Kolorektal kanserli bireylerde hastalık algısı ve tanı gecikmesine yol açan bireysel faktörlerin incelenmesi
Investigation of individual factors leading to delay in diagnosis in patients with colorectal cancer and their illness perceptions
- Tez No: 654005
- Danışmanlar: PROF. DR. SULTAN KAV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Onkoloji, Nursing, Oncology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hemşirelik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bu çalışma; kolorektal kanserli hastalarda ilk belirtiler ile tıbbi yardım arama arasında geçen süreyi, gecikmeye neden olan faktörleri ve hastalık algısını belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma Ankara Başkent Üniversitesi Hastanesi'nde tıbbi onkoloji polikliniğine 25 Kasım 2019 ile 15 Mart 2020 tarihleri arasında başvuran ve kolorektal kanser tanısı ile izlenen 114 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri anket formu ve Kısa Hastalık Algısı Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Hastaların ilk kolorektal kanser semptomlarını yaşamalarından sağlık kuruluşuna başvuru arasında geçen sürenin 1 aydan az olması normal, 1 aydan fazla olması gecikme, 1-3 ay arası olması uzun süreli gecikme ve 6 aydan fazla olması ise çok ciddi gecikme olarak değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra ki kare testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon testleri kullanılmıştır. Çalışmaya katılan hastaların kolorektal kansere yönelik şikâyetleri başladıktan sonra sağlık kurumuna başvuru süreleri ortalaması 7,27±11,02 ay (min:1 Max: 62,5 ay) olup, %60,6'sında bir ay üzerinde gecikme ve %31,6'sında ise çok ciddi gecikme saptanmıştır. Hastaların çoğunluğu (%76,3) kolorektal kanser belirti ve bulgularını bilmediğini; %16,7'sı kolorektal kansere yönelik bir tarama testi yaptırdığını ifade etmiştir. Kolorektal kanser tanısı öncesi bireylerin, %89,9'unun belirti ve bulgular yaşadığı; en sık yaşanan belirti ve bulguların; barsak alışkanlığında değişim (%20,3), rektal kanama (%14,1) ve karın ağrısı (%10,3) olduğu belirlenmiştir. Bireylerin sağlık kurumuna başvurusunu etkileyen faktörler değerlendirildiğinde, %60'ı herhangi bir faktör olmadığını, %17'si ise semptomları geçici ya da önemli görmedikleri için başvurmadıklarını belirtmiştir. Gecikme süresi ile eğitim düzeyi ve bağırsak alış kanlığında değişim yakınması arasında anlamlı ilişki saptanmıştır (p
Özet (Çeviri)
The purpose of this study was to determine the time elapsed between the first symptoms and seeking medical help, factors contributing to the delay and disease perception in patients with colorectal cancer. The study was conducted at the medical oncology outpatient clinic of Başkent University Hospital in Ankara between 25 November 2019 and 15 March 2020 and included 114 patients who were diagnosed with colorectal cancer. The data were obtained by using the questionnaire form and the brief illness perception questionnaire. The elapsed time between patients' first symptoms and seeking medical health was classified into ''normal'' when it was less than 1month, ''delay'' when it was between 1 and 3months, ''long-term delay'' when it was more than 3months, and ''very serious delay'' when it was more than 6 months. The mean elapsed time between patients' first symptoms and seeking medical health was 7,27±11,02 month (min:1 max:62,5 month), 60.6% of patients were delayed over a month and there is a serious delay in 31,6% of them. Most of the patients (76.3%) stated that they did not know the signs and symptoms of colorectal cancer and 16.7% stated that they had a screening test. It was determined that 89.9% of patients experienced symptoms and signs before colorectal cancer diagnosis. The most common complaints were changes in bowel habits (20.3%), rectal bleeding (14.1%) and abdominal pain (10.3%). When the factors contributing to the delay were evaluated, 60% of them did not stated any reason, 17% stated perceiving the symptoms as temporary or insignificant. A significant relationship was found between the delay in diagnosis and level of education and the change in bowel habit (p
Benzer Tezler
- Kanser hastalarının sosyal destek algısı ve yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi (İki hastane örneği-Ankara)
Evaluation of perceived social support and quality of life in cancer patients (Example of two hospitals-Ankara)
MUSTAFA SONER YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRGÜL PİYAL
- Sağlık algısı ile kanser taraması farkındalığı arasındaki ilişki
The relationship between health perceptionand cancer screening awareness
SEDA KARAKOYUNLU ŞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN KILIÇ ÖZTÜRK
- Kolorektal kanserli hastaların irisin, rezistin hormonları, beslenme durumu ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi
An evaluation of serum irisin, resistin hormones, nutritional status and body composition in the patients with colorectal cancer
GİZEM ÖZATA UYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN ŞANLIER
- Farklı beden kütle indeksi (BKİ)'nde olan kolorektal kanser tanılı bireylerde diyet antioksidan kapasite ve bazı biyogöstergeler arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between diet antioxidant capacity and some biomarkers in patients with colorectal cancer with different body mass index (BMI)
BÜŞRA ATABİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAMZE AKBULUT
- Kolorektal kanserli hastalarda homosistein düzey değişimlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of homocysteine levels variations in patients with colerectal cancer
BASEM MABRUK M. RAJAB
Doktora
Türkçe
2019
BiyokimyaKastamonu ÜniversitesiGenetik ve Biyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM KIRAN