Lise öğrencilerinin yükseköğretim programları tercihleri, bilişsel tarzları ve mesleki ilgileri arasındaki ilişkiler
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 7673
- Danışmanlar: PROF.DR. HÜSNÜ ARICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
ÖZET Bu araştırmada, lise son sınıf öğrencilerinden ÖSS' de başarılı olanların Yükseköğretim Programı (YÖP) tercih leri, bilişsel tarzları ve mesleki ilgileri arasındaki ilişkiler çok boyutlu bir yaklaşımla incelenmiştir. Konuya daha geniş bir bakış açısı kazandırmak amacıyla araştırmada deneklerin cinsiyeti, sosyo-ekonomik düzey leri ve lisede izledikleri program türü de inceleme ko nusu yapılmıştır. Bir ileri aşamada da araştırmaya da hil edilen değişkenlerden yararlanarak deneklerin yap tıkları YÖP tercihleri ile fiilen girdikleri YÖP'leri- ni yordamada kullanılabilecek matematiksel eşitlikler elde edilmeye çalışılmıştır. Araştırmaya, Ankara Büyükkent Belediye hu dutları içinde bulunan liseler arasından bazı ölçütlere uyularak seçkisiz yolla seçilen Yükseliş Koleji, Çan kaya Lisesi, Gülveren Lisesi ve Başkent Lisesi 'nde o- kuyan ve 1987 yılında üniversite giriş sınavına katı larak ÖSS* de başarılı olmuş toplam 582 öğrenci denek olarak katılmıştır. Deneklerin hepsi için aşağıdaki değişkenlere ilişkin bilgiler değişik yollarla ve bazı ölçme araçlarından yararlanılarak toplanmış ve gerekli istatistiksel analizlerden geçirilmiştir. Değişkenler; (1) Cinsiyet, (2) Lisede İzle nen Program Türü (LİP), (3) Sosyo-Ekonomik Düzey (SED),iv (4) 1987 ÖSS Puanı, (5) Ortaöğretim Başarı Puanları (BŞR-1 ve BŞR-2), (6) Bilişsel Tarz (GŞGT Puanı), (7) Mesleki İlgi Örüntüsü, (8) 1987 Yılı YÖP Tercih leri ve (9) 1987 Yılında Girilen YÖP'lerdir. Araştırmanın Bulguları 1) Mesleki ilgi ile YÖP tercihleri arasında bir bağ olup olmadığını incelemek amacıyla yapılan ana lizlerde, olası tercih gruplarında bulunan deneklerin uyum puanları ortalamaları arasında manidar bir fark görülmemiştir. Buna bağlı olarak, olası tercih grup larında bulunan deneklerin YÖP tercihlerini yaparken, mesleki ilgilerini pek dikkate almadıkları sonucuna varılmıştır. 2) Deneklerin genellikle, GŞGT ile belirlenen bilişsel tarzlarına uygun ya da bilişsel tarzları yö nünde YÖP' ler tercih ettikleri görülmüştür. Diğer yandan, değişik mesleki ilgi alanların da bulunan deneklerin GŞGT puan ortalamaları arasında manidar fark bulunmuştur. Parklı bir anlatımla, deği şik ilgi alanlarında bulunan deneklerin bilişsel tarz larının farklı olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, değişik mesleki ilgi alanlarında bulunan deneklerin uyum puan ları ortalamaları da birbirinden farklı bulunmuştur. Bu bulgular, bazı alanlarda, YÖP tercihleri yapılırken KİE ile belirlenen ilgi alanlarının dikkate alındığı-mn bir göstergesi olarak yorumlanmıştır. 3) Değişik mesleki ilgi alanlarında ve olası tercih gruplarında bulunan deneklerin yaptıkları orta lama YÖP tercih sayılarının birbirlerinden farklı olma dığı görülmüştür. 4) Değişik alt -grup lar da bulunan deneklerin uyum puanlarının birbirinden farklı olmadığı görülmüş tür. Buradan, cinsiyet, SED ve IİP gibi değişkenlerin YÖP tercihleri yapılırken mesleki ilgilerin dikkate alınıp alınmamasında pek etkili olmadığı sonucuna va rılmıştır. 5) Kuder İlgi Envanteri Mesleki Form-CH ile belirlenen mesleki ilgi alanlarından alman puanlar, alt-gruplara göre farklılık göstermiştir. Erkekler ge nelde mekanik-eligi, hesap « a s ikna va alanlarında daha yüksek puanlar elde ederken; kızlar sanat, edebiyat ve sosyal alanlarında daha yüksek puan almışlardır. 