Toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde kadın neyzenlerin müzik deneyimlerinin incelenmesi
An analysis of the musical experiences of female neyzens within the framework of gender roles
- Tez No: 607549
- Danışmanlar: PROF. DR. BAYRAM AKDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Müzik, Religion, Music
- Anahtar Kelimeler: Dini müzik, ney, kadın neyzen, toplumsal cinsiyet, Religious music, ney, woman neyzen, gender
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Din Musikisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Din, insan gerçekliğinin ayrılmaz bir parçası olarak toplumsal hayatın düzenlenmesinde etkileri olan sosyal bir olgudur. Tüm dinler müziği bünyesinde barındırır. İnanç ve müzik insanlığın ilk döneminden günümüze toplumsal hayatı ve kültürleri birçok açıdan etkiler ve şekillendirir. İslâm dünyasında din ve müzik kavramlarını yan yana getirmek kolay değildir. Türk-İslâm Tasavvufunda önemli bir yer tutan, Mevlâna öğretisinde ve tasavvuf müziğinde simgeleşmiş bir saz olan ney'in mânevi dünya ile beşer dünya arasında bir köprü olduğunu söylemek yersiz olmaz. Mevlâna, erkek veya kadına, önce insan olarak değer vermiştir. Mevlâna'ya göre insanın ruhu, erkeklik ve dişilik vasfından âzâdedir. Klasik Türk Mûsikisi'nde, özellikle tasavvufî mûsikide önemli bir yer tutan ney sazını icra eden neyzenler ve ülkemizdeki ney çalma geleneği incelendiğinde bu gelenek içerisinde kadınların yeteri kadar görünür olmadıkları gözlemlenmiş ve bu alanda çalışma isteği doğmuştur. Görüşme yapılan kadın neyzenlerde; Kültür Bakanlığı veya Türkiye Radyo Televizyon Kurumu bünyesinde kadrolu ya da misafir sanatçı olarak çalışmış veya hala çalışıyor olmaları şartı aranmıştır. Çalışmamıza araştırmanın problemi, amacı, önemi, varsayımlar, kapsam ve sınırlılıklar ardından yöntemi hakkında bilgi verilerek başlanmıştır. Birinci bölümde; ney'in etimolojisi, tarihi, mistik öyküsü, enstrüman olarak özellikleri ve ney'in tasavvuf musikisindeki yeri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde İslam dini ile Tasavvuf öğretisinin kadına ve müziğe bakışı irdelenmiştir. Üçüncü bölümde sırasıyla, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsiyet rolleri ve kalıp yargıları ile müzikal üretimde toplumsal cinsiyet kodlaması hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde ise kadın neyzenlerle yapılan görüşmeler sonucu elde edilen veriler yorumlanmış ve analiz edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Religion is a social issue that has impacts on organization of social life as an inseparable part of the reality of mankind. All religions contains music in their own structure. Belief and music have affected and shaped the social life, and also cultures in many ways since the beginning of humanity. It has not been easy to bring together the concepts of religion and music in the Islamic World. It will not be unreasonable to state that 'the ney', the symbolic instrument of 'Mevlana doctrine' and having an important place in The Turkish- Islamic Sufism, is a bridge between the material and spiritual worlds. First of all, Mevlana gives equal value to man and woman as a 'person' (individual, human). According to Mevlana, the spirit of human is beyond the characteristics of masculinity or femininity. Evaluation of the artists playing the 'ney' as an instrument and research about the traditions of playing the 'ney' in Turkey has showed that the woman ney players have not been reasonably visible in Classical Turkish Music, especially in religious and Sufi music. For the interviewed female ney artists, the necessity of being a member and working currently or having worked as a quest performer in the old organizations of Ministry of Culture or Turkish Radio and Television Corporation has been looked for. The study has been started by informing about the problem of this research, and then its aim and importance, its assumptions and coverings including the limitations of this study, and lastly the methodology of the study. In the first section; the information about the history of ney, its etymology and its mystic story, also the specifications features as an instrument and the role in the Sufi music have been given. In the second part; the perception of 'female identity' and music by Islamic religion, and by the Sufism have been analyzed. In the third section, the knowledge about gender, gender identity roles and gender codification in music production by the conventional judgements have been given respectively. And in the fourth part, the results of the data obtained after the interviews with the female ney artists have been analyzed and commented.
Benzer Tezler
- Sembolik etkileşimci yaklaşım çerçevesinde plâstik sanatlarda kadın sanatçı kimliği
Identity of the women artists in plastic arts with respect to symbolic interaction approach
HASAN SANKIR
- Toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi kadına yönelik şiddet algısı
Perception of domestic violence against women in the context of gender roles
MELİKE PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiSakarya ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİM ATİLA DEMİR
- Halide Nusret Zorlutuna'nın romanlarında toplumsal cinsiyet ve kimlik
In the novels of Halide Nusret Zorlutuna gender and identity
SEVİM BETÜL BALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT GÜR
- Toplumsal cinsiyet perspektifi bağlamında Türkiye kamu sektöründe analık izinlerinin tarihsel gelişimi: Kadın ve çalışma hayatı
Historical development of maternity leave in the context of gender perspective in Turkey's public sector: Women and work life
NİLAY SOYAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiAmme İdaresi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BELMA TOKUROĞLU
- 1990'ların ikinci yarısında feminist kadın dergileri arasındaki görüş farklılıkları
Different perspectives between feminist women magazines in late nineties
DUYGU CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sosyolojiİstanbul Arel ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERYAL DELFİN SAYGILIGİL