Osmanlı Devleti'nde evliliğin karşılıklı anlaşma ile sona erdirilmesi: Muhala'a (XVI. ve XVII. yüzyıl İstanbul Kadı Sicili kayıtlarına göre)
Termination of marriage in the Ottoman Empire by mutual agreement: Muhala'a (According to XVI. and XVII. century Istanbul Kadi Registers)
- Tez No: 704341
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA YAKUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Tarih, Law, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hukuk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Osmanlı hukukunda talak, tefrik ve muhala'a olmak üzere üç farklı boşanma yöntemi bulunmaktaydı. Ayrıca lian, ila ve zihar evliliğe dolaylı olarak son veren usullerdi. Talak hakkı kocaya tanınan bir ayrılık yöntemiydi. Mahkeme kararıyla boşanma anlamına gelen tefrik sebepleri Osmanlı Devleti'nin resmi mezhebi olan Hanefi mezhebinde dar yorumlanmaktaydı. XVI. yüzyılın ortalarından itibaren kadı ve müftü beratlarında kadıların Hanefi mezhebi dışında kalan mezhep içtihatlarına göre hüküm kurması yasaklandı. Bu nedenle kadınlar kendileri için çekilmez hale gelen evliliğe son verebilmek için çoğunlukla muhala'a yöntemine yöneldi. Tarafların anlaşarak boşanması anlamına gelen muhala'a yönteminde kadın kocası lehine birtakım mali fedakarlıklarda bulunuyordu. Koca ayrıca talak yöntemi ile boşanması halinde karısına vermek zorunda olduğu mehr-i müeccel, iddet nafakası ve me'ûneti süknâ gibi mali yüklerden de kurtuluyordu. Kadın için devam ettirmek istemediği evliliğe son verme imkânı sunan; koca için ise ekonomik avantajları bulunan muhala'a kadı sicili kayıtlarında sıklıkla yer bulmaktaydı.
Özet (Çeviri)
It was the existence of three separate marriages in the Ottoman Empire: talaq, tefrik and muhala'a. In addition, lian, ila and zihar were methods that indirectly ended marriage. Talaq right was a separation method granted to the husband. The reasons for tefrik, which meant divorce by court decision, were narrowly interpreted in the Hanafi sect, which was the official sect of the Ottoman Empire. From the middle of the sixteenth century, qadies were prohibited from ruling according to sectarian jurisprudence other than the Hanafi sect in the qadi and mufti certificates. For this reason, women mostly turned to the muhala'a method in order to end the marriage that became unbearable for them. In the muhala'a method, which means the parties' divorce by agreement, the woman made some financial sacrifices in favor of her husband. The husband also got rid of the financial burdens such as mehr-i mueccel, iddah alimony and me'ûneti süknâ, which he had to give to his wife in case of divorce by talak method. Offering the opportunity for the woman to end the marriage she does not want to continue; for the husband, the muhala'a, which had economic advantages, was often included in the kadı resgisters.
Benzer Tezler
- 81 numaralı Kütahya şer'iye sicil defteri
Eighty one numbered register of the religious lavv of Kütahya
AHMET AKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
TarihDumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECATİ AKSANYAR
- Osmanlı Devleti'nde Padişah kızı olmak: Fatma Sultan örneği (1704-1733)
Being a Sultan's daughter in the Ottoman Empire: The example of Fatma Sultan (1704-1733)
AYŞEGÜL AK
- Osmanlı kadın dergilerine göre aile algısı (19. yüzyılın ikinci yarısı)
Family perception according to Ottoman women's magazines (Second half of the 19th century)
HATİCE ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET MAYDAER
- Kırım Tatarlarında aile (1700-1750) (Şer'iyye sicillerine göre)
Family in Crimean Tatars (1700-1750) (In Religious court records)
ALP ATAKAN ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ KAVAK
- Nevsal-i Afiyet'e göre kadın ve çocuk sağlığı (1896-1903)
According to Nevsal-i Afyet health women and children (1896-1903)
ARZU DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Deontoloji ve Tıp TarihiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECATİ ÇAVDAR