6) Değişik alt-gruplarda bulunan deneklerin BŞR-1 puanları cinsiyet ve lisede izlenen program tü rüne göre farklılık göstermiştir. BŞR-1 puanlarına göre kızların erkeklerden; fen kolunda okuyanların da edebi yat kolunda okuyanlardan daha başarılı oldukları görül müştür. BŞR-2 puanlarına bakıldığında ise, alt SED» de bulunanların ve kız deneklerin daha başarılı oldukları görülmüştür.vi 7) Fen kolunda okuyan deneklerin ortalama ÖSS puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. 8) Bulgular, genelde araştırmaya dahil edi len tüm denek grubunun GŞGT puanları ile mesleki ilgi alanları arasında Mr "bağımlılığın olduğunu ortaya koymuştur. GŞGT puanı yüksek olanların (alandan bağım sız) fen ve matematik konularıyla ilgili meslekleri içeren mekanik-elişi alanına j GŞGT puanı düşük olanla rın (alana bağımlı) ise edebiyat ve sosyal konuları içeren büro ve sosyal alanlarına ilgi duydukları görül müştür. 9) YÖP tercihlerini yordayabilmek amacıyla yapılan analizlerde ÖSS, BŞR-1, KDR-02, KDR-09, BŞR-2, GŞGT, KDR-03 puanları ile SED ve UP değişkenlerinin yordamaya katkıda bulunduğu? buna karşın KDR-06, KDR-01, KDR-07, KDR-10, KDR-05 puanları, IİP ve cinsiyet değiş kenlerinin yordamadaki katkılarının önemli olmadığı gö rülmüştür. 10) Deneklerin fiilen kazandıkları YÖP'leri yor damada BŞR-1, KDR-02, KDR-05, ÖSS puanı ile IİP ve cinsiyet değişkenlerinin anlamlı sayılabilecek düzeyde katkıları görülmüştür. Diğer değişkenlerin ise, R'yi artırıcı yönde katkı yapar görünmekle beraber yor damanın standart hatasını giderek büyüttükleri gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT In this research, the interrelationships of the choices related to higher education programs (YÖP), cognitive styles and vocational interests of the highschool seniors who had been successful at the first stage of the university enterence examination (ÖSS) were studied with a multivariate approach. In order to have a broader view of the topic, subjects' sex, socioeconomic levels and type of programs fallowed in highschool were also considered. In addition, an attempt was also made to drive the mathematical eqaiations which could be used in predicting the YÖP choices of the subjects as well as actual YÖPs they had entered. The subjects of the study were 582 high school seniors who had taken the university enterence examination in 1986-87» and had been successful in the first stage (ÖSS). The subjects were drown from Yükseliş Koleji, Çankaya Lisesi and Başkent Lisesi. These schools in turn were randomly selected from the highschools whithin the Ankara metropolitan area. Data on the following variables were collected and analized through various means: (1) Sex, (2) Type of Programs Followed in high school (LÎP), (3) Socioeconomic Level (SED), (4) 1987 ÖSS Scores, (5) Secondary Education Achievement Scores (BŞR-1 and BŞR-2), (6) Cognitive Style (GŞGT Score), (7) Pattern of Vocational Interest, (8) YÖPviii Choices of the Year 1987, and (9) The YÖPs Entered in 1987. Results of the Study 1) No significant relation was found "between vocational interest and YÖP choices.From this, it was concluded that the subjects in various choice groups did not actually take their vocational interests in to consideration in making their YÖP choices. 2) It was seen that the subjects generally choosed YÖPs which were in aggreement with their cognitive styles. On the other hand, significant differences were found among the mean GŞGT scores of the subjects in different areas of vocational interests. In other words it was observed tha# the subjects in different areas of interests had differing cognitive styles. Besides, the mean agreement scores of the subjects in various vocational interest areas were found to differ significantly. This finding was interpreted as a sign that the subjects' areas of interests defined by KİE had an effective role in their YÖP choices. 