bin yıl öncesinden somut veriler sunan eski Türk çağları ile XXI. yüzyıl Türk kültürü arasında bozkurdun üstlendiği rolün niteliği gözler önüne serilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study except introduction has four parts in which the meaning of graywolf for the Turks revealed. Graywolf which is one of the archaic component of Turkish Culture will be discussed in its geographical spread and continuous historical progress as a whole. In the introduction part gray wolf's motif development process and its analysis of cosmological basis in Turkish culture has been discussed like some dispute subjects whether gray wolf is a totem or not. First and second parts in which we tried to follow the leads of the gray wolf in historic sources we started our researches with oral documents like legends and epics and then continued especially with written sources. Besides archeological remains there were important findings in Turkish inscriptions and epitaphs, in other nations sources and in Turk-Islamic period studies. In the second part we tried to explain gray wolf's importance and place in old Turkish religion, public belief and Turkish social life with samples from various periods and geographies. It has seen that there are considerable amount of place, person and tribe names. In the last part we tried to prove with a lot of samples that according to the common sense which gray wolf mostly considered as a culture before Turks accepted Islam, shouldn't be seperated periodicly like this and you can see graywolf culture intensely in Seljukid and Ottoman Empire period. It was witnessed that at Turkish Republic's establishment and in Gazi Mustafa Kemal Atatürk's period graywolf motif was embroided by Atatürk personally as a mark of Turkish sense of manifestation again. Graywolf's progress after Atatürk in Turkey has been discussed as a separate title and the quality of the role of graywolf in old Turkish periods which provide us concrete datas from at least 3000 years ago and between 21.century Turkish culture displayed.
Benzer Tezler
- Türk kültüründe ışık kültü
The light cult in Turkish culture
NAGİHAN ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Halk Bilimi (Folklor)Sakarya ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. TÜRKER EROĞLU
- Klasik dönem türbe mimarisi kalem işi kurgusunun irdelenmesinde bir örnek; sultan 2.Beyazıt Türbesi Kalem İşi Restorasyonuna ilişkin araştırma raspa sonrası bulguların değerlendirilmesi
An example on the examination of the classical period tomb architecture; evaluation of findings after research rasping related to the Restoration of the Sultan Beyazit 2 Tomb kalem İşi of wall painting.
CANAN AKHÜSÜK BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SEDES
- Türkiye'de kurt kültü üzerine yapılan çalışmaların bibliyografya denemesi
A trial of the bibliography of studies of wolf cult in Turkey
SEVGİ DAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİMCAN İNAYET
- Türk kültüründe sığın (Sığır) törenleri ve kurban geleneği
Cattle (Fallow deer) ceremonies and sacrifice tradition in Turkish culture
REMZİYE GAMZE YUSUFLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Çanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDAN KASIMOĞLU
- Türk destanlarının yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılacak metne uyarlanması
The adaptations of the turkish epics to usable text for teaching Turkish language to foreigners
NAZLI NUR KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UFUK DENİZ AŞCI