Astımlı adölesan hastalarda ilaç kullanımına uyumun astım kontrolü üzerine etkisi
The effect of adherence to drug use on asthma control in adolescent patients with asthma
- Tez No: 591041
- Danışmanlar: PROF. DR. ERSOY CİVELEK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Allerji ve İmmünoloji, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Allergy and Immunology, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: İlaç kullanmaya uyum, astım kontrol durumu, inhale kortikosteroid, Drug use compliance, asthma control status, inhaled corticosteroid
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Çocuk Sağlığı ve Has. Hematoloji Onkoloji Eğt. Arş. Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Amaç: Çalışmanın amacı astımlı adölesan hastalarda ilaç kullanmaya uyum derecesinin hastalardaki astım kontrolü üzerine etkisinin belirlenmesiydi. Bu sayede bu konuda farkındalığın artacağı ve ulusal literatüre katkıda bulunulacağı düşünüldü. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, uluslararası kılavuzlara göre astım tanısı konulan, en az bir yıldır düzenli takip edilen, 12-21 yaş arası hastalar alındı. Hastaların tanımlayıcı özellikleri, GINA ve AKT ye göre belirlenmiş astım kontrol durumları, MMAS-8 ile derecelendirilmiş ilaç kullanmaya uyum seviyeleri ve kullandıkları ilaçlar ile dozları veri formuna kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen hastaların yaş ortalaması 14.8 ± 1.9 idi. Hastaların 50'si kız (%58,8) ve 35'i erkek (%41,2) idi. Hastaların 39 unda (%47,6) atopi mevcuttu. Hastaların kullanmakta olduğu günlük İKS dozları GINA rehberliğinde değerlendirildiğinde; 59'u (%75,6) düşük doz İKS, 18 i (%23,1) orta doz İKS ve 1 i (%1,3) ise yüksek doz İKS kullanmaktaydı. Cinsiyet dağılımına bakıldığında kız hastaların %67.4 ü ve erkek hastaların %87.5 i düşük doz İKS kullanmaktaydı (p=0.039). Morisky-8 Ölçekli İlaç Kullanmaya Uyum Anketi'ne göre; 6 hasta (%7,1) ilaç kullanmaya yüksek derecede uyumlu, 19 hasta (%22,4) ilaç kullanmaya orta derecede uyumlu ve 60 hasta (%70,6) ise ilaç kullanmaya düşük derecede uyumlu saptandı. İlaç kullanmaya yüksek ve orta dereceli uyumu olanlar bir grupta ve düşük dereceli uyumu olanlar başka bir grupta toplandı. Astım Kontrol Testi ile son 4 haftaya ait astım kontrol durumlarına bakıldığında hastaların 50'sinin (%58,8) on dokuz puan ve altında alarak kötü kontrollü astıma sahip olduğu saptandı. AKT astım kontrol durumu ile ilaç kullanmaya uyum grupları arasında ise istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. AKT skoru ortanca değerleri sırasıyla ilaç kullanmaya yüksek-orta uyumlularda 20, düşük uyumlularda 18 geldi (p=0.021). GINA ya göre ise hastaların %40 ı kötü kontrollü, %37.6'sı ise kısmi kontrollü astıma sahipti. İlaç kullanmaya yüksek-orta uyum gösteren hastaların %36'sı ve düşük derecede uyum gösteren hastaların %41.6'sının GINA ye göre astımları kötü kontrol altında saptandı ve aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamadı. Sonuç: Kronik hastalıklarda düzenli ilaç kullanmaya uyumun oranının düşük olduğu bilinmektedir. Çalışmamızda cinsiyet ile AKT astım kontrol durumu karşılaştırıldığında, kızlarda kontrolsüzlüğün daha fazla olduğu saptandı. Çalışmamızda düzenli ilaç kullanımı önerilen adölesanların ilaç tedavisine yüksek-orta derecede uyumlu olması ile astım kontrol durumlarının yüzdesel değerlendirilmesi arasında anlamlı ilişki bulunamadı fakat AKT skoru ortanca değerleri ile ilaç uyumu arasında anlamlı ilişki saptandı. Çalışmamızda, astımın şiddetini arttırdığı düşünülen, serum IgE düzeyleri, atopi ve eozinofili ile astım şiddeti arasında ilişki bulunamadı.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of the study was to determine the effect of the degree of compliance with drug use in asthmatic patients for asthma control. In this way, awareness about this issue will be increased and this study will contribute to the national literature. Materials (Patients) and Methods: Patients aged between 12 and 21 years who were diagnosed with asthma according to international guidelines and followed for at least one year were included in the study. Descriptive characteristics of patients, the asthma control status determined by GINA and ACT, the level of compliance to drug use according to MMAS-8 asthma risk factors, their medications and doses were recorded in the data form. Results: The mean age of the patients included in the study was 14.8 ± 1.9. 