Islak arkeolojik tekstillerin koruma çalışmalarının değerlendirilmesi
Assessment of conservation processes of wet archaeological textiles
- Tez No: 683999
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAMIK KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sualtı Kültür Kalıntılarını Koruma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Bu tez çalışmasında ıslak olarak ele geçmiş tekstil eserlerin koruma çalışmaları ele alınmıştır. Tekstil liflerinin bileşenlerinin bilinmesi koruma çalışmalarında birincil öneme sahiptir. İlk olarak tekstilin, hammaddeleri ve liflerinin özellikleri tanımlanmıştır. Daha sonra arkeolojik liflerin sınıflandırılması yapılmıştır. Tekstil lifleri doğal ve yapay lifler olarak iki ana gruba ayrılır. Islak arkeolojik tekstil eserler, doğal lifler grubundaki bitkisel (selülozik) ve hayvansal (protein) lifler sınıfında yer alır. Islak arkeolojik tekstil buluntuların, yapılan analizler sonucunda daha çok keten, kenevir, jüt, pamuk, sisal, manila, rami, ipek, keçi kılı, yün gibi liflerden üretildiği bilinmektedir. Sınıflandırma sonrası tekstilin ve halatın ilk üretim yöntemleri teknolojik açıdan değerlendirilmiştir. Islak arkeolojik tekstil eserlerin sualtı ortamındaki bozulmaları incelenmiştir. Bu inceleme sonucu bozulmalar, fiziksel, kimyasal ve biyolojik bozulma olarak üç kategoriye ayrılmıştır. Tekstil eserler, sualtı koşullarında yapısal olarak durağan olmayan bir yapıya dönüştüğü için kazı anından itibaren acil müdahale uygulamalarına ihtiyaç duymaktır. Bu müdahaleler durağan olmayan yapıdaki eserin durağan bir duruma dönüştürülmesi süreci için birincil öneme sahiptir. Tez kapsamında ıslak arkeolojik tekstilin, kazı alanından kaldırılması, ilk koruma müdahalesi, tam koruma için konservasyon laboratuvarına taşınması, laboratuvarda yapılan konservasyon çalışmaları ve önleyici koruma çalışmaları değerlendirilmiştir. Konservasyon çalışmaları olan temizlik, tuzdan arındırma, kurutma yöntemleri, konsolidasyon yöntemleri (PEG emdirme, şeker emdirme, silikon yağı emdirme ve diğer polimerler ile yapılan emdirme) literatür taraması yapılarak geçmiş ve güncel koruma uygulamalardan örnekler ile desteklenmiştir. Önleyici koruma çalışmaları kapsamında, konservasyonu tamamlanmış ıslak arkeolojik tekstillerin, bulundukları sergi, depo, müze/laboratuvar ortamlarındaki çevresel etmenlerin (ısı, ışık, bağıl nem) standart değerlerinin ne olması gerektiği değerlendirilmiştir. Ayrıca ıslak arkeolojik tekstillerin, depolama için paketleme yöntemlerinin nasıl olması gerektiği incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the conservation processes of wet obtained textile artifacts are discussed. Knowing the components of textile fibers is of primary importance in conservation processes. First of all, the properties of textile raw materials and fibers were defined. Then, the archaeological fibers were classified. Textile fibers are divided into two main groups as natural and synthetic fibers. Wet archaeological textile artifacts are in the vegetable (cellulosic) and animal (protein) fibers class in the natural fiber group. As a result of the analyses, it is comprehended that the wet archaeological textile artifacts are produced from fibers such as linen, hemp, jute, cotton, sisal, manila, ramie, silk, goat hair and wool. After classification, the first production methods of textile and rope were evaluated technologically. The deterioration of wet archaeological textile artifacts in underwater environment was examined. As a result of this examination, the deteriorations were divided into three categories as physical, chemical and biological deteriorations. Textile artifacts turn into a structurally unstable forms in underwater conditions. Therefore, emergency intervention treatments are needed from the moment of excavation. These interventions are of primary importance for the process of stabilizing the unstable artifacts. Within the context of this thesis, the lifting of the wet archaeological textile from the excavation area, the first conservation treatment, its transportation to the conservation laboratory for full conservation, the conservation processes in the laboratory and the preventive conservation works were evaluated. Conservation processes such as cleaning, desalination, drying methods, consolidation methods (PEG impregnation, sugar impregnation, silicone oil impregnation and impregnation with other polymers) were supported by literature review and examples from past and current conservation treatment methods. Within the context of preventive conservation works, what should be the standard values of the wet archaeological textiles whose conservation was completed, and the environmental factors (temperature, light, relative humidity) in their exhibitions, storage, museums / laboratories were evaluated. In addition, the packaging methods of wet archaeological textiles for storage were also examined.
Benzer Tezler
- Arkeolojik kerpiç korumasında akrilik reçine, alkali silikat, etil silikat ve nano-kireç kullanımının değerlendirilmesi
Evaluation of the use of acrylic resin, alkali silicate, ethyl silicate, and nano-lime in the conservation of archaeological adobe
MEHMET FEVZİ UĞURYOL
Doktora
Türkçe
2014
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiTaşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK KOCABAŞ
- Yenikapı 6 batığı'nın bozulma nedenlerinin araştırılması ve konservasyon önerisi
Investigation of degradation causes of Yenikapı 6 shipwreck and conservation proposal
TUĞÇE PAMUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UFUK KOCABAŞ
- Tarihi tekstil konservasyonunda temizlik uygulaması
Cleaning technique at historical textile conservation
FATMA BANU UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
El Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTaşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAİT BAŞARAN
- Tatarlı höyük (Ceyhan/Adana) kazısı helenistik dönem tabakaları ve çöp çukurlarından elde edilen bitkisel kalıntıların arkeobotaniksel yönden değerlendirilmesi
The archaeobotanical evaluation of plant remains from hellenistic layers and middens of tatarli höyük (Ceyhan/Adana)
FERYAL ASLAN
- İslam öncesi Türklerde madencilik ve maden ürünlerinin ticareti (Hunlar, Göktürkler, Uygurlar)
Trade of mineral products and mining in the pre-Islamic Turks (Huns, Gokturks, Uighurs)
UĞUR ERDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ALTUNGÖK