Yönetim etkinliği izleme aracı (METT) kullanılarak korunan alanlar kapsamında milli parkların yönetimsel açıdan değerlendirilmesi
Administrative evaluation of national parks within the protected areas by using management effectiveness tracking tool (METT)
- Tez No: 570519
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER EKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: METT, yönetim etkinliği, izleme, tehdit, veri tabanı, korunan alan, milli park, METT, management effectiveness, monitoring, threat, database, protected area, national park
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Ülkemizde korunan alanlarda mevcut yönetim uygulamalarının uluslararası standartlara göre durumunu ortaya koyarak yönetim etkinliğinin arttırılmasına yönelik korunan alan yönetimi ile ilgilenen birimlere, bilim insanlarına, karar vericilere, planlayıcılara ve uygulayıcılara hem bilimsel hem de akademik düzeyde altlık oluşturmak ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler kapsamında küresel normlara uygun bir yönetim etkinliği izleme aracını işler kılmak adına hazırlanan bu tez çalışması kapsamında; 2011-2015 yılları arasında yapılmış olan METT-3 ve 2016 yılında başlayarak günümüze kadar devam eden METTT uygulama verilerinin belirli bir standartta bir araya getirilerek güvenli bir şekilde depolandığı, istenildiği takdirde kolay ve hızlı bir biçimde hem alan bazlı hem de ülkemiz korunan alanlarının genel gidişatını analize hizmet edecek olan METT Veri tabanı (MVT) oluşturulmuştur. MVT'ye belirlenen formatta herhangi bir kayba ya da kesintiye uğramadan veri temini sağlayan, 2016 yılında METTT formunun uygulanmaya başlanması ile 2011-2015 yılları arasında yapılmış olan ve ikinci dönemleri tamamlanamayan, uluslararası platformlarda kabul görüp geçerliliğini sürdüren METT-3 uygulama verilerinin kullanılabilmesi için bir bağlantı aracı olarak tasarlanan, kolay bir şekilde grafik ve raporların oluşturulmasına hizmet eden kurum tarafından bu haliyle kullanılmakta ve geliştirilmeye açık olan METT Veri Giriş Formu (MVGF) oluşturulmuştur. MVT'den elde edilen verilere göre; METT formunda yer alan 12 ana tehditten 2. Dönem METT uygulamalarında korunan alan için tehdit seviyesi puanlarında azalma görülenler; yapılaşma, tarım ve su ürünleri üretimi, enerji ve madencilik, kültürel ve sosyal tehditler olarak sıralanırken artış görülenler ise; ulaştırma, kaynak kullanımı, alana zarar veren insani faaliyetler, doğal sistem değişiklikleri, işgalci türler, kirlilik, jeolojik olaylar ve iklim değişikliği olarak sıralanmaktadır. METT değerlendirme formunun toplamda 177 korunan alanda yapıldığı, milli parklar özelinde ise yönetim etkinliğinde 2. dönem METT uygulama puanlarının 1. dönem METT uygulama puanlarına göre toplamda %5,9 artış gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca yönetim etkinliğinin artırılmasına yönelik çalışma sonuçları kapsamında yönlendirici öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Within the scope of this thesis to make the METT operational and enhance its use in protected areas some investigations have been made to show the status of the existing management practices and to form a base at the scientific and academic level for various units, scientists, decision makers, planners and practitioners who are interested in the management of protected areas in Turkey. The study is also aimed at increasing the effectiveness of the management of protected areas and developing an applicable management tool which is compatible with the global norms and international conventions. With this study: METT-3 which was made between 2011-2015 and METTT application data starting from 2016 till now were gathered together to develop METT Database (MVT) for making it easy and quick way to analyze the status of protected areas in Turkey. A link for the use of METT-3 application data with the implementation of METTT form in 2016 provides data supply to MVT without any loss or interruption in the format determined. METT Data Entry Form (MVGF), which is designed to be used as an intermediary, is used by the organization that serves the creation of graphs and reports in an easy way and is open to development. According to the data obtained from MVT; of the 12 main threats included in the METT form, those with a decrease in threat level scores for the protected area in the second term METT applications, such as; construction, agriculture and aquaculture production, energy and mining, cultural and social threats; transportation, resource use, human activities damaging the area, natural system changes, invading species, pollution, geological events and climate change, can be listed. The METT evaluation form was conducted in 177 protected areas in total, whereas in the case of national parks, the METT implementation scores increased by 5.9% compared to METT implementation scores in the second term. In addition, some guiding suggestions to increase the effectiveness of management within the scope of this thesis were made.
Benzer Tezler
- Ramsar alanı yönetim etkinliği izleme aracı (R-Mett)'nın Burdur gölü sulak alanında uygulanması
Application of the ramsar site management effectiveness monitoring tool (R-Mett) in lake Burdur wetland
ERSAN BERBEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyolojiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSKENDER GÜLLE
- Korunan alanlarda sürdürülebilir yönetimin etkinliği ve sorunları: Spil dağı, Dilek yarımadası-Büyük Menderes deltası ve Marmaris milli parkları örneği
Effectiveness and problems of sustainable management in protected areas: The case of Spil mountain, Dilek peninsula-Great Menderes delta and Marmaris national parks
GÜL BİNBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBartın ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET DAŞDEMİR
- Türkiye ve Fransa'da korunan alanlarda yönetim sürecinde katılımcılık: Kazdağı Milli Parkı-Seine Normande menderesi bölge tabiat parkı örnekleri
In Turkey and france, participation on management process in protected areas: Examples of Kazdaği National Park and the regional natural park of loops of the Seine Normandy
SAFİYET AYLA DENİZ IZYAJEN
Doktora
Türkçe
2022
Ormancılık ve Orman MühendisliğiÇankırı Karatekin ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZGİN ÖZDEN
- Korunan alanların planlanması ve yönetimi üzerine bir değerlendirme, Kayseri Sultan sazlığı örneği
An evalution on the plannning and management of protected areas, Kayseri Sultan sazliği case
GİZEM KATIRCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGebze Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REYHAN YILDIZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHAN YÜCEL
- Sulama yönteminde izleme ve değerlendirmenin etkinliği üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
HASAN DEĞİRMENCİ
Doktora
Türkçe
1997
ZiraatUludağ ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDURRAHİM KORUKÇU