50 patients were female (58.8%) and 35 patients were male (41.2%). Atopy was in 39 patients (47.6%). The daily doses of ICS used by the patients were evaluated by GINA, 59 (75.6%) had low-dose ICS, 18 (23.1%) had medium-dose ICS and 1 (1.3%) had high-dose ICS. In terms of gender distribution, 67.4% of female patients and 87.5% of male patients were using low-dose ICS (p = 0.039). According to the Morisky-8 Scale Drug Use Survey; Six patients (7.1%) were highly compliant with drug use, 19 patients (22.4%) were moderately compliant with drug use, and 60 patients (70.6%) were found to be less compatible with drug use. Those with high and moderate compliance to drug use were in a group and those with low grade compliance were collected in another group. Asthma Control Test showed 50 (58.8%) of the patients had poorly controlled asthma because of taking nineteen points or less during the period of asthma control status of the last 4 weeks. There was no statistically significant difference between ACT asthma control status and drug use compliance groups. The median values of ACT scores were found to be 20 for high to medium compliance to drug use and 18 in low compliance to drug use, respectively (p = 0.021). According to GINA, 40% of patients had poorly controlled and 37.6% had partially controlled asthma. 36% of patients with high-to-medium compliance and 41.6% of patients with low-grade compliance were found to have poor control over GINA and no statistically significant difference was found between them. Conclusion: It is known that the rate of adaptation to regular medication is low in chronic diseases. In our study, when compared with gender and ACT asthma control status, uncontrollability was higher in girls. In our study, it was found that there was no significant correlation between the high-moderate compliance of drug-recommended adolescents and the percentage of asthma control cases, but there was a significant correlation between median values of the ACT score and drug compliance. In our study, no relationship was found between total IgE levels, atopy and eosinophilia and asthma severity which were thought to increase the severity of asthma.
Benzer Tezler
- Astımlı adölesanlarda uyum ve öz-bakım modellerine göre geliştirilen hemşirelik yaklaşımlarının değerlendirilmesi
Assessing nursing interventions developed according to adaptation and self-care models in adolescents with asthma
NAİME CİHANGİR
Doktora
Türkçe
2007
HemşirelikHacettepe ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİCRAN ÇAVUŞOĞLU
- Bronşial astımlı çocuklarda inhale formoterol tedavisinin kalp hızı değişkenliği ve otonomik sinir sistemi üzerine etkileri
The effects of inhaled formoterol on the autonomic nervous system in children with astma
MEVLÜT CAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BÜLENT ENİS ŞEKEREL
- Astımlı hastalarda sosyo-ekonomik seviye ve atopi arasındaki ilişki
The relationship between socio-economic status and atopy in asthmatic children
SELİN TAŞAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Allerji ve İmmünolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSOY CİVELEK
- Kontrolsüz adolesan astımında öz-etkililik ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları: Bir kıyaslama çalışması
Self-effectiveness and healthy lifestyle behaviors in uncontrolled adolescent asthma: A comparison study
FARIDA HUMBATOVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET ALİ KANIK
- Epizodik hışıltı tanısı ile izlenen çocuklarda astım gelişiminin değerlendirilmesi
Diagnostic evaluation of epi̇sodic wheeze followed by development in children with asthma
MELİS ŞAHMARAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOÇ.DR.FERAH GENEL