Mustafa el-Galâyînî'nin hayatı, eserleri, edebi ve ilmi görüşleri
Mustafa al-Ghalayini's life, his works and his literary and scholary views
- Tez No: 671279
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Mustafa el-Galâyînî, Islah, Eğitim ve Öğretim, Sarf, Nahiv, Arabic Language, Muṣṭafá al-Ghalāyīnī, Reform, Learning and Teaching, Arabic Morphology and Arabic grammar
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Bu çalışma, ülkemizde hakkında yeterli çalışma bulunmayan, Arapça öğretim sahasında önemli kitapları bulunan Mustafa el-Galâyînî'nin hayatını, eserlerini, toplumsal ve ilmi görüşlerini, öğretime bakışını, sarf ve nahivdeki metodunu incelemeyi hedeflemektedir. Mustafa el-Galâyînî, Osmanlının son döneminde yaşamış bilimle uğraşan mücadele insanlarından birisidir. Toplumda gördüğü yanlışlıkların düzeltilmesi için yoğun çaba sarfetmiştir. Galâyînî bir yazar, bir mücadele adamı, bir sosyal ıslahçı, siyasetçi, hukukçu, dilbilimci ve hatip olmasıyla beraber aynı zamanda samimî ve cesaretli bir mücadele adamı olmuş, hayatı sürekli hareket ve mücadele içinde geçmiş, onun bütün eserleri ıslahçı karakterini ve ruhî yapısını ortaya koymuştur. Şair olarak hislerini ve fikirlerini tüm sıcaklığıyla dile getirerek insanların kalbindeki hislere tercüman olmuştur. Kendi zamanında yaşayan şairlerden gazel, nesîb, medh ve hicvi terk etmelerini isteyerek hamaset ve övgü konulu şiirler yazmaya çağırmıştır. Şiirlerinde kelimeleri ustaca kullanmış, maksadını açıkça ifade etmiştir. Şiirlerinde siyaset, iktisat, toplum ve tarihi konu edinmiştir. Galâyînî tüm bu görüşlerini ifade ederken açık, herkes tarafından anlaşılır, akıcı ve secili bir dil kullanmıştır. Görüşlerini ayet, hadis, Arap atasözleri, islam âlimleri ve batılı bilginlerin sözlerini delil getirerek anlatmış, konularla alakalı kendi şiirlerini de zikretmiştir. Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Ordusu'nda görev yapmış, Türk Arap kardeşliği için çalışmıştır. Osmanlı sonrası Arap bağımsızlık hareketine katılmış, Arapların birliği için uğraşmıştır. Yeni kurulan Arap devletlerine destek vermiş, görevler almıştır. Sömürge devletleri tarafından tutuklanmış, hapiste tutulmuş ve sürgün edilmiştir. Arap diline önem verilmesine çağırmış, öğrenimi ve öğretimi için teklif ve öneriler sunmuştur. Bu önerilerini kendisi de hayata geçirmiş, sarf ve nahiv konularını tümevarım metoduyla ele almış ve bu metodu tavsiye etmiştir. Nahvin karmaşık meselelerine girmemiş, konuları öğrencilerin kolay anlayacağı şekilde anlatmıştır. Genelde Basra Ekolü'nün görüşlerine uymakla birlikte bazen Kûfe Ekolü'nün fikirlerine de katılarak eklektik bir yöntem izlemiştir. Çalışmamız üç bölüm olarak hedeflenmiştir. Birinci bölümde; Mustafa el-Galâyînî'nin hayatı hakkında geniş bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Bunun için biyografik eserler, ansiklopediler, hakkında yazılan kitaplar, dergiler incelenmiş, peşine eserleri hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde ise; toplumsal konulardaki eserleri ve hakkında yazılan makaleler incelenmiş siyasi, iktisadi, toplumsal, fikirleri belirtilmiştir. Üçüncü bölümde de; sarf ve nahivle ilgili âlimlerin ihtilaf ettiği konular ele alınmış, klasik dilcilerin görüşleri nahvin temel kaynakları esas alınarak incelenmiştir. Sonra çağdaş dilcilerin görüşleri belirtilmiş, Galâyînî'nin görüşü verilerek nahiv ekollerinden hangisinin fikrini tercih ettiği ifade edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine Muṣṭafá al-Ghalāyīnī's life, his works, his social and scholarly views, his perspective on teaching and his method in Arabic Morphology (ilm al-sarf) and Arabic grammar (ilm al-nahw), about whom there are not enough studies in our country and who has valuable books in Arabic teaching. Muṣṭafá al-Ghalāyīnī is one of those who lived in the last period of the Ottoman Empire and engaged in science. He made great effort to put right the mistakes that he saw in the society. al-Ghalāyīnī was an