Yüksek entropili Al-Co-Cr-Fe-Mo-Ni esaslı ötektik alaşımlarının tasarlanması, üretilmesi ve karakterizasyonu
Design, production and characterization of high entropy Al-Co-Cr-Fe-Mo-Ni based eutectic alloys
- Tez No: 662129
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN GAŞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Malzeme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu çalışmada, yüksek sıcaklık uygulamaları için üstün mekanik özelliklere sahip ötektik yüksek entropili alaşımların tasarım, üretim ve karakterizasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Al-Co-Cr-Fe-Mo-Ni, Al-Co-Cr-Fe-Nb-Ni ve Al-Co-Cr-Fe-Ni sistemlerinde, ThermoCalc programı ve TCHEA2 veritabanı kullanılarak sistematik bir tarama gerçekleştirilmiş ve bu sistemlerde bulunan ötektik alaşımların kompozisyonları belirlenmiştir. Belirlenen ötektik alaşımlar içerisinden yapısında sünek YMK ile birlikte sert B2 veya Lave fazlarını barındıran ve aynı zamanda üretim sırasında istenmeyen fazların oluşma ihtimali düşük olan (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82,2Al17,8, (Co10Cr20Fe20Nb10Ni40)92Al8, (Co25Cr15Fe20Ni40)83Al17 ve (Co40Cr15Fe20Ni25)83Al17 alaşımları belirlenerek vakum ark ergitme ve döküm yöntemi ile üretilmişlerdir. Üretilen alaşımların yapı-özellik ilişkilerinin ortaya çıkarılması amacıyla da yapısal ve mekanik karakterizasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Üretilen (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82,2Al17,8, (Co25Cr15Fe20Ni40)83Al17 ve (Co40Cr15Fe20Ni25)83Al17 ötektik alaşımlarının yapısında sadece YMK ve B2 fazlarını, (Co10Cr20Fe20Nb10Ni40)92Al8 alaşımının ise YMK ve Lave fazlarını barındırdığı tespit edilmiştir. Mekanik karakterizasyon çalışmaları sonucu (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82,2Al17,8, (Co10Cr20Fe20Nb10Ni40)92Al8, (Co25Cr15Fe20Ni40)83Al17 ve (Co40Cr15Fe20Ni25)83Al17 ötektik alaşımlarının oda sıcaklığındaki akma mukavemetleri ve süneklikleri sırasıyla; 668 MPa - %32,5; 1179 MPa - %12,9; 606 MPa - >%60 ve 554 MPa - %42,1 olarak tespit edilmiştir. Mekanik özelliklerin iyileştirilmesi amacıyla; (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82,2Al17,8 alaşımında katılaşma hızının, ısıl işlemin, deformasyonun ve B elementi ile mikroalaşımlamanın etkisi, (Co25Cr15Fe20Ni40)83Al17 alaşımında Mo ve V elementleri ile alaşımlamanın etkisi araştırılmıştır. En yüksek mukavemet artışı, (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82,2Al17,8 alaşımında 300 ppm B ilavesi ile elde edilmiştir. (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82,2Al17,8+300 ppm alaşımında akma mukavemeti ve süneklik değerleri, sırasıyla 902 MPa - %31,0 olarak tespit edilmiştir. Yüksek sıcaklıklarda mekanik özelliklerin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen yüksek sıcaklık basma deneyleri sonucunda (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82,2Al17,8+300 ppm alaşımının 750 °C'ye kadar mekanik özelliklerini koruduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, design, production and characterization studies of eutectic high entropy alloys with superior mechanical properties for high temperature applications were carried out. A systematic search was performed on Al-Co-Cr-Fe-Mo-Ni, Al-Co-Cr-Fe-Nb-Ni and Al-Co-Cr-Fe-Ni systems using the ThermoCalc program and the TCHEA2 database, and the compositions of eutectic alloys in these systems were determined. Among the determined eutectic alloys; (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82.2Al17.8, (Co10Cr20Fe20Nb10Ni40)92Al8, (Co25Cr15Fe20Ni40)83Al17 and (Co40Cr15Fe20Ni25)83Al17 compositions, which contain ductile FCC and hard B2 or Lave phases and at the same time have low probability of occurrence of undesirable phases during production, were selected and produced by vacuum arc melting and casting method. Structural and mechanical characterization studies were carried out in order to reveal the structure-property relationships of the produced alloys. It was determined that the produced (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82.2Al17.8, (Co25Cr15Fe20Ni40)83Al17 and (Co40Cr15Fe20Ni25)83Al17 eutectic alloys contain only FCC and B2 phases, while the (Co10Cr20Fe20Nb10Ni40)92Al8 alloy contains FCC and Lave phases. As a result of the mechanical characterization studies room temperature yield strength and ductility of Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82.2Al17.8, (Co10Cr20Fe20Nb10Ni40)92Al8, (Co25Cr15Fe20Ni40)83Al17 and (Co40Cr15Fe20Ni25)83Al17 eutectic alloys were determined as 668 MPa - 32.5%; 1179 MPa - 12.9%; 606 MPa -> 60% and 554 MPa - 42.1% respectively. In order to improve the mechanical properties; the effect of solidification rate, heat treatment, deformation and microalloying with element B in alloy (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82.2Al17.8, and the effect of alloying with Mo and V elements in alloy (Co25Cr15Fe20Ni40)83Al17 were investigated. The maximum strength increase was obtained with the addition of 300 ppm B in (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82.2Al17.8 eutectic alloy. The yield strength and ductility values for the (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82.2Al17.8 + 300ppm B alloy were determined as 902 MPa - 31.0%, respectively. As a result of the high temperature compression tests performed to determine the high temperature mechanical properties, it has been determined that the mechanical properties of the alloy (Co40Cr10Fe5Mo5Ni40)82.2Al17.8 + 300ppm B were not affected up to 750 ° C.
Benzer Tezler
- Synthesis and development of refractory high entropy alloys
Refrakter yüksek entropili alaşımların sentezi ve geliştirilmesi
AYBERK AYRENK
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Metalurji MühendisliğiÇankaya ÜniversitesiMikro ve Nanoteknoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY KALAY
- Eşmolar CoCrFeNi yüksek entropili alaşımına ilave edilen %2-3 Al-Ti-Mo elementlerinin mekanik ve metalografik etkilerinin incelenmesi
Investigation of the mechanical and metallographic effects of Al-Ti-Mo elements added to equimolar CoCrFeNi high entropy alloy
İLHAN DİLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Makine MühendisliğiMunzur ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAHYA TAŞGIN
- Fe tabanlı alaşımlarda manyetokalorik etki
Magnetocaloric effect on iron-based alloys
NECATİ ERHAN CENGİZ
Doktora
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİnönü ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK ATALAY
- Kendiliğinden ilerleyen yüksek sıcaklık sentezi ile üretilen AlCoxCrFeNi yüksek entropili alaşım sistemindeki kobalt oranın değişiminin incelenmesi
Examination of reducing cobalt ratio in AlCoxCrFeNi high entropy alloy system manufactured by self-propagating high temperature synthesis method
MELİH YETİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEVAT BORA DERİN
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜL İPEK SELİMOĞLU
- Yüksek entropili AlCoCrFeNi alaşımının üretilmesi ve termokimyasal yöntem ile borlanması
Production of AlCoCrFeNi high entropy alloy and boriding with thermochemical method
EVRİM BURKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Metalurji MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiMalzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL GENÇER