Elazığ - Bingöl karayolu çevresindeki toprak ve sedimanların ağır metal kirliliği
Heavy metal pollution of soil and sediments around Elazığ - Bingöl highway
- Tez No: 672694
- Danışmanlar: PROF. DR. DİCLE BAL AKKOCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maden Yatakları ve Jeokimya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Bu çalışmada Elazığ ile Bingöl arasındaki karayolu civarından alınan sediman ve toprak örneklerinin ağır metallerinin litojenik, antropojenik olup olmadığı, elementlerin çevre kayaçlarla ilişkileri oldukları belirlenmiştir. İnceleme kapsamında optik mikroskop, X-Isınları difraksiyonu (XRD) tüm kayaç fraksiyonu, electron mikroskop incelemeler (SEM) , jeokimyasal analiz (ICP-MS) çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmada aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır. İnceleme alanında birimler yaşlıdan gence doğru; Üst Jura-Alt Kretase yaşlı Guleman Ofiyolitleri, Senoniyen Elazığ Magmatitleri, Maastrihtiyen-Alt Eosen yaşlı Hazar Grubu, Orta Eosen yaşlı Maden Karmaşığı Pliyo-Kuvaterner Palu Formasyonu, Kuvaterner alüvyonlar yer almaktadır. Örneklerdeki ana mineraller killer (simektit, klorit ve illit), feldispat, kuvars, kalsit ve dolomittir. Al, Mg, Fe, Ti, V, Ga, Sc arasında pozitif korelasyon, Mg - Ca - Sc pozitif korelasyonu Fe - V- Ga pozitif korelasyonu, Ti - V - Sc pozitif korelasyonu, V - Ga - Sc pozitif korelasyonu, Ga - Sc pozitif korelasyonu, Na ile Mg, Ca, Sc arasında negatif korelasyon, Mg ile P - La negatif korelasyonu, Ca ile La negatif korelasyonu, Ti ile Th-La-Ba negatif korelasyonu Mg ve Ca pozitif korelasyonu bazik kaynağı, CaSr-Ba pozitif korelasyonu karbonat kaynağını göstermektedir. Bu alınan örneklerin La/Sc, Th/Sc, La/ Co oranları çevre kayaçlara uyum sağlamaktadır. Ortalama değerler esas alındığında elementlerin bulunma sırası Mn> Pb > Cr> Ni > Zn >Cu >Co>As>Fe> Mo' dir. Cu, Th, Ba varyasyon katsayısı 55 den düşük, V, Ti, Sc 45 den düşük, P, Al, Co, Mn, Fe, 35 den düşüktür. Mo, Ni, Zn, Cd 70 den düşüktür. As, Cr, Pb, 70 den büyüktür. EF katsayıları da buna paraleldir. EF değerlerine göre ağır metallerden Cu ve Co bakımından genellikle kirlilik olmamıştır. Mo, Ni, Zn, Cd bakımından düşük kirlilik söz konusudur. Pb, Cr belirgin oranda kirlilik sunmaktadır. Ni, Cu, Mn, Fe, Zn, Mo, Cd basıklık ve çarpıklığın düşük olması bunların normale daha yakın dağıldığını göstermektedir. Kirlilik olmamış ya da az oranda olmuştur. Pb ve Cr bakımından bu katsayıların yüksek olması bunlarda önemli kirlilik değerini yansıtır. Co, Cu, Mn litojenik kökenlidir. Hafif düzeyde trafikten kaynaklı Pb zenginleşmesi olası iken Pb zenginleşmesi Zn ve Cd gibi Elazığ Magmatitleri'ne bağlı Pb-Zn zenginleşmelerinden kaynaklanmıştır. As gübrede kullanılmakta olup, tarım kökenli olabilir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was determined the heavy metals of the sediment and soil samples taken from the roadside between Elazığ and Bingöl are whether lithogenic and anthropogenic and is these elements are in relation to the host rocks. Within the scope of the investigation, optical microscope, X-Ray diffraction (XRD) of whole rock fraction, electron microscopy (SEM), geochemical analysis (ICP-MS) studies were carried out. The following results were obtained in this study. In the study area, units from old to young; Upper Jurassic-Lower Cretaceous Guleman Ophiolites, Senonian Elazığ Magmatites, Maastrichtian-Lower Eocene Hazar Group, Middle Eocene Maden Complex, Plio-Quaternary Palu Formation, Quaternary alluviums. The main minerals in the samples are clays (smectite, chlorite and illite), feldspar, quartz, calcite and dolomite. Positive correlation between Al- Mg, Fe, Ti, V, Ga, Sc; between Mg - Ca – Sc; between Fe - V – Ga; between Ti - V – Sc; between V - Ga – Sc; between Ga - Sc, negative correlation between Na - Mg, Ca, Sc, between Mg - P - La, Ca - La, between Ti and Th-La-Ba, between Mg - Ca show basic source, The positive correlation of Ca-Sr -Ba indicates the carbonate source. La / Sc, Th / Sc, La / Co ratios are compatible with the host rocks. Based on average values, the order of finding the elements is Mn> Pb> Cr> Ni> Zn> Cu> Co> As> Fe> Mo. Cu, Th, Ba variation coefficient is less than 55, V, Ti, Sc are lower than 45, P, Al, Co, Mn, Fe are lower than 35. Mo, Ni, Zn, Cd is lower than 70. As, Cr, Pb is greater than 70. EF coefficients are also parallel to this. According to EF values, there is generally no contamination from heavy metals in terms of Cu and Co. There is low pollution in terms of Mo, Ni, Zn, Cd. Pb, Cr present significant impurity. The low kurtosis and skewness of Ni, Cu, Mn, Fe, Zn, Mo, Cd show that they are distributed closer to normal. There was little or no pollution. The fact that these coefficients are high in terms of Pb and Cr reflects the important impurity value in them. Co, Cu, Mn are of lithogenic origin. While Pb enrichment is possible due to traffic, Pb enrichment has been caused by Pb-Zn mineralization related to Elazig Magmatites such as Zn and Cd. As is used in fertilizers, it may be of agricultural origin.
Benzer Tezler
- Yolçatı köyü (bingöl) çevresinde yüzeyleyen volkanik kayaçların petrografik ve jeokimyasal özellikleri ve beton agregası olarak kullanılabilirliği
The petrographic and geochemical features of the volcanic rocks that outcropping in the yolçati village around and usability as a concrete aggregate
TUĞÇE BAYKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVCAN KÜRÜM
- Çelemelik Dağı (Elazığ) ve çevresindeki magmatitlerin petrografik incelenmesi
The petrographical features of Çelemelik Mounth (Elazığ) and vicinity the magmatic rocks
SELÇUK ÖZGEN
- Elazığ ili Karakoçan ilçesi Başyurt bölgesi bazı köy topraklarının detaylı toprak etüdü ve sınıflandırılması
Production of nickel based superalloy materials by powder injection molding method and their characterization
MUHİTTİN MOLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatBingöl ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR SÜRÜCÜ
- Malatya-Elazığ-Bingöl devlet karayolunun çevresel etkisinin araştırılması
Başlık çevirisi yok
AYTUNA SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Çevre MühendisliğiFırat ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜCAATTİN KIRIMHAN