Nedîm Dîvânı üzerine dilbilimsel bir inceleme
A linguistic examination on the Divan of Nedim
- Tez No: 713741
- Danışmanlar: PROF. DR. PERVİN ÇAPAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1018
Özet
Edebiyatın malzemesi dildir ve edebî eserlerdeki dil kullanımı günlük dildeki kullanımlardan farklı olup birtakım üslûp özelliklerine sahiptir. Edebî eserlerin veya sanatçıların üslûbunun tam ve sistematik biçimde belirlenebilmesi için dil özelliklerinin ortaya konulması gerekir. Bu bağlamda Klâsik Türk edebiyatı metinleri de bugüne kadar geleneksel ya da modern pek çok metodla ele alınmıştır, ancak Nedîm'in poetikasını ortaya koyan dilbilimsel inceleme yöntemiyle yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır. XVIII. yüzyılda Nedîm, şiirlerinin hayranlık uyandıran sanat değeri ve işleyişteki kendine has Nedîmâne üslûbu ile Klâsik Türk şiirinde çığır açmıştır. O sadece bir şair değil, aynı zamanda yaşadığı zamanın orijinal özellikler arz eden bir dil teorisyenidir. Aradan geçen zamana rağmen Nedîm'in şiirlerini anlaşılır kılan ve canlılık katan bu özellikler, onun kullandığı Türkçe'de aranmalıdır. Nedîmâne üslûp olarak literatürde yer alan bu üslûbun değerinin ortaya konularak dile ait yapının anlaşılabilmesi için tarihî, kültürel, sosyal ve dilbilimsel açıklamaların yapılması gerekir. Bu tez çalışmasında Nedîm'in şiirlerinde ortaya koyduğu çağrışım zenginliği dilbilimsel yöntemlerle ele alınarak şiirlerdeki dil ve üslûp özellikleri tespit edilecektir. Dilbilimsel inceleme, metin ve dili bir bütün olarak ilişkilendirerek metnin estetik değerini ortaya koymayı amaçlar. Bunun için dilbilimin alt başlığı olan üslûpbilimin yöntemlerinden yararlanır. Bu bağlamda çalışmada tasvirî ve tekevvünî üslûp inceleme yöntemleri kullanılacaktır. Böylece Nedîm'in şiirlerinin klâsik şiirimiz içinde yeni ve özgün olan tarafları belirlenerek Nedîm'in sadece kendi döneminde değil yüzyıllar sonrasına da yansıyan şöhretinin haklılığı ortaya konulacaktır.
Özet (Çeviri)
The material of literature is language, and the use of language in literary works is different from the use in everyday language and has some stylistic features. In order for the style of literary works or literati to be determined fully and systematically, language features should be revealed. In this context, Classical Turkish literature texts have so far been examined in various traditional or modern methods; however, there seems to exist almost no study conducted with the linguistic analysis approach revealing Nedim's poetics. In the XVIIIth century, Nedîm broke new ground in Classical Turkish poetry with the admirable artistic value of his poems and his unique Nedîmane style in operation. He is not only a poet but also a language theorist with the original characteristics of his time. Despite the time that has passed, these features that make Nedim's poems understandable and add vitality should be sought in the Turkish he used. Historical, cultural, social and linguistic explanations need to be made in order for the structure of the language to be fully understood, and for the value of this style, which exists as Nedîmâne Style in the literature, to be revealed properly. In this thesis, the richness of connotation revealed by Nedîm in his poems will be handled with linguistic methods, and the language and stylistic features in his poems will be determined. Linguistic analysis aims to reveal the aesthetic value of the text by associating the text and the language as a whole. For this purpose, it uses the methods of stylistics, which is the subtitle of linguistics. In this context, descriptive and monotheistic style (tekevvünî üslûp) analysis methods will be used in the study. Thus, the new and original aspects of Nedim's poems in our classical poetry will be determined, and the justification of Nedim's rightful fame, which is reflected not only in his own period but also centuries later, will be revealed.
Benzer Tezler
- Nedîm divanı üzerine bir dil incelemesi
Phonological and morphological research on Nedîm divani
YELDA YEŞİLDAL ERAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURAN
- Nedim Divanı'nda Fiil Çekimi
The verb inflectıon in Nedim's Divan
ELİF ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TURAN DOĞAN
- Halil Nihat Boztepe'nin hayatı, eserleri ve fikirleri
Halil Nihat Boztepes?s life, ideas and his works
SAİT KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. YAKUP ÇELİK
- Nedim Divanı: İnceleme - tenkidli metin
Başlık çevirisi yok
MUHSİN MACİT
Doktora
Türkçe
1994
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA İSEN
- Nedîm'in gazellerinde söz varlığı
Vocabulary in Nedim's gazels
NEVBAHAR KOCAKAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dilbilimİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI ÖMER KARPUZ