Buhûrîzâde Mustafâ Itrî'nin Mecmûa-ı Eş'âr isimli güfte mecmuası (inceleme-metin)
Buhurizade Mustafa Itri's journal of lyrics named Mecmua-i Es'ar (review-text)
- Tez No: 695400
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET TIRAŞCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Türk Mûsikîsi, Türk Din Mûsikîsi, Buhûrîzâde Mustafa Itrî, Mecmûatü'r-Resâil, Mecmûa-ı Eş'âr, Turkish Music, Turkish Religious Music, Buhurizade Mustafa Itri, Mecmuatu'r-Resail, Mecmûa-ı Eş'âr
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 924
Özet
Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi'nde T.Y. 5525 numarası ile kayıtlı mecmûanın tanıtımı, incelenmesi ve metninin çeviri-yazı alfabesi ile Türkçeye aktarılmasından meydana gelmektedir. Bünyesinde bulunduğu kütüphanede herhangi bir mürettip/müstensih adıyla kayıtlı olmayan mecmûanın, yapmış olduğumuz tetkikler neticesinde mürettibinin Buhûrîzâde Mustafa Itrî olduğu ve XVII. yüzyılın son çeyreği ile XVIII. yüzyılın başlarında kaleme alındığı tespit edilmiştir. İhtiva ettiği karma konular bakımından“mecmüatü'r-resâil”türünde bir mecmûa olan bu yazma eser,“Mecmûa-ı Eş'âr”özel ismiyle bu çalışmada tanıtılmıştır. 238 varaktan müteşekkil Mecmûa-ı Eş'âr'da, XVI. ve XVII. yüzyılda yaşamış şairlerin şiirlerinden müteşekkil bir“Eş'âr Bölümü”, XVII. yüzyıl mûsikîşinâslarının bestelerinden müteşekkil bir“Güfte Bölümü”nün yanı sıra, XVII. yüzyıl müelliflerinden Kâtip Çelebi'ye ait Mîzânü'l-Hâk fî İhtiyâri'l-Ehakk isimli eser ile XVI. ve XVII. yüzyılları idrak eden şair/müellif Veysî'ye ait“Vak'anâme-i Veysî”(Hâb-nâme-i Veysî) isimli toplam iki adet mensûr eser de yer almaktadır. Bu bölümlerin dışında ayrıca, yine Veysî'ye ait manzûm Tevbenâme'yi de hâvî Mecmûa-ı Eş'âr'da, eserlerine yer verilen tüm şahıslar hakkında kısa bilgiler verilmek suretiyle kendilerine ait tüm eserlerin çeşitli açılardan tasnifi yapılmıştır. Hem kaleme alındığı döneme hem de muhtevasında eserlerine yer verilen farklı asırlarda yaşamış şahısların yaşadığı dönemlere ait birçok konuda bilgiler edinmemizde köprü vazifesi sağlayan Mecmûa-ı Eş'âr, İslâm Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı bünyesinde yer alan başta mûsikî olmak üzere, edebiyat, ilahiyat ve tarih alanları için de kadim bir kaynak teşkil etmekte olup bu tez çalışması ile araştırmacıların istifadesine sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study consists of the introduction, examination and translation of the text of the journal registered in the Istanbul University Rare Works Library with the registered with the number T.Y 5525 into Turkish with the transliteration alphabet. As a result of the examinations we have made, the editor of the journal, which is not registered with any scribe / copyist name in the library it is in, is Buhurizade Mustafa Itri and it was found that it was written in the last quarter of the XVII century and in the beginning of the XVIII century. This manuscript, which is a journal in the type of“mecmüatü'r-resail”in terms of mixed topics it contains, has been introduced in this study with the special name of“Mecmûa-ı Eş'âr”. In Mecmûa-ı Eş'âr, which consists of 238 leaves, includes an“Poetry Section”consisting of the poems of poets who lived in the XVI and XVII centuries, a“Lyrics Section”consisting of the compositions of the XVII century musicians, and also the work named Mîzânü'l-Hâk fî İhtiyâri'l-Ehakk, which belongs to Katip Çelebi, one of the XVII century authors, and there are also two prose works named“Vak'anâme-i Veysî”(Hâb-nâme-i Veysî) belonging to the poet/author Veysi who lived in the XVI and XVII centuries. Apart from these sections, in Mecmûa-ı Eş'âr, which also contains the verse Tevbe-nâme belonging to Veysî, brief information about all the people whose works are included, has been classified from various aspects. Mecmûa-ı Eş'âr, which serves as a bridge in acquiring information on many subjects belonging to the period in which it was written and the periods in which people lived in different centuries whose works are included, Mecmûa-ı Eş'âr is an ancient source for the fields of music, literature, theology and history which are within the Department of Islamic History and Arts, and it has been presented to the use of researchers with this thesis.
Benzer Tezler
- Buhûrizâde Mustafa Efendi (Itrî)'nin eserlerinin dönemsel olarak müzikal kompozisyon ve usûl açısından karşılaştırılarak incelenmesi
A comparative research upon the works of Buhurizade Mustafa Efendi (Itri) within their period regarding to composition and rhythmic structures
MURAT SALİM TOKAÇ
Doktora
Türkçe
2018
MüzikMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET HAKKI TURABİ
- Buhurizade Mustafa Itri Efendi, hayatı, neva karin makam olarak incelenmesi ve elimdeki notası mevcut eserleri
Başlık çevirisi yok
MEHMET HALDUN GÜRPINAR
- Ali Rıfat Çağatay'ın koleksiyonunda bulunan Nayi Osman Dede'nin Uşşak ve Itri'nin Segah Ayin-i Şeriflerinin edisyon kritiği
The critic of Nayi Osman Dede's Uşşak and Itri's Segah religious rites which currently in the collection of Ali Rıfat Çağatay
DEMET URUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ
- Buhûrîzâde Mustafâ Itrî Efendi'nin Segâh Ayîn-i Şerîfi'nin elde bulunan beş önemli nüshasının karşılaştırılarak incelenmesi
Comparative research of Buhûrîzâde Mustafâ Itrî Efendi's available five important copies of Segâh Ayîn-i Şerîf
İSMAİL YÖRÜKÇÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MüzikGazi ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMRAH HATİPOĞLU