Geri Dön

Ayvalıtohma Çayı Havzası aşağı çığırının jeomorfolojisi

Geomorphology of Ayvalitohma Stream Basin lover course

  1. Tez No: 628844
  2. Yazar: COŞKUN KAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ATİLLA KARATAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Coğrafya, Geography
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 169

Özet

Ayvalıtohma Çayı Havzası, Fırat Nehri'nin batı kollarından olan Tohma Çayı'nın bir alt havzasıdır. Darende- Hekimhan (Malatya) Gürün, Kangal (Sivas) arasında kalan çalışma alanı, Doğu Torosların sıradağları ile çevrelenmiştir. Genel olarak bölge Uzunyayla Platosu ile Malatya Havzası arasında kalan ve akarsularla derin bir şekilde yarılmış platolardan oluşmaktadır. Havza'nın batısındaki Köroğlu, doğusundaki Akbabaçalı, güneyindeki Cuma Dağı gibi dağ sıraları ise bu platolar üzerinde yumuşak sırtlar halinde yükselmektedir. Çalışma alanında platolara gömülen Ayvalıtohma Çayı derin ve sarp boğazlar açarak; Uzunyayla, Ayvalı-Kuluncak, Darende-Balaban depresyonlarını birbirine bağlamaktadır. Gürün, Darende, Kuluncak dolaylarında tipik olarak görülen ve karstik temele gömülen bu boğazlar, Ayvalı ve Balaban Ovası'nın oluşumunda önemli bir rol oynamışlardır. Çalışma alanının merkezini oluşturan Ayvalı-Kuluncak Depresyonu Oligosen devrinde gelişmiş dağarası havza özelliği taşımaktadır. Bu dönemde depolanmış ve aşınmaya karşı dayanıklı olmayan çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı gibi çökeller üzerinde, elverişli iklim, topografya, bitki ve toprak örtüsü şartlarının oluşmasıyla, bu alanlar havzada en fazla erozyona uğrayan alanlar olarak ortaya çıkmıştır. Çalışma alanındaki dağlık alanlar, Alp orojenezin Austrik fazı ile kıvrılmış ve deniz seviyesi üstüne yükselmişlerdir. Bu dönemden sonra Üst Kretase'de transgresyon olmasıyla şelf ortam koşulları gelişmiş ve Laramiyen fazı ile dağlar tekrar yükselerek bir daha deniz istilasına uğramamıştır. Miyosen'e kadar aşınarak peneplen haline gelen dağlık sahalar, Orta Miyosen'den itibaren yeni tektonik hareketlere bağlı olarak bölgede faylanmalar gerçekleşmiş ve saha toptan yükselerek tekrardan dağlık alanları oluşturmuştur. Bu dağlık alanlar ile birlikte yükselen Miyosen aşınım satıhları, Kuvaterner başlarında bölgeye yerleşen Ayvalıtohma Çayı tarafından yarılarak bölgedeki platoları oluşturmuştur. Ayrıca Miyosen'deki faylanmalara bağlı olarak Leylek Dağı, Karadağ gibi volkanik dağlar meydana gelmiştir ki bölgenin karstik karakterini yer yer kesintiye uğratmıştır.

Özet (Çeviri)

Ayvalıtohma Stream Basin is a sub-basin of Tohma Stream, which is one of the western branches of the Euphrates River. The study area between Darende-Hekimhan (Malatya) Gürün and Kangal (Sivas) is surrounded by the mountain ranges of the Eastern Taurus Mountains. In general, the region consists of plateaus between Uzunyayla Plateau and Malatya Basin and deeply cleaved by streams. Mountain ranges such as Köroğlu in the west of the basin, Akbabaçalı in the east and Cuma Mountain in the south rise as soft ridges on these plateaus. Ayvalıtohma Stream, which is buried in plateaus in the study area, opens deep and steep gorges; Uzunya and Ayvalı-Kuluncak link Darende-Balaban depressions. These straits, which are typically seen around Gürün, Darende, Kuluncak and embedded on a karstic foundation, played an important role in the formation of Ayvalı and Balaban Plain. Ayvalı-Kuluncak Depression, which constitutes the center of the study area, has the characteristics of developed intermountane basin during the Oligocene period. During this period, with the formation of favorable climate, topography, vegetation and soil cover conditions on deposits such as conglomerate, sandstone, mudstone, which are not abrasion resistant, these areas have emerged as the most erosion areas in the basin. The mountainous areas in the study area are curled by the Austrik phase of Alp orogeny and have risen above sea level. After this period, with the transgression in the Upper Cretaceous, the ambient conditions of shelf developed and the mountains of the Laramian phase rose again and did not undergo a sea invasion. The mountainous areas, which have become peneplen by the Miocene, have been faulted in the region due to the new tectonic movements since the Middle Miocene and the area has risen to the top, forming mountain areas. The Miocene erosion surfaces rising with these mountainous areas formed the plateaus in the region by the Ayvalıtohma Stream, which settled in the region at the beginning of the Quaternary. In addition, depending on the faulting in Miocene, volcanic mountains such as Mount Leylek and Montenegro have occurred, which interrupted the karstic character of the region.

Benzer Tezler

  1. Taban akışı ayrımı için optimizasyon algoritmalarının kullanılması ve trendlerin belirlenmesi

    Using optimization algorithms for base flow separation and determining trends

    RAMAZAN ACAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İnşaat MühendisliğiSüleyman Demirel Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KEMAL SAPLIOĞLU