Türkiye'deki illerin ekonomik büyümesinde kurumlar ve coğrafyanın etkisi
The effect of institutions and geography on the economic growth of provinces in Turkey
- Tez No: 725107
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MİRAÇ EREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 64
Özet
Ekonomik büyümeyi yönlendirmede kurumların mı coğrafyanın mı daha etkili olduğu uzun zamandır tartışılan bir konudur (örneğin, Sachs (2003) vs. Rodrik ve diğerleri. (2004)). Bu tartışmayı irdeleyen ampirik çalışmaların büyük bir kısmı, coğrafi ve kurumsal koşulları çok büyük ölçüde farklılık gösteren dünya ülkelerine odaklanmıştır. Daha benzer kurumsal ve coğrafi özellikleri olan alanlarda yapılan çalışmalar sınırlı kalmıştır. Özellikle Türkiye'de bu alanda yapılmış çalışma literatürde gözlenmemiştir. Bu tez çalışması bu eksikliği giderme amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma kapsamında 2009-2018 yılları arasını kapsayan 81 ili içine alan bir panel veri kullanılmıştır. Ayrıca kraliçe komşuluğuna sahip satır standartlaştırılmış mekansal ağırlık matrisiyle illerin sahip olduğu mekansal ilişki modelimize dahil edilip en çok olabilirlik yöntemiyle bir dizi tahminler gerçekleştirilmiştir. Bu tez çalışmasının bağımlı değişkeni kişi başına gayri safi yurt içi hasıladır. Bağımsız değişkenlerimiz ise kurumsal kaliteyi ölçen kilometrekareye düşen kişi sayısı, ölüm sayısı oranı, kent nüfusu, patent başvurusu oranı ve coğrafyaya özgü yıllık toplam yağış miktarı, yıllık kuvvetli rüzgarlı gün sayısı, yıllık ortalama nispi nem, yıllık ortalama sıcaklıktan oluşmaktadır. Bu çalışma kapsamında mekansal ekonometrinin avantajlarından yararlanarak illerin ekonomik büyümesine sadece kendi kurumsal ve coğrafik özelliklerinin etki etmediği aynı zamanda komşu illerinde mekansal yayılmalar vasıtasıyla etki ettiğinin kanıtları sunulmuştur.Yıllık toplam yağış miktarı istatiksel olarak anlamsız bulunmuştur. Buna ek olarak nüfus yoğunluğu illerin ekonomik büyümesine olumsuz yönde etki etmektedir. Bağımsız değişkenlerimizin diğerleri pozitif etki etmektedir. Sonuçlarımız gösteriyor ki nüfus yoğunluğu %1 artarsa o ilin ekonomik büyümesi %0.75 azalmaktadır. Nispi nem %1 artarsa odağımızdaki ilin ekonomik büyümesi %0.012 artar. Yıllık ortalama sıcaklık % 1 artarsa odağımızdaki ilin ekonomik büyümesi %0.32 artar. Dolaylı (yayılma) etkiler de aynı şekilde yorumlanır. Komşu illerdeki nüfus yoğunluğu %1 artarsa odaktaki ilimizin ekonomik büyümesi %2.94 artar. Komşu illerdeki ölüm oranları %1 artarsa odaktaki ilimizin ekonomik büyümesi % 0.34 artar. Komşu illerdeki nispi nem oranı % 1 artarsa odaktaki ilimizin büyümesi %0.244 azalmaktadır. Aynı şekilde komşu illerdeki ortalama sıcaklık % 1 artarsa incelediğimiz ilin ekonomik büyümesi %4.7 artmaktadır.
Özet (Çeviri)
It has long been debated whether institutions or geography are more influential in driving economic growth (eg Sachs (2003) vs. Rodrik et al. (2004)). Much of the empirical work examining this debate has focused on countries around the world whose geographical and institutional conditions vary widely. Studies in areas with more similar institutional and geographical features have been limited. Especially in Turkey, studies in this area have not been observed in the literature. This thesis study was carried out to fill this gap. In this study, a panel data covering 81 provinces covering the years 2009-2018 was used. In addition, a series of estimations were made by using the maximum likelihood method by including the rows with queen-neighborhood in our spatial relationship model with the standardized spatial weight matrix. The dependent variable of this thesis study is gross domestic product per capita. Our independent variables, on the other hand, are the number of people per square kilometer, which measures institutional quality, the number of deaths, the urban population, the rate of patent applications and the total annual precipitation specific to geography, the number of days with strong winds annually, the annual average relative humidity, and the annual average temperature. In this study, by taking advantage of spatial econometrics, evidences are presented that not only their own institutional and geographical characteristics affect the economic growth of the provinces, but also that they affect their neighboring provinces through spatial spreads. The annual total precipitation amount was found to be statistically insignificant. In addition, population density negatively affects the economic growth of the provinces. Others of our independent variables have a positive effect. Our results show that if the population density increases by 1%, the economic growth of that province decreases by 0.75%. If the relative humidity increases by 1%, the economic growth of the province in our focus will increase by 0.012%. If the annual average temperature increases by 1%, the economic growth of the province in our focus will increase by 0.32%. Indirect (scattering) effects are interpreted in the same way. If the population density in neighboring provinces increases by 1%, the economic growth of our province in focus will increase by 2.94%. If the death rates in neighboring provinces increase by 1%, the economic growth of our province in focus will increase by 0.34%. If the relative humidity in neighboring provinces increases by 1%, the growth of the province in the focus decreases by 0.244%. Likewise, if the average temperature in neighboring provinces increases by 1%, the economic growth of the province we examined increases by 4.7%.
Benzer Tezler
- Avrupa Birliği adaylığı sürecinde Türkiye'de illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri
Socioeconomic development levels of the province in Turkey in the process of candidacy for European Union
KENAN GÖÇER
Doktora
Türkçe
2002
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiBölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE ÇIRACI
- Yerel ekonomik kalkınmanın dinamikleri: Türkiye'de gelişmiş ve az gelişmiş iller üzerine uygulama
The Dynamics of local economic development: An Analysis on developed and underdeveloped provinces of Turkey
MUSTAFA KEMAL DEĞER
- Türkiye'deki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri: İstatistiksel bir analiz (1990-2010)
Socio-economic development level of provinces in Turkey: A statistical analysis (1990-2010)
DERYA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
EkonomiErciyes Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYTEKİN ALTIPARMAK
- Türkiye'deki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerinin belirlenmesi ve yerel seçim oy dağılımlarının karşılaştırılması
Determination of socio-economic development levels and comparison of vote distributions in local elections for Turkish provinces
RAHİME BURCU KART
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonometriDokuz Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSTEM KESER
- Türkiye'deki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik göstergelerinin çok değişkenli istatistiksel yöntemlerle incelenmesi
Examining to socio-economic development indicators with multivariate statistical methods of the provinces in turkey
BATUHAN HÜYÜKTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İstatistikKütahya Dumlupınar ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN ARI