author, a challenging, a politician, a legist, a linguist and a preacher. He was also a sincere and courageous man in his struggle and he led a active life. His works reflect his reformative personality and mental structure. As a poet, al-Ghalāyīnī freeheartedly articulated his feelings and ideas and became a reflective of what people had in their hearts. He asked his contemporary poets to quit ghazal, praise and satire in their poems and to write about courage. He skilfully used words in his poems and enunciated his intention clearly. al-Ghalāyīnī treated politic, economy, society and history in his poems. He used a clear, discernible, fluent and assosant language when expressed his ideas. He mentioned his ideas referring to verses of Qurān, sayings of the Prophet (pbuh), poems, Arabic proverbs, statements of Islamic and Western scholars and his poems. al-Ghalāyīnī served in the Ottoman army during the first world war and strived for Turk-Arab brotherhood. After the Ottoman Empire, he joined the movements for the freedoom of Arabs and made effort for the unity of them. al-Ghalāyīnī supported the newly established Arab states and took duties in them. He was arrested by the colonial states, imprisoned and exiled. al-Ghalāyīnī called on people to pay attention to Arabic language and offered suggestions for its learning and teaching. He himself actualized his suggestions and tackled Arabic Morphology (ilm al-sarf) and Arabic grammar (ilm al-nahw) with inductive approach and recommended this approach. al-Ghalāyīnī did not get into the complicated issues of Arabic grammar (ilm al-nahw) and explained them in a way that students can easily understand. He generally preferred the views of Basra school, but sometimes shared the views of Kufan school. Our study consists of three parts. The first part deals with al-Ghalāyīnī's life in detail. For that, biographical works, encyclopedias, books about him and magazines were examined and later on his works were mentioned. In the second part, his books on social issues and the article about him were studied and his political, financial and social opinions were specified. The last part tackled the disputes of scholars on Arabic Morphology (ilm al-sarf) and Arabic grammar (ilm al-nahw) and analyzed the opinions of classical linguists based on the main sources of Arabic grammar (ilm al-nahw). After that, the opinions of contemporary linguists were mentioned and al-Ghalāyīnī's preferences for schools of Arabic grammar (ilm al-nahw) were specified.
Benzer Tezler
- Mustafa el-Ğalâyînî ve Câmi'u'd-Durûsi'l-'Arabiyye adlı eserinde istişhâd yöntemi
Testimony method in Mustafa al-Galâyini and his work called Câmi'u'd-Durûsi'l-'Arabiyya
MEHMET EMİN KURNAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimŞırnak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİN CENGİZ
- Mustafa El-Galâyînî'nin Câmiu'd-Durûsi'l-Arabiyye isimli eserinde istişhâd yöntemi ve şâhid beyitlerin incelenmesi
The istishad method and analysis of witness couplets in Mustafa Al-Galâyînî's Câmiu'd-Durûsi'l-Arabiyye
FIRAT ÇELEDİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinKafkas ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR FATİH AKBAŞ
- Mustafa el-Galâyînî ve ed-Durûsu'l- 'Arabiyye li'l-Medârisi'l-İbtidâiyye adlı eserinin öğretim ilkeleri açısından tahlili
Mustafa al-Galayini and evaluation of his works named al-Durusu al-Arabiyya li al-Madaris al-Ibtidaiyya in terms of teaching principles
MUSTAFA KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP KIZILKAYA
- Arapça ve İngilizcedeki edilgen yapıların karşıtsal çözümlemesi
Contrastive analysis of passive voices in Arabic and English
AHMET ERKAM SELVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ACAR
- Mustafâ el-Bekrî'nin ibn Meşîş salavâtı şerhleri üzerine bir inceleme
A study on Mustafa al-Bakri and his commentaries of the salat al-Mashishiyya
MERVE TEZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. MUHAMMET NEDİM TAN