Kutsal ile mitoloji arasında klasik Türk şiirinde köken mitleri
Origin myths in classical Turkish poetry between sacred and mythology
- Tez No: 762607
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUVAFFAK EFLATUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
Mitoloji; genel anlamda dünyanın yaratılışı, nereye gideceği, tanrıların nasıl var olduğu ve insanların nereden geldiğini araştırmaktadır. Köken mitleri genel mitlerin dışında özel mitler olarak değerlendirilmiş ve bu mitler diğer mitleri tamamlayıcı niteliktedir. Köken mitleri bir nesnenin, bir geleneğin, bir varlığın ilk olarak nasıl ortaya çıktığını bunların nasıl kutsallık kazandığını ifade eden ve bir inanış etrafında şekillenen mitlerdir. Bu bakımdan aynı zamanda kutsaldır ve sürdürülebilirliği vardır. İslam inanışında birçok nesnenin, olayın, geleneğin ilk defa ortaya çıkışı (kökeni) ilahi kaynaklı görülmektedir. Bunlar etrafında gelişen anlatılar kutsal kaynaklı olsa da mitolojik unsurlarla zenginleşmiş aynı zamanda edebi metinlere yansımıştır. İslam medeniyetinin bir ürünü olan klasik Türk şiirinde bu yansımanın örnekleriyle çokça karşılaşılmaktadır. Yapılan çalışma öncelikle klasik Türk şiirinde görülen kutsalla mitoloji arasında köken mitlerine ait örneklerin tespiti, tasnifi ve tahlilini amaçlamaktadır. Tüm bunlar gerçekleştirilirken bu çalışmada İslam düşünce dünyası dışındaki diğer inanışlarda da konu dâhilinde karşılaşılan anlatılar ana hatlarıyla mukayese yapmaya elverişli bir şekilde verilmiştir. Klasik Türk şiirinde varlıklar, nesneler, gelenekler, meslekler, önemli günler, ritüeller, kutsal mekânlar, icatlar, kötü hasletler ve gök cisimleri gibi hususların nasıl ortaya çıktığına dair inanışların anlatıların bir edebi malzeme olarak kullanıldığının tespiti çalışmanın en önemli yönlerinden biridir. Çalışmayı oluşturan bölümlerin çeşitliliği klasik Türk şiirinin bu husustaki zenginliğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In general, mythology explores the creation of the world, where it will go, how the gods came into existence and where people came from. Origin myths were evaluated as special myths apart from general myths and these myths are complementary to other myths. Origin myths are myths which express how an object, a tradition, an entity first emerged how these became sanctified and shaped around a belief. In this respect, it is also sacred and sustainable. The first emergence (origin) of many objects, events and traditions in Islamic belief is seen as divine origin. Although the narratives developed around these are of sacred origin, they have been enriched with mythological elements and reflected in literary texts at the same time. Examples of this reflection are often encountered in classical Turkish poetry, which is a product of Islamic civilization. This study primarily aims to identify, classify and analyze the examples of origin myths between the sacred and mythology seen in classical Turkish poetry. While all these are being carried out, in this study, the narratives encountered within the subject in other beliefs outside the world of Islamic thought are mainly given in a way suitable for comparison. It is one of the most important aspects of the study to determine that the beliefs and narratives about how things such as assets, objects, traditions, professions, important days, rituals, sacred places, inventions, bad traits and celestial bodies are used as a literary material in classical Turkish poetry. The diversity of the sections that make up the study shows the richness of classical Turkish poetry in this regard.
Benzer Tezler
- Klasik Türk şiirinde kutsal ve mitolojik hayvanlar
Sacred and mythological animals in classical Turkish poetry
ŞULE NUR ARSLANBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUVAFFAK EFLATUN
- Klasik Türk şiirinde Kafdağı ve Hümâ
Kaf Mountain and Hümâ in classical Turkish poetry
BETÜL SENA ERDOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARTAL
- Nevruz Bayramı merasiminin Azerbaycan ve Türkiye'de icrası melo-poetik esaslarının hususiyetleri
The performance of the Nevruz Day ceremony in Azerbaijan and Turkey characteristics of melo-poethics principles
DAİMİ CENGİZ
Doktora
Türkçe
2005
Güzel SanatlarBaku Music Academy-Uzer HajibejovPROF. DR. GÜLNAZ ABDULLAHZADE
DOÇ. DR. MEHERREM QASIMLI
- Bezeklik duvar resimlerindeki 9. tapınak pranidhi sahnelerinin desen ve tasvir analizi
The pattern and depiction analysis of the temple pranidhi scenes in the bezeklik mural paintings
GÜNEŞ AYIRTIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEHNAZ BİÇER ÖZCAN
- Apollon Klarios Kültü, kehanet pratikleri ve adaklar
The Cult of Apollon Klarios, oracle practices and votive offerings
DUYGU SEVİL AKAR TANRIVER