Geri Dön

Магзуни Фергана хандарынын тарыхы кол жазмасынын транскрипциясы жана кыргыз тилине тиешелүү сөздөр

Magzuni Fergana Hanlar Tarihi elyazısının transkripsiyonu ve Kırgızcaya ait bazı kelimeler

  1. Tez No: 577593
  2. Yazar: İLYAZ MIRZAKULOV
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KADIRALI KONKOBAYEV
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Kırgızca
  9. Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 186

Özet

Hokand hanlığı ile ilgili bilgileri içeren bu“Fergana Hanlar Tarihi”adlı elyazı 1865-1888 yıllar içerisinde Ziyabidin Magzuni tarafından Kudayar Han'a armağan edilerek yazılmıştır. Bu elyazı arap harfleriyle Çağatayca yazılmış ve toplam 1662 sayfayı oluşturmaktadır. Bu eserin Kırgız tarihi için önemi, bu güne kadar yazılmış olan Hokand hanlığı ile ilgili anakaynaklar olarak bilinen“Maçımı at-tavarih”ve diğer arşiv belgeleri kadar yeni bir kaynak olmasındadır. Günümüzde bu eserin Kırgızca'ya tercümesi yapılmış ve kitap olarak basılmıştır. Benim bu elyazıyı tez konusu olarak seçmemin sebebi XIX.y.y.'la ait bu eserin sadece tercümesini kullanmayıp onun derin bir şekilde araştırılmasına imkan sağlayan transkripsiyonunu yazmaktır. Ve transkripsiyonu yazmada elbette ki o dönemin yazı dili olarak bilinen Çağatayca'nın dil özellikleri göz önünde bulundurularak yazıldı. Bu elyazının transkripsiyonu o dönemdeki yazı dilin dil özelliklerini incelemede hazır malzeme olabilecek. Tezin birinci bölümünü Hokand hanlığının kısaca tarihi oluşturmaktadır. Bununla birlikte elyazı ve onun yazarı Magzuni hakkında bilgi verildi. Bu bilgileri vermede kaynak olarak Kırgızistan tarihi kitabından ve“Fergana Hanları Tarihi”kitabının tercümesinden faydalanıldı. İkinci bölümde ise tezin konusu olarak belirtilmiş olan trankripsiyon metni yer almaktadır. Ve metni okumada bazı sayfaların okunamaz bir halde olduğundan o satırın anlamına göre okunmaya çalışıldı. Üçüncü bölümde okunmuş metin içerisinden bazı Kırgızca olduğu düşünülen kelimeler derlendi. Ve okumada karşılaştığım problemler açıklandı.

Özet (Çeviri)

The work“the history of Fergana hans”which telis the history of Kokon was written by Ziabiddin Magzuni for Kudayar han between 1865-1888. This 1662-page handwriting is in arab and chagatay languages. At the same time it is accepted to be оne of the biggest works in terms of information. The importance of this handwriting is that it includes more information than the books such as“Majmu at-Tavarih”and other historical archives. Nowadays, this work has been translated into Kyrgyz language and published. The reason why l have chosen this topic is that this work belongs to the 19th century and its transcription is important for the research of that time. Of course, while reading this work, the features of chagatay language was taken into consideration and this transcription could be a ready material for linguists and researchers. in the first chapter of this research paper, there is a brief history of Kokon era. İn addition to this, there is also information about the handwriting and its author. in this research paper, was used the information from the history of Kyrgyzstan and from the translation of it into Kyrgyz language. in the second chapter, there is the transcription of this handwriting. While writing this work, due to the problems related to the damaged papers, I had to read and ımderstand the words in the context. in the third chapter, there is the list of words which are similar to the words of modern Kyrgyz language in meaning. Moreover, this chapter includes information about the problems I had while reading the work.

Geri Dön