Nikoğos Ağa'nın TRT repertuvarında yer alan hicâzkâr ve hüseynî makamındaki eserlerinin beste ve güfte analizi
Composition and lyrics analysis of Nikoğos Ağa's works in hicazkâr and hüseynî makam in TRT repertoire
- Tez No: 669036
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR SADIK KARATAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Nikoğos Ağa, şarkı, güfte, hicâzkâr, hüseynî, Nikoğos Ağa, song, lyrics, hicâzkâr, hüseynî
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Bu çalışmada XIX. yüzyıl bestekârlarından Nikoğos Ağa'ya ait TRT repertuvarında yer alan Hicâzkâr ve Hüseynî makamındaki eserler beste ve güfte açısından incelemeye alınmıştır. Araştırmadaki amaç, söz konusu sanatçının eserleri üzerinden bestecilik anlayışının incelenmesi, güftelerindeki veznin belirlenmesi ve günümüz Türkçesi'nde kullanılmayan kelimelerin anlamlarının ortaya koyulmasıdır. Çalışma, söz konusu bestekârın meşk zincirinin önemli bir halkası olması ve XIX. yüzyılda meşk ettiği eserlerin büyük bir çoğunluğunun notaya alınmış olmasından dolayı dönemle ilgili daha net bilgi sağlamamız açısından önem arz etmektedir. Bestekâra ait elli yedi adet ve tümü şarkı formunda eserler TRT repertuvarında mevcut olup, çalışmada Hicâzkâr ve Hüseynî makamındaki eserler incelemeye tâbi tutulmuştur. Bu iki makamın çalışmada tercih edilmesinde söz konusu makamların birbirleri arasındaki nazarî faklılıkların ortaya koyulması da bir etken durumundadır. Hüseynî ve Hicâzkâr makamındaki on üç eserin ölçüleri numaralandırılarak beste, güfte ve makam bazında incelenmiştir. Çalışma sırasında ismi olup notası olmayan Hüseynî makamındaki 'Meh Cemâlin Görmek İçin Ağlarım', 'Döker Kâküllerin Sünbül' ve 'Seyr Ederken Sebz-i Sahn-ı Gülşenî' adlı üç eser ile Hicâzkâr makamındaki 'İftiharımdır Bilir Rabb-i Ganî' adlı eserin notasına ulaşılamamıştır. İnceleme bilimsel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Çalışma sonucunda sanatçının eserlerinde hem güfte hem beste açısından yaşadığı dönemin şarkı üslubunu koruduğu ve geliştirdiği saptanmıştır. Dönemin diğer sanatçıları gibi Nikoğos Ağa'nın da kendi tavrının varlığı da belirlenmiştir. Yaşadığı dönemle arasındaki en büyük farkın eserlerinde lirik bir havanın varlığı olduğu sonucuna varılmıştır. Güfte konularının aşk ve ayrılığın yanı sıra, çocuk sevgisi ve doğayı da içerdiği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the works of Hicâzkâr and Hüseynî, which belong to Nikoğos Ağa, one of the 19th century composers, were examined in terms of composition and lyrics in the TRT repertoire. The aim of this research is to examine the composition of this artist with his works and to determine the meter in the lyrics and reveal the meanings of words that are not used in today's Turkish language. This study is important that the composer is an important link of the exercise chain. It is important for us to obtain clearer information about the period because most of the works of this composer practiced in the 19th century were noted. Fifty-seven pieces of the composer, all in song form, are available in the TRT repertoire, and the works in the maqam Hicâzkâr and Hüseynî were examined. The reason why these two makams are preferred in the study is that these maqams are also a factor in revealing the differences between each other. The measurements of thirteen works in Hüseynî and Hicazkâr maqams are numbered and examined on the basis of composition, lyrics and maqam. In the study, three works, with a name but not noted, named ' Meh Cemâlin Görmek İçin Ağlarım ', 'Döker Kâküllerin Sünbül' and 'Seyr Ederken Sebz-i Sahn-ı Gülşenî' in Hüseynî and the note of the piece named 'İftiharımdır Bilir Rabb-i Ganî' in Hicâzkâr maqam was not available. The analysis was carried out using the scanning method, which is one of the scientific research methods. As a result of the study, it was determined that the artist preserved and developed the song style of the period he lived in terms of both lyrics and composition. Like the other artists of the period, Nikoğos Ağa's own attitude was also determined. It was concluded that the most relevant difference between the period he lived and his works was his lyrical presence. It has been determined that the topics of lyrics include love and separation, as well as love of children and nature.
Benzer Tezler
- Nevzad-ı Musıki'de bulunan ilk beş makamın metin çalışması
Başlık çevirisi yok
LÜTFİYE ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Sanat Dalı
PROF. DR. NEVZAD ATLIĞ
- Ermeni asıllı bestekar ve icracılarımızın hayatları, musikimizdeki yeri ve etkileri
Başlık çevirisi yok
SERHAT SONGUR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SERDAR ÖZTÜRK
- Hacı Arif Bey'in şarkı formu açısından musikimizdeki yeri
The Place of Hacı Arif Bey in our music from viewpoing of song-form
NERMİN ÜNSAL