Geri Dön

Trafik kaynaklı ağır metal emisyon faktörlerinin belirlenmesi

Determination of emission factors (EFS) for the heavy metals originating from traffic emissions

PDF İndir

  1. Tez No: 547995
  2. Yazar: ÖZGE ASLAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DURAN KARAKAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 72

Özet

Bu çalışma ile İstanbul-Ankara otoyolunda bulunan Bolu Dağı Tüneli'nde aktif örnekleme ile toplam askıda partiküller (TSP) kuvars filtrelere toplanmıştır. Toplanan bu filtrelerde elementler, anyon ve katyonlar tayin edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlarla ağır metallerin trafik kaynaklı emisyon faktörleri (EF)'de hesaplanmıştır. Filtrelerde; Al, As, B, Ba, Bi, Ca, Cd, Ce, Co, Cr, Cs, Cu, Fe, In, K, La, Mg, Na, Nd, Ni, Pb, Rb, Sb, Sc, Se, Sm, Sr, Th, Tl, U, V ve Zn metallerinin konsantrasyonları tespit edilmiştir. Yapılan deneyler sonucunda Fe, Mn, Rb, Mg, Na, Ca, Sr, Ba, K ve Th metallerinin tamamına yakınının topraktan kaynaklandığı görülmektedir. Krom, Ni, Cu, Co, Cs, Pb, Be ve Sm elementlerinin toprağa göre orta seviyelerde zenginleştiklerini, yani trafiğin bu metaller için en az toprak kadar önemli bir kaynak olduğunu göstermektedir. Çinko, Nd, Sn, U, Tl, B, As, Sb, Bi, Cd, V, In ve Se metallerinin yüksek düzeyde zenginleştikleri ve tamamen toprak dışı bir kaynaktan geldikleri görülmüştür. Bu çalışmada frekansı %65 (frekans >13) ve üzerinde olan metaller Co, Cu, As, Cd, In, Sn, Sb, Ba, Sm, Tl, Pb ve Bi metallerin EF sonuçları araç emisyonu olarak değerlendirilmiştir. Emisyon faktörü değerleri sırasıyla Al 3900±3300, Ca 11800±9200, Fe 3100±2000, Mg 1300±1000, Na 2500±1700, As 8,95±4,91, Ba 57,3±51, Cd 2,58±1,68, Co 9,80±5,05, Cr 32,3±16,4, Cu 175±88,0, Mn11,0±8,20, Ni 14,8±8,22, Pb 14,5±12,0, Sb 6,30±4,30, Se19,2±12,1, Sr 11,8±12,1, V 11000±3500, Zn 540±500, Sn 6,00±6,00 olarak bulunmuştur. Th ve U dahil çoğu metalin toprak kökenli olduğu görülmektedir. Anyon ve katyonlardan bahsi geçen iyonlar dışında frekansı yüksek olan iyona fazla rastlanılmamıştır. Klorür EF değeri 2000 ±1000 µg/araç.km, Sülfat iyonu EF değeri 15000 ± 4000 µg/araç.km ve Amonyum iyonu EF değeri de 2600 ± 2000 µg/araç.km olarak belirlenmiştir. EF değerlerinde, Na+, K+, Mg+2 ve Ca+2 ağırlıklı olarak toprak kökenli iyonlar olduklarından, tünel çıkışında birikmiş tozların havalanması ile pozitif EF değerleri verdiklerinden araç emisyonları olarak değerlendirilmemişlerdir ve genellikle de literatürde verilen ortalama EF değerlerinden daha yüksek seviyelerde gözlemlenmişlerdir.

