Zeytinyağı piyasasında Türkiye'nin rekabet gücü: Seçilmiş ülkelerle karşılaştırmalı ampirik bir analiz
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 667848
- Danışmanlar: PROF. DR. M. HANİFİ ASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Küresel zeytinyağı piyasasında zeytinyağı üretiminin neredeyse tamamını gerçekleştiren Akdeniz ülkeleri, zeytinyağı tüketiminde de lider konumundadırlar. Bu araştırmanın amacı Türkiye'de zeytinyağı piyasasındaki sorunların belirlenmesi ile küresel zeytinyağı piyasalarında Türkiye'nin rekabet gücünü artıracak ve dolayısıyla zeytinyağı piyasasında payını artıracak uygun politikaların ve önerilerin belirlenmesidir. 2008 – 2020 yılları arasındaki veriler kullanılarak; İspanya, İtalya, Yunanistan ve Türkiye'nin zeytinyağı üretim, tüketim ve ihracat miktarlarının analizi yapılan bu araştırmada, yine bu ülkelerin rekabet gücünün Açıklanmış Karşılaştırmalı Avantaj (Revesled Comparative Advantage, RCA) yöntemi ile kıyaslaması yapılmıştır. Türkiye'nin bölgede önemli bir zeytinyağı üreticisi ülke olduğu ve potansiyel rekabet gücünü artırabilecek bir konumda olduğu savunulan bu araştırmada, Türkiye'nin mevcut durumda, küresel zeytinyağı piyasasında rekabet gücü bakımından 3. sırada olduğu görülmüştür. 2019 yılında açıklanan Küresel Rekabet Edebilirlik Endeksine (Global Competitiveness Index, GCI) göre 61. sırada olan Türkiye'nin, küresel zeytinyağı sektöründe 3. sırada olması önemli bir durumdur. Sektör bazlı kıyaslama modeli ile Türkiye'nin zeytinyağı sektöründeki rekabet gücü belirlenen araştırmada, Türkiye'nin İspanya ve İtalya ülkelerinde olduğu gibi gelişmiş tarım ve ticaret politikaları ve kooperatifleşme sayesinde zeytinyağı sektöründe daha da başarılı olabilecek potansiyele sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, zeytinyağı sektöründe İspanya ve İtalya ülkelerinin rekabet gücüne oldukça yakın bir rekabet gücüne sahip olduğu olduğu sonucuyla birlikte Türkiye'nin Yunanistan'dan daha fazla rekabet gücünün bulunduğu da anlaşılmıştır. Araştırmanın sonunda İspanya, İtalya, Yunanistan ve Türkiye'nin küresel zeytinyağı sektöründeki RCA değerlerini etkileyebilecek faktörlerin Türkiye'nin RCA endeksini artıracak yönde etkisini inceleyen bir panel veri analizi yapılmıştır. Bu analiz sonucunda, reel efektif döviz kurunun, tarımsal toplam faktör verimliliğinin, tarımsal üretici desteğinin, piyasa gücünün, AR-GE harcamalarının ve finansal gelişimin RCA endeksine etki ettiği görülmüştür. Küresel zeytinyağı piyasasında rekabet gücünü artırmak için Türkiye'nin tarımsal toplam faktör verimliliğini artıracak politikalar geliştirmesi, finansal gelişimi artıracak politikalara devam etmesi, tarımsal devlet desteklerini etkinleştirmesi, piyasa gücünü artıracak markaşlaşma ve tanıtım faaliyetlerini artırması ve son olarak tarımsal ar-ge harcamalarını yoğunlaştırması gerektiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Mediteranean countries produce nealy the whole amount of production of olive oil in global markets. Same countries also consume nearly the whole amount of olive oil that they have produced. In this research, olive oil production, consumption and exportation of Spain, Italy, Greece and Turkey are analized by using Revealed Comparative Advantage – RCA model in order to compare their competitiveness in global olive oil market. It is supported that Turkey is one of the important actor in global olive oil market in terms of competitive powerness, and Turkey has potential to increase its power since ranked as 3. country of having comparative advantage on olive oil sector. According to Global Competitiveness Index, which describes countries' competiteveness level by using all factors that affects competitiveness in general, Turkey has been ranked as 61. country in 2019. However, in our analysis, Turkey is ranked as 3. country in global olive oil sector. This mean that Turkey is an important country in olive oil sector even though its general GCI index is way lower than what it is in olive oil sector. When using sector based models to describe Turkey's potention competitiveness, Turkey is able to increase its power by developing new agricultural policy and creating sustainable cooperations as olive oil leader countries Spain and Italy. According to our results, Turkey has lower competitive advantage over Spain and Italy, but has higher competitive advantage over Greece. In addition, an ampirical analysis was used in order to analize the impacts of several factors that would have impact on RCA indexes of Turkey, Spain, Greece and Italy. A dependant variable is selected as RCA index values that will be calculated in this research. Independent variables are export prices as production costs, GDP per capita, olive oil productions, reel effective exchange rates, total factor productivity, agricultural support expenditures, market power, quality of olive oil and research and development expenditures of countries. Ampirical results are created to analize Turkish olive oil export performance due to these factors. Main idea is to increase Turkish olive oil export which would also increase the RCA value of Turkey. As RCA index of Turkey increases, Turkish olive oil competitiveness in global market will alse be increased. According to the analysis, Turkey is one of the main important country in olive oil sector; and, it has necessary potantial the increase its power by developing agricultural policies, international business regualtions and empowering farmers in to great cooperations such as Spain and Italy.
Benzer Tezler
- Türkiye'de zeytin ve zeytinyağının ekonometrik analizi
An econometric analysis of olive and olive oil in Turkey
HAKAN URUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN UNAKITAN
- Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve üretici memnuniyetinin belirlenmesi: Aydın ili örneği
Assessment of the activities of Tariş Olive and Olive Oil Agricultural Sales Cooperatives and determination of producer satisfaction: The case of Aydin province
ÖNDER KENDİRLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
EkonomiAdnan Menderes ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RENAN TUNALIOĞLU
- Bölgesel kalkınma açısından turizm kümelenmesi: Burhaniye zeytinyağı turizmi kümelenme örneği
Tourism cluster in terms of regional development: The case of Burhaniye olive oil tourism cluster
BAHAR YILDIRIM TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TurizmBalıkesir ÜniversitesiKonaklama İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET OĞUZHAN İLBAN
- Avrupa Birliği'ndeki önemli zeytinyağı ihracatçıları ve Türkiye
Turkey and the main olive oil exporters in European Union
DEMET BAKIRLIOĞLU
- Zeytin üreticisi ülkelerde zeytin ihracatının etkinlik analizi: Türkiye örneği
The efficiency of olive export in the olive producer countries: The case of Turkey
MESTAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEkonomi Finans Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KIYMET YAVUZASLAN