Geri Dön

Covıd-19 döneminde psikiyatri kliniğine başvuran kişilerin psikolojik sıkıntı düzeyleri ile riskli sağlık davranışlarını açıklamaya yönelik kapsamlı bir sosyal bilişsel model geliştirme: Stres, risk algısı, başa çıkma, belirsizliğe tahammülsüzlük, önlemlere yönelik tutum, sosyal güven, yakın çevrenin etkisi, medyaya maruz kalma ve duygular

Testing of a comprehensive social cognitive model to explain psychological distress level and risky health behavior of people who applied to a psychiatric clinic during covid-19: Stress, risk perception, coping, intolerance of uncertainty, attitude toward precautions, social trust, influence of close environment, exposure to media and emotions

PDF İndir

  1. Tez No: 756773
  2. Yazar: ZUHAL BEYZA GÜLER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 209

Özet

Bu araştırma ile ilk olarak COVID-19 pandemi sürecinde psikoloğa/psikiyatriye başvuran kişilerin psikolojik sıkıntı düzeylerini ve riskli sağlık davranışlarını değerlendirmek ve bunlarla ilişkili olabilecek bilişsel, sosyal ve duygusal faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç çerçevesinde temel olarak bireylerin önlemlere uyum ile psikolojik sıkıntı düzeylerini açıklamaya yönelik kapsamlı sosyal bilişsel bir model test edilmiştir. Çalışmanın hedefleri doğrultusunda öncelikli olarak bireylerin COVID-19 stres düzeyini geniş kapsamda değerlendirmek amacıyla COVID-19 Stresörlerine Maruziyet ve Stres Tepkisi Ölçeği Türkçe uyarlama, geçerlik-güvenirlik çalışması yapılmıştır. Gerçekleştirilen analizler ile birlikte ölçeğin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın ana kısmında değişkenler arasındaki ilişkileri ele almak amacıyla korelasyon ve regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Duygusal tepkilerin aracılık rolünü değerlendirmek amacıyla aracılık analizi yürütülmüştür. Yapısal eşitlik modellemesiyle psikolojik sıkıntı ile önlemlere uyumu açıklamaya yönelik önerilen sosyal bilişsel model test edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda elde edilen modelde bilişsel faktörlerden COVID-19 stres düzeyi ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyi ile olumsuz duyguların psikolojik sıkıntı düzeyini doğrudan etkilediği görülmüştür. Çalışmada sosyal faktörler olarak ele alınan yakın çevrenin endişe düzeyi, medyaya maruz kalma ve sosyal güven düzeyi ile psikolojik sıkıntı düzeyi arasındaki ilişkilerde olumsuz duyguların aracılık etkilerinin anlamlı olduğu belirlenmiştir. Önlemlere uyum incelendiğinde ise bilişsel faktörlerden risk algısının, önlemlere yönelik olumlu tutumun, işlevsel baş etme stratejileri kullanımının; sosyal faktörlerden sosyal güven ve medyaya maruz kalma düzeyinin önlemlere uyumu doğrudan etkilediği saptanmıştır. Tüm bunlarla birlikte, önerilen sosyal bilişsel model iyi uyum göstermiştir. Sonuç olarak, bilişsel, sosyal ve duygusal faktörler COVID-19 pandemi sürecinde psikiyatri kliniğine başvuran kişilerin psikolojik sıkıntı düzeyleri ile riskli sağlık davranışlarını belirlemede önemli bir etkiye sahiptir. Çalışmanın sonuçları ilgili alanyazın kapsamında tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

In this study, it was aimed to evaluate the psychological distress level and risky health behaviors of people who consulted psychiatric clinics during the COVID-19 pandemic process and to examine social, cognitive and emotional factors related to them. Also, it was aimed to test a comprehensive social cognitive model explaining psychological distress and compliance with precautions. In line with the objectives of the study, firstly a Turkish adaptation, validity and reliability study of COVID-19 Stressors Scale was conducted. The results indicate that the Turkish form of the scale is reliable and valid. In the main study, correlation and regression analyses to examine relationships between the variables and mediation analysis to evaluate mediating role of affective responses were conducted. The proposed model was tested with structural equation modeling. The results showed that COVID-19 stress level and intolerance of uncertainty as cognitive factors and negative affect have a significant direct effect on psychological distress level. The mediating effects of negative affect in the relationships between family members and friends' levels of worry, social trust and media exposure as social factors and psychological distress are significant. Considering compliance with COVID-19 precautions, risk perception, positive attitude to precautions, functional coping strategies as cognitive factors, social trust and media exposure as social factors have a significant direct effect on compliance with precautions. In line with these results, the proposed model fits well. As a result, social, cognitive and emotional factors have an important effect on determining psychological distress level and risky health behaviors. The results of the study were discussed within the scope of the literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    877884

    COVİD-19 pandemi öncesi ve COVİD-19 pandemi sonrası Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesinde kanser tanılı hastaların yakınlarında yaygın anksiyete düzeylerinin kıyaslanması

    Comparison of generalised anxiety levels in the relatives of patients diagnosed with cancer at Akdeniz University Faculty of Medicine before and after the COVID-19 pandemic

    BİLAL SEPET

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Aile HekimliğiAkdeniz Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELAHAT AKDENİZ

  2. Tez No

    731493

    İnflamatuar bağırsak hastalığı tanısıyla takip edilen çocukların COVİD-19 pandemisi sürecinde geliştirdikleri duygu-durum değişikliği ve uyku bozukluklarının değerlendirilmesi

    Evaluation of mood changes and sleep disorders developed BY children followed up with the diagnosis of inflammatory bowel disease during the COVİD-19 pandemic

    OZAN HİRA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SADIK SAMİ HATİPOĞLU

  3. Tez No

    795996

    COVİD-19 pandemisinin üreme çağındaki kadınların cinsel ve üreme sağlığı üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the impact of the COVİD-19 pandemic on the sexual and reproductive health of women of reproductive age

    HASAN BEDRİ AYDIN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Kadın Hastalıkları ve DoğumSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FEYZA NUR İNCESU ÇİNTESUN

  4. Tez No

    861203

    COVID-19 salgını öncesi ve sonrasında bir psikiyatri kliniğinde yatırılarak tedavi edilen hastaların tanı ve tedavi süreçlerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of diagnosis and treatment processes of patients hospitalized and treated in a psychiatric clinic before and after the COVID-19 pandemic

    FURKAN DEMİRCAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERDİ KÖŞGER

  5. Tez No

    746976

    COVİD-19 hastalarına bakım veren hemşirelerde merhamet yorgunluğunu etkileyen bazı değişkenlerin incelenmesi

    An investigation of some variables affecting compassion fatigue in nurses caring for COVID-19 patients

    TALİP GÜRAY ATAGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HemşirelikEge Üniversitesi

    Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERAP YILDIRIM

Geri Dön