Özet (Çeviri)

In this study, total suspended particles (TSP) were collected with active sampling method on quartz filters at Bolu Mountain Tunnel which is located at Istanbul-Ankara highway. Elements anions and cations were determined from collected filter samples. Concentration of Al, As, B, Ba, Bi, Ca, Cd, Ce, Co, Cr, Cs, Cu, Fe, In, K, La, Mg, Na, Nd, Ni, Pb, Rb, Sb, Sc, Se, Sm, Sr, Th, Tl, U, V, Zn and ions were determined in the filter sample. Using the concentrations at the entrance and exit stations Traffic Emission Factors (EF) of metals and ions were determined. Results showed that almost all of Fe, Mn, Rb, Mg, Na, Ca, Sr, Ba, K and Th metals were derived from crustal soil which deposited in the tunnel tube. Chrome, Ni, Cu, Co, Cs, Pb, Be and Sm elements were found to be moderately enriched in soil which show that the traffic is also an important source as much as soil for these elements. Zinc, Nd, Sn, U, Tl, B, As, Sb, Bi, Cd, V, In and Se metals were observed to be enriched highly and were totally originate from non-soil sources. In this study, EF results of Co, Cu, As, Cd, In, Sn, Sb, Ba, Sm, Tl, Pb and Bi metals, whose frequency level is equal or more than 65%, were evaluated as a vehicle emissions. Emission factor values of metals were calculated as Al 3900±3300, Ca 11800±9200, Fe 3100±2000, Mg 1300±1000, Na 2500±1700, As 8,95±4,91, Ba 57,3±51, Cd 2,58±1,68, Co 9,80±5,05, Cr 32,3±16,4, Cu 175±88,0, Mn11,0±8,20, Ni 14,8±8,22, Pb 14,5±12,0, Sb 6,30±4,30, Se 19,2±12,1, Sr 11,8±12,1, V 11000±3500, Zn 540±500, Sn 6,00±6,00. Most of metals including Th and U showed crustal behaviour. EF values of chloride, sulphate ion and ammonium ion were determined as 2000 ±1000 µg/vehicle.km, 15000 ± 4000 µg/vehicle.km and 2600 ± 2000 µg/vehicle.km, respectively. In EF results, soil borne Na+, K+, Mg+2 and Ca+2 ions showed positive EF values, however, they were not evaluated as the result of vehicular emissions, since the aeration of the tunnel tube re-suspend the accumulated dust in the tunnel atmosphere. The calculated EF values for metals and ions were found to be higher than and at comparable levels of EF values reported in literatures.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    414250

    Haliç sedimentinin kirliliği ve ağır metal içeriğinin incelenmesi

    Investigation of sediment pollution and heavy metal content in the Golden Horn estuary

    BERİVAN AKGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Çevre MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜRDAL KANAT

  2. Tez No

    179815

    Edirne'de yol kenarlarındaki topraklarda ağır metal içeriğinin araştırılması

    A study about heavy metals in Edirne's roadsides

    ARIKAN KOCABAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    KimyaTrakya Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YILDIZ KALEBAŞI AKTAŞ

  3. Tez No

    304731

    Ulaşımdan kaynaklanan hava kirliliğinin bitkiler üzerindeki etkisinin belirlenmesi ve coğrafi bilgi sistemleri ile gösterilmesi

    Determine the impact of air pollution from transport in plants and display with geographic information systems

    MERVE ÇOLAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Çevre MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MAHNAZ GÜMRÜKÇÜOĞLU

  4. Tez No

    731326

    Gebze atmosferindeki ağır metallerin seviyelerinin, kaynaklarının, mevsimsel değişimlerinin ve mikroplastiklerle olan ilişkisinin değerlendirilmesi

    Assessment of heavy metal concentrations in the atmosphere of gebze, their sources, seasonal changes and their correlations with microplastics

    MERVE SARAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çevre MühendisliğiGebze Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BANU ÇETİN

  5. Tez No

    418528

    The investigation of sensitivity of copert estimated road transport emissions on air quality via WRF/CMAQ modeling system over İstanbul

    Copert4 modeliyle hesaplanan karayolları emisyonlarının duyarlılığının İstanbul hava kalitesine etkisinin WRF/CMAQ model sistemiyle belirlenmesi

    MÜGE KAFADAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALPER ÜNAL

Geri Dön