3) No significant difference was observed among the mean number of YÖP choices of the subjects in various areas of vocational interest and in choice groups.ix 4) The mean agreement scores of the subjects in different subgroups didn't differ significantly. Thus, it was concluded that the variables such as sex, SED and IİP did not have much effect on whether or not the subjects considered their vocational interests while making their YÖP choices. 5) The mean scores obtained for the areas of vocational interests as defined by Kuder Interest Inventory Vocational Porm-CH (KİE) differed significantly for the subgroups. The boys, in general obtained higher scores in the areas of mechanical-hand crafts, compu tation, and open-air while the girls had higher scores in the areas of arts, literature and social interest, 6) BŞR-1 mean scores varried significantly with sex and type of programs fallowed in highschool. These differences indicated that the girls and the students in the science program were higher achievers than the boys and the students in the arts program, respectively. When BŞR-2 scores were examined, it was found that the subjects in low SED groups and the girls had significantly higher achievements. 7) It was found that the subjects who were in the science program had higher mean ÖSS scores. 8) The findings suggested that there is a dependence between the GŞGT scores and areas of vocational interests. The subjects with high GŞGTscores (the field-independent subjects) were found to have higher interests in the area of mechanical-hand crafts^ while the subjects with low GŞGT scores (the field-dependent subjects) were mainly interested in office and social areas which involved literature and social topics. 9) In the analyses carried out for the purpose of predicting the YÖP choices, it was found that ÖSS, BŞR-1, KDR-02, KDR-09, BŞR-02, GŞGT, KDR-03 scores, SED and UP had contributed to the prediction^ while KDR-06, KDR-01, KDR-07, KDR-10, KDR-05 score» IİP and Sex had no significant contribution, 10) The variables KDR-02, KDR-01, ÖSS Score, IIP, Sex and BŞR-1 had significant contributions in predicting the actual YÖPs entered. On the other hand, while the other variables seemed to be contributing in the increase of R, it was also observed that they gradually increased the standart error of prediction.
Benzer Tezler
- Üniversite seçmeli resim derslerinin günümüzdeki durumu
Başlık çevirisi yok
K. BERRİN TEKİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiUygulamalı Resim Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERAP ETİKE
- Orta öğretim kurumlarında uygulanan ders geçme ve kredi sisteminin rehberlik hizmetleri içinde yer alan yönlendirme ilkesi açısından değerlendirilmesi
The Evaluation of lesson success and the credit system applied in secondary school institutions with respect to directing principle in guidance services
CANDAN YILDIZHAN
- Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Adana ve Hatay Eğitim Yüksekokullarındaki öğrencilerin 1987 ÖSS puanları ile akademik başarılarının karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
KEZBAN KURAN
Doktora
Türkçe
1988
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN ÇAĞLAR
- Lise öğrencilerinin yükseköğretim programlarını tercihleri ile kendi yetenek, ilgi ve mesleki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkiler
Başlık çevirisi yok
AYŞE SİBEL UZER
Doktora
Türkçe
1987
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETHEM ÖZGÜVEN
- Üniversite sınavını kazanamayan özel dershane öğrencilerinin ortak özellikleri ve özel dershanelerin bu öğrencilere ÖSS'deki puan getirisi
The Common features the students who couldnt pass university entrance exam and the use special course to these studentsas mark (in Kayseri example)
AHMET ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ARSLAN