Atehtin orientation in color perception
Renk algısında dikkatin yönelimi
- Tez No: 601524
- Danışmanlar: PROF. DR. EMRE ÖZGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Yaşar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Kategorilerin kökenini arayışımızda, renklerin iki durumlu yapısı (algısal ve kategorik), bizlere kategorizasyon ve algının birbiriyle olan etkileşimini inceleme imkanı sunmaktadır. Literatür çalışmaları, insanlarda algının biyolojik ve içten gelen faktörlerle mi yoksa çevresel ve kültürel yollarla mı şekillendiği üzerine genel olarak yoğunlaşmaktadır. Kategorik renk algısı çalışmaları aynı anda hem saf algısal, hem de yukarıdan aşağıya doğru bilişsel etkileşimleri kanıtlayan karışık bulgulara sahiptir. Aynı desen dikkat çalışmaları literatüründe de görülmektedir. Bu amaçla iki literatürdeki bulguları bir araya getirmek adına,“dikkat”, kategorik renk algısının bilişsel süreçlerin irdeleyecisi olarak kullanılmıştır. Aynı zamanda da dikkatin kategorik renk algısı üzerine olan etkilerine bakılmıştır. Kategorik renk algısı ayrımları, katılımcıların dikkatini yönlendirmek için verilen işaretler ile birlikte yaptırılmıştır. Dikkat ve renk algısı literatürünün ön gördüğü lateralizasyon efektlerini kontrol etmek amacıyla, dikkat eşit bir şekilde iki görüş alanına da deneyler boyunca yayılmıştır. Reaksiyon süresi, doğru cevap verme hassasiyeti, ve IES skorları, muhtemel efektleri daha iyi anlayabilmek adına rapor edilmiştir. Sonuçlar, iki ayrı kategorideki renk ayrımlarında aşağıdan-yukarıya işleme, kategori içi renk ayrımlarında ise yukarıdan-aşağıya işleme etkileri görmüştür. Aynı zamanda dikkatin“kategorik kolaylaştırma”ya olan etkileri görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In search of the“origin of the categories”, dual nature of the“colour”gives us the opportunity to research how categorization and perception relates to each other. Debate on the literature emphasis on whether human perception is shapped biologically by innate determinants or by culture and environment. Colour categorical perception literature has contradicting results of showing pure perceptual effects and also top- down modulations. However“colour”shows same pattern in the attention studies as well. Therefore in this study, attention used as an indicator for determining the cognitive aspects (top down / bottom up) of colour categorical perception. And also checked if attention creates a modulation too. For these reasons, colour category discriminations were run by participants, under attentional shifted conditions, exogenously oriented by cues. Therefore lateralization effects both suggested by perception and attention literature, controlled by equal attentional weighting through trials. Reaction time, accuracy and Inverse Efficiency Scores were reported to better indicate the possible effects. Therefore results suggests a bottom-up aspect of cross- category colour discriminations, a top-down modulation requirement for within- category discriminations, and a possible categorical facilitation role of attention.