Şer'iyye sicillerine göre Mardinli kadınların hukuki ve sosyo-ekonomik durumu (1841-1894)
Legal and socio-economic situation of Mardin women according to Sharia registries (M. 1841-1894)
- Tez No: 676952
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VEYSEL GÜRHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Mardin, ġer‟iyye Sicilleri, Kadın, XIX. Yüzyıl, Mardin, Shari‟a Registers, Woman, 19th century
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Bu çalıĢmada Devlet ArĢivleri BaĢkanlığı Osmanlı ArĢivi (BOA)‟nde MeĢihat ġer‟iyye Sicili Defterleri (MġH.SSC.d) fonunda bulunan 6864, 6920, 6916, 6913, 6874 numaralı XIX. yüzyıla ait Mardin Ģer‟iyye sicillerikaynak olarak kullanılmak suretiyle XIX. yüzyılda Mardin kadınının sosyal ve ekonomik hayat içerisindeki genel profilini çizmeyiamaçlamıĢtır. Kadınların aile içindeki rolleri, sosyal, ekonomik ve hukuk alanlarındaki hakları ve bunları ne oranda kullanabildikleri değerlendirilmiĢ, bu bağlamda kadınlar; aile, evlilik, niĢan, nikah, mehir, çok eĢlilik, boĢanma, nafaka, miras, vesayet baĢlıkları ile incelenmiĢtir. Mardin kadınının sosyal ve ekonomik yönü ise; mülk alım-satımı, mülk anlaĢmazlığı, alacak-verecek, vakıf, vekâlet, Ģahitlik, katl-yaralama, zina-tecavüz, gasp gibi baĢlıklarda değerlendirmeye tabi tutulmuĢtur. Bu aĢamada Mardin‟de Müslüman ve gayrimüslim kadınlar arası komĢuluk iliĢkileri ve gayrimüslim kadınların ihtida etmesi hususu üzerinde de durulmuĢtur. Sonuç olarak; Ģer‟î mahkeme kayıtları, kadınların birbirinden farklı konularda mahkemeye baĢvurup davalı veya davacı statüsünde irade beyanında bulunduklarını göstermiĢtir. XIX. yüzyıl Mardin kadını; din ve devletin kendisine tanıdığı haklarınfarkındadır ve bu hakları ihtiyaç duyduğunda ya da bir problem ile karĢılaĢtığındakullanmaktan geri durmamıĢtır. Kadınlar bazı durumlarda resmî iĢ ve iĢlemlerini bizzat kendi iradeleriyle temsil ederek bazı durumlarda ise vekil tayin ederek halletmiĢlerdir. Kadınlarla ilgili bilgi edinmeye çalıĢtığımız Mardin ġer‟iyyeSicilleri; XIX. yüzyıl Mardin Ģehrinin sosyal, ekonomik, hukuki yönleri ile birlikte diğer Ģehirlerde yaĢayan Osmanlı kadınlarına dair de bir izlenim oluĢturmuĢtur.
Özet (Çeviri)
In this study, by using Mardin Shari‟a Registers numbered 6864, 6920, 6916, 6913, and 6874 as the main source, it is aimed to draw the general profile of Mardin women in the social and economic life of the 19th century. The roles of women in the family, their rights in social, economic and legal fields and to what extent they can use them are evaluated. In this context women are examined under the titles like family, marriage, engagement, wedding, bride wealth, polygamy, divorce, alimony, heritage and tutelage. And the social and economic sides of women in Mardin is evaluated with the titles like buying-selling property, property dispute, credit-debit, endowment, proxy, witnessing, killing-wounding, adultery-rape and extortion. At this stage, the neighborhood relations between Muslim and non-Muslim women in Mardin and the conversion of non-Muslim women are also emphasized. As a result; shari'hi court records show that women applied to the court on different issues and made a declaration of will with the status of defendant or plaintiff. 19th century Mardin woman was aware of the rights that religion and the state gave her and she did not hesitate to use these rights when needed or faced with a problem. In some cases, women took care of their official business andtransactions by representing them of their own free will, and in other cases, by appointing a representative. Mardin Shari‟a Registers from which we try to get information about women; together with the social, economic and legal aspects of the city of Mardin in 19th century, created an impression on the Ottoman women living in other cities as well.
Benzer Tezler
- Şer'iyye Sicillerine göre XIX. yüzyılın ikinci yarısında Rize'de aile hayatı
According to the religious court records family life in Rize in the second half of the XIX. century
ARZU YILDIZ
Doktora
Türkçe
2017
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYA KAZICI
- Şer'iyye sicillerine göre 17. yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı'da kadın (Üsküdar-Kayseri örneklerinde)
According to Şer'iyye registers women in The Ottoman in the first quarter of the 17th cent. (Üsküdar-Kayseri examples)
SEHER YÜCETÜRK
- Şer'iyye sicillerine göre 18. ve 19. yüzyıllarda Diyarbakır'da tekstil
According to religious court records 18th and 19th centuries Diyarbakır textile
FATİH DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSNÜ YÜCEKAYA
- Şer'iyye sicillerine göre XVIII. yüzyılın ilk yarısında Kastamonu kazâsı (1725-1750)
According to sheriyye registry Kastamonu of the district in the first half of the XVIIIth century (1725-1750)
ÖMER DÖŞEMETAŞ
- Şer'iyye sicillerine göre Ankara'da kölelik müessesesi (1724-1751)
The institution of slavery in Ankara in terms of court records (1724-1751)
SEVDA KALENDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN ZİYA